H2

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs

4 VWO, H2

programma

• introductie
• toets bespreken
  
• H2 (geld)
  
• aan de slag
• presentaties werkweek
  

Toets bespreken

• Voorlopig cijfer in SOM
• geen onvoldoendes
• 5,5 - 8,4
  

hoofdstuk 2

Wat is geld?

• Ruilmiddel
• Rekenmiddel
• Oppotmiddel

Oppotten is wegleggen; sparen doe je bij een bank. Spaargeld levert rente op (oppotten niets)

Indirecte ruil door geld

waar komt geld vandaan?

intrinsieke en extrinsieke waarde (nominale waarde)

wet van Gresham

In de praktijk

Bitcoins

US$ versus Zimbabwe$

Griekse crisis

4 VWO, H2

programma

• introductie
• H2 (geld)
  
• aan de slag

Bitcoin = geld?

Ruilmiddel

rekenmiddel

oppotmiddel

geen wettig betaalmiddel, speculatiemiddel?

Aan de slag

1, 3, 4, en 9

giraal

chartaal

M = maatschappelijke geldhoeveelheid; geld in handen publiek (dus niet banken en overheid)

Aan de slag

10, 11

4 VWO, H2

programma

• introductie
• toets bespreken
  
• H2 (geld)
  
• aan de slag
• presentaties werkweek
  

toetsweek

• Toets duurt 2 uur. Iets meer T en I dan in tussentoets, wel vergelijkbaar
  
• Normale rekenmachine, geo, potlood, pen. Let op grafische rekenmachine mag niet!
• H1 (helemaal)
• H2: 2.1 en 2.3
• 1 opgave over werkweek, dat is een keuzeopgave:
  
• was je op werkweek maak de opgave over paperclip;
  
• was je thuis: maak opgave prijsvergelijking (daarnaast moeten jullie nog economie opgaven uit boekje maken)
  

Geldschepping 2.3

•  Geldschepping door kredietverlening door commerciële bank >> maatschappelijke geldhoeveelheid wordt verhoogd.
  
• M = Chartaal geld + Giraal geld (let op in handen publiek)
  
• Het omzetten van chartaal geld naar giraal geld of andersom geeft geen vergroting van de maatschappelijke geldhoeveelheid.
  
• Zo’n omzetting van chartaal in giraal geld die geen verandering in de maatschappelijke geldhoeveelheid veroorzaakt, noem je substitutie.

Een bank moet altijd voldoende geld ‘in huis’ hebben, zodat klanten hun geld kunnen opnemen.

samen

28, 29 en 30

Geld uitlenen door een bank (geldschepping)

• Girale kredietverlening leidt tot geldschepping,

• M neemt toe in de vorm van een hoger banksaldo bij de lener.
  
• Debiteuren neemt ook toe, want de lener moet het geld terugbetalen.
• Geld scheppen kan ook door de liquide middelen van een bank uit te lenen aan klanten. Dit noem je chartale kredietverlening.
  
• Het geld is al aanwezig bij de banken in de vorm van chartaal geld (bankbiljetten)
  

Stel, liquiditeitseis 10% is. De liquide middelen (€ 100 + € 400) = 10%, kan Bank A € 5.000 rekening couranttegoeden aanhouden. De bank kan € 5.000 – € 1.000 = € 4.000 extra uitlenen. Dit gebeurt giraal wanneer je de post Rekening couranttegoeden met € 4.000 verhoogt. Debiteuren neemt ook met € 4.000 toe.

Maken

31, 32, 34 en 35

Wat is verder van belang?

Algemeen aanvaard

Niet makkelijk na te maken

Vertrouwen in het geld (fiduciair)

In kleine eenheden verdelen

Wettig betaalmiddel

Werkweek

• Zeeland of thuis
• Zeeland opdracht: op pad met een groepje EN een presentatie geven de dag erna
• Essay schrijven (alleen) prijsvergelijkingsonderzoek
  

Ruilen?

Laat maar zitten

Presentatie

• Waarom ruilen mensen met je?
• gunfactor?
• wat je ruilen?
  

Thuisblijvers

• Prijsvergelijkingsonderzoek
  
• Doel van de opdracht is dat je leert nadenken over economische begrippen als de vraag naar een bepaald product en het aanbod ervan. Hoe komen prijzen tot stand?
• Uitwerken in 2A4.
• Alleen werken en NIET in groep.
  

Ruilen?

Laat maar zitten

slot

wat heb je geleerd?