Les 3: Uiteenzetting

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom terug allemaal

• Terugblik: verschil uiteenzetting en betoog
• Tekststructuren bij een uiteenzetting
• Aan de slag!
  

Aan het einde van deze les...

...weet je wat de verschillen zijn tussen een uiteenzetting en een betoog.

...weet je welke tekststructuren vaak voorkomen bij een uiteenzetting.

...kun je deze tekststructuren herkennen.

Uiteenzetting

• Tekstdoel = informeren
• Objectief
  
• In de kern staan feiten met uitleg.
• In de inleiding wordt het onderwerp genoemd.
• Tekststructuren kunnen zijn:
  vraag – antwoord
  verschijnsel – bespreking
  vroeger – nu
  probleem - oplossing
  
  
  

Betoog

• Tekstdoel = overtuigen
• Subjectief
• In de kern staat de mening van de schrijver, met argumenten
• In de inleiding wordt de mening van de schrijver duidelijk.
• Tekststructuur = standpunt-argument
  
  
  

4 tekststructuren bij een uiteenzetting

1. Verschijnsel-verklaringsstructuur

2. Vraag-antwoord structuur

3. Probleem-oplossingsstructuur

4. Vroeger-nu-toekomst

1. Verschijnsel-verklaringsstructuur

Inleiding       Noemen verschijnsel
Kern               Kenmerken
                         Oorzaken
                         Gevolgen
Slot                Samenvatting en verschijnsel in toekomst

2. Vraag-antwoord structuur

Inleiding       Hoofdvraag stellen
Kern               Antwoord deelvraag 1
                         Antwoord deelvraag 2
                         Antwoord deelvraag 3

Slot                Samenvatting/conclusie + antwoord op hoofdvraag  

                        uit inleiding

3. Probleem-oplossingsstructuur

Inleiding      Probleem introduceren
Kern              Waarom is het een probleem
                        Oorzaak
                        Gevolg
Slot                Mogelijke oplossingen

4. Vroeger-nu-toekomst

Inleiding     Onderwerp aankondigen

Kern              Vroeger

                       Nu

                       Toekomst
Slot               Conclusie

Aan de slag!

• Ga naar LessonUp en log in
• Ga naar wk 35: les 2
• Maak slide 10 t/m 28

Informeren of overtuigen?

Op de volgende slides staan korte omschrijvingen van situaties. Hieruit kun je het tekstdoel afleiden.

Geef per omschrijving aan welk tekstdoel de schrijver gebruikt.

Je leest een artikel in de schoolkrant van een medeleerling. Hij vindt dat het dragen van uniformen verplicht moeten worden op het ATC en geeft hier drie argumenten voor.

1. informeren
2. overtuigen

Je krijgt in je mail een bericht van MacDonald's met daarin een aanbieding voor twee McFlurry's voor de prijs van één

1. informeren
2. overtuigen

Je leest in de Quest een interessant artikel over hoe een vulkaanuitbarsting kan ontstaan.

1. informeren
2. overtuigen

Je vraagt aan een vriend of hij je kan uitleggen waarom je Fortnite niet meer kan downloaden in de appstore.

1. informeren
2. overtuigen

Je wil graag meer zakgeld. Je bereid je redenen voor je vraag goed voor en vraagt tijdens het avondeten aan je ouders om een verhoging.

1. informeren
2. overtuigen

Uiteenzetting of betoog?

Op de volgende slides staan korte omschrijvingen van de inhoud van een tekst. Hieruit kun je de tekstsoort afleiden.

Geef per omschrijving aan van welke tekstsoort de schrijver waarschijnlijk gebruik heeft gemaakt.

In opdracht van een bierproducent ontwerpt een reclamebureau een paginagrote advertentie voor een studentenblad om hun nieuwe biermerk te promoten.

1. betoog
2. uiteenzetting

Een natuurkundige legt in een jongerenblad uit hoe een regenboog ontstaat.

1. betoog
2. uiteenzetting

Tijdens de kerstdagen heeft een Amsterdamse journalist een week meegereisd met een familie op ski-vakantie. Voor de krantenlezer geeft hij zijn indrukken van een weekje skiën weer in een beschrijving van die week.

1. betoog
2. uiteenzetting

Een bezoeker van een dierentuin in Amsterdam legt in een ingezonden brief uit waarom hij het belachelijk vindt dat de dieren niet door bezoekers mogen worden gevoerd.

1. betoog
2. uiteenzetting

De schrijver vertelt in tekst A over het bestaan en de ontwikkelingen van het ruimteprogramma van NASA.

1. betoog
2. uiteenzetting

De schrijver waarschuwt artsen en zegt in tekst C van mening te zijn dat nogal wat artsen helaas onvoldoende doorzien dat er grote beperkingen zijn in het zorgsysteem.

1. betoog
2. uiteenzetting

De schrijver wijst in tekst E op de verschillende mogelijkheden van alternatieve geneeswijzen.

1. betoog
2. uiteenzetting

Lesdoel behaald?
Ik weet wat de verschillen zijn tussen een uiteenzetting en een betoog.

1. Ja
2. Nee

Lesdoel behaald?
Ik weet wat het verschil is tussen een uiteenzetting en een betoog.

1. Ja
2. Nee

Lesdoel behaald?
Ik weet welke 4 tekststructuren kunnen voorkomen bij een uiteenzetting

1. Ja
2. Nee

Boekenlijst

• Ga naar Magister, Studiewijzers
• Bekijk de boekenlijst
• Vrijdag moet je de titel doorgeven van het boek dat je gaat lezen voor de fictieopdracht

Einde van deze les