1.3 Leven als boer

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Jagers worden boeren

§ 1.3 Leven als boer

Feniks, Geschiedenis Werkplaats Memo

Wat bestudeert geschiedenis?

1. Het verleden van dieren
2. Het verleden van mensen
3. Het verleden van een scheppingsverhaal

Wat zijn scheppingsverhalen?

1. Verhalen waarin wordt verteld hoe God de wereld en de mens heeft gemaakt
2. Verhalen waarin wordt verteld hoe de wereld is ontstaan
3. Verhalen waarin wordt verteld hoe Adam en Eva ontstonden
4. Verhalen waarin wordt verteld over de homo sapiens

Wat is de evolutietheorie?

1. Hoe mensen zijn ontstaan vanuit God
2. Hoe dieren zijn ontstaan
3. Hoe mensen zijn ontstaan vanuit apen/mensapen
4. Hoe dieren zijn ontstaan uit de big bang

Primaire of secundaire bron?

1. primaire bron
2. secundaire bron

Primaire of secundaire bron?

1. Primaire
2. Secundaire

Primaire of secundaire bron?

1. primaire
2. secundaire

1. geschreven bron
2. ongeschreven bron

1. geschreven bron
2. ongeschreven bron

1. geschreven bron
2. ongeschreven bron

Wat is het verschil tussen prehistorie en historie?

1. In de prehistorie kon men nog niet schrijven.
2. In de prehistorie bestond de mens nog niet.
3. In de prehistorie had je geen dinosaurussen.
4. Historie is het verleden, prehistorie niet

Het tegenovergestelde van de prehistorie is de historie. Welke bronnen kom je tegen in de historie?

1. Alleen ongeschreven bronnen
2. Alleen geschreven bronnen
3. Beide soorten bronnen
4. Geen bronnen

Welke woorden horen bij het woord 'nomade'?

1. vaste plek rondtrekken veel spullen
2. hut of grot boerderij weinig spullen
3. rondtrekken veel spullen hut of grot
4. rondtrekken hut of grot weinig spullen

Toen de mensen het schrift ontdekten, betekende dit het einde van de ...

1. Historie
2. Geschiedenis
3. Prehistorie
4. Steentijd

Een nomade had een vaste verblijfplaats

1. Goed
2. Fout

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen 

-hoe de landbouwrevolutie kon plaatsvinden 

- op welke manier mensen van de landbouw gingen leven

- in welk gebied de landbouwrevolutie als eerste plaatsvond

Klimaatsverandering

• Rond 10.000 v. Chr werd het warmer in het Midden Oosten. Om geen honger te lijden, moest men voedsel gaan verbouwen.
  
  
  
• 1. Mensen begonnen met zich vestigen op een vaste plek (want, als boer moet je bij je akkers blijven!)
  
  
• Landbouw zorgde voor voldoende voesel,
  
  
• 2. Mensen bouwen geen eenvoudige hutten meer: stevige boerderijen
  
  
• 3. Gebruiksvoorwerpen veranderen! 
  (ploegen, potten)

Vruchtbare Halve maan

• Gebied waar de eerste landbouw ontstaat (10.000 v. Chr.)
  
  
• Tussen de Eurfraat en de Tigris

• Midden-Oosten: tegenwoordig Egypte, Israël, Palestina, Jordanië, Libanon, Syrië, Irak, Iran en Turkije

• ontstaan van de eerste nederzettingen/steden en het schrift.

Landbouwrevolutie

• Een Revolutie is een grote verandering, in een relatief korte periode.

• De landbouwrevolutie duurde meer dan 1000 jaar: niet iedereen werd tegelijk boer

• Landbouw bestaat uit: akkerbouw en veeteelt

Revolutie

• De overgang van jager naar boer heet de landbouwrevolutie
  
  
  
• Vanwege overbevolking trekken boeren uit het midden-oosten ook naar Europa  tussen 6.000 en 5.300 v. Chr.
  
  
• Rond 5.300 v. Chr woonden de eerste boeren in Limburg
  

De verspreiding van de landbouw

Langzaamaan verspreidde de landbouw zich ook naar Nederland in Zuid-Limburg. ( rond 5300 v. Chr.)

De lössgrond was érg vruchtbaar! 
Door goede oogsten kon de bevolking
groeien, waarbij dorpjes ontstonden

Boeren in Limburg

De boerderijen bestonden uit 3 ruimtes.

1. om in te wonen

2. om hun voorraden in op te slaan

3. Werkplaats of opslag dierenvoer

Ze maakten potten van keramiek. Daarom heet dit volk het bandkeramiek volk.

Personen uit deze les

• -

Jaartallen uit deze les

• 10.000 v. Chr : landbouwrevolutie in de Vruchtbare Halve Maan
  
  
• Tussen 6.000 en 5.300 v. Chr : eerste mensen in Europa gaan over op landbouw.
  
  
• 5.300 v. Chr : eerste boeren in Limburg
  
  
• 4.900 : boeren vertrekken uit Limburg
  
  
• 3.000 v. Chr : geen jager-verzamelaars meer in Nederlandse streken

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.

Huiswerk 

§ 1.3: Leven als boer, alle opdrachten.