H4 PTO 3 Britse Rijk L9/10 Tijdvak 6: wie heeft de macht in Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Welkom in de geschiedenisles!

Kenmerkende aspecten

TV 6 (1600-1700) 

• Het streven van vorsten naar absolute macht
• Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie

Leerdoelen

Kenmerkende aspecten herkennen: 

• Het streven van vorsten naar absolute macht

Voor de les:

Je kan uitleggen dat het willen hebben van directe controle over overzeese gebieden past bij het streven van vorsten naar absolute macht. 

 Je kan de overeenkomsten en verschillen tussen de regeringen van Frankrijk, De Republiek en Engeland in de 17e en 18e eeuw uitleggen (TV 6 en 7).

Je kan het systeem van politieke vertegenwoordiging in Engeland uitleggen.

Wat betekent volgens jou 'absolute macht?"

Absolutisme: 

een manier van regeren waarbij de vorst alle macht in handen heeft, omdat God hem die macht zou hebben gegeven (= Droit Divin)

Trouwe edelen werden beloond met speciale taken en mooie baantjes = voorrechten

De ambtenaren moesten precies doen wat de koning wilde

Het gewone volk had niets te vertellen

Mensen mogen geen kritiek hebben

De koning, geestelijken en de ambtenaren leefden in grote rijkdom

Hoe werd Frankrijk een absoluut land? 

Wat niet hielp: Lodewijk vertrouwde de Edelen niet omdat zij meerdere malen probeerden hun eigen privileges terug te krijgen door de macht van zijn moeder af te pakken. 

Lodewijk krijgt de macht als hij volwassen is en blijft aan de macht. Heel lang zelfs.. 

Zo lang dat hij meer dan één generatie edelen overleeft.. 

Leg per onderdeel uit waarom het past bij absolutisme

Herhaling: Standensamenleving 

Eerste stand: de geestelijkheid heeft allerlei privileges & betalen geen belasting. 

Tweede stand: De adel heeft allerlei voorrechten & betalen geen belasting. 

Derde stand: burgers & boeren  = grootste groep & betaalde de belastingen

Engeland

Al vanaf Middeleeuwen heeft Engeland een parlement (volksvertegenwoordiging)

17e eeuw: 

Engelse koning Karel I probeerde de macht te grijpen en Parlement weg te sturen. 

Gevolg: burgeroorlog en executie Karel I.

Engeland krijgt vanaf 1688 zelfs een eigen grondwet (= eerste Europese constitutionele monarchie)

Republiek 

Engeland

Frankrijk

Wij zijn sinds 1688 de eerste constitutionele monarchie ter wereld, dat wil zeggen dat er een grondwet is waar ook de koning zich aan moet houden

Wij gebben geen centraal bestuur, iedere provincie bestuurt zichzelf. Grote beslissingen over handel en oorlogvoering worden wel gezamenlijk genomen

Wij hebben een absoluut heerser, de koning bepaalt alles

Andere landen zijn jaloers op ons rijke landje. Er gaan geruchten dat ons land wordt aangevallen door meerdere landen tegelijk. Ons leger is machtig op zee, maar op land zijn wij erg zwak.

Onze koning verspilt veel van ons geld aan oorlog, feesten en jagen. Als hij geld nodig heft, verhoogt hij gewoon de belastingen voor het volk.

Wij zijn katholiek. Veel protestanten ontvluchten ons land, omdat ze ergens anders hun geloof wel kunnen uitoefenen..

Wij zijn het rijkste land van Europa, dankzij onze handelsvloot en het bezit van Indië bloeit onze handel

Bij ons wordt niemand vervolgd vanwege zijn godsdienst. Toch hebben de protestanten in ons land meer rechten.

In 1598 werd in Frankrijk het Edict van Nantes uitgevaardigd. Dit maakte een einde aan de burgeroorlog tussen katholieken en protestanten. In 1685 trok koning Lodewijk XIV (1638-1715) het edict weer in, omdat hij één godsdienst in zijn land wilde. Veel Franse protestanten vluchtten toen naar de Nederlandse Republiek.
4p Noem twee redenen waarom veel Franse protestanten juist naar de Republiek vluchtten en leg uit dat het beleid van Lodewijk XIV paste bij het absolutisme van veel vorsten in de zeventiende eeuw

In 1598 werd in Frankrijk het Edict van Nantes uitgevaardigd. Dit maakte een einde aan de burgeroorlog tussen katholieken en protestanten. In 1685 trok koning Lodewijk XIV (1638-1715) het edict weer in, omdat hij één godsdienst in zijn land wilde. Veel Franse protestanten vluchtten toen naar de Nederlandse Republiek.

4p Noem twee redenen waarom veel Franse protestanten juist naar de Republiek vluchtten en leg uit dat het beleid van Lodewijk XIV paste bij het absolutisme van veel vorsten in de zeventiende eeuw

Vier punten: twee voor twee redenen; eentje voor uitleg absolutisme en eentje voor relatie absolutisme en maatregel.

Twee redenen waarom Franse protestanten naar de Republiek vluchtten:

1 in de Republiek was relatieve godsdienstvrijheid / werden protestanten niet vervolgd.

2 in de Republiek was welvaart, waardoor er werk was voor de gevluchte protestanten.

Dit beleid paste bij de het absolutisme, want dan neemt de absoluut vorst in zijn eentje alle besluiten, zoals hier waar Lodewijk XIV alleen besluit het Edict van Nantes in te trekkem

Leerdoelen

Kenmerkende aspecten herkennen: 

• Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.
• Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.
  
• De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.  (ten opzichte van andere landen in Europa)

Voor de les:

Kan je uitleggen waarom de Republiek in politiek opzicht bijzonder was 

Na de les

Kan je uitleggen hoe andere landen politiek werden bestuurd en

Kan je uitleggen wat absolutisme is.

Kenmerkende aspecten

TV 6 (1600-1700) 

• De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.
• Het streven van vorsten naar absolute macht.