Thema 2 - Organen en cellen - Basisstof 3 - Cellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

2.3 Cellen

Inleiding

Je lichaam bestaat uit miljarden cellen.

Al die cellen zijn ontstaan uit één cel.

Cellen

Organismen bestaan uit cellen.

Als je groeit krijg je steeds meer cellen!

Cellen

Cellen zijn kleine bouwstenen van organismen.

Alles wat leeft bestaat uit cellen.

Er zijn veel verschillende cellen.

Cellen

Cellen zijn kleine bouwstenen van organismen.

Alles wat leeft bestaat uit cellen.
Er zijn verschillende cellen bij de dieren.

Cellen

Cellen bestaan uit celorganellen.

Niet elke cel heeft dezelfde celorganellen.

Dierlijke cellen en plantaardige cellen hebben dezelfde maar ook verschillende celorganellen.

Celkenmerken Dieren

• Geen Celwand
• Celkern

Dierlijke cel met celorganellen

Plantencel

Celwand

Celmembraan

Cytoplasma

Vacuole

Celkern

Bladgroenkorrel

Celonderdelen

1. celwand
2. celmembraan
3. cytoplasma
4. bladgroenkorrels
5. celkern
6. vacuole
7. celkenmerken bepalen het rijk

celwand

1

cytoplasma met bladgroenkorrels

4

celkern

5

Celmembraan

Dit is de "douane" van de cel. Het celmembraan beslist wat er in en en uit de cel mag.

Celmembraan

Het celmembraan houdt de cel bij elkaar.
Het celmembraan zorgt ervoor dat er stoffen in en uit de cel kunnen gaan.

Cytoplasma

 Een stroperige vloeistof die bestaat uit water met allerlei opgeloste stoffen. Iedere cel heeft cytoplasma.

- Er vindt verbrandingplaats in het cytoplasma. 

- In het cytoplasma kunnen alleen bij planten bladgroenkorrels voorkomen. 

Cytoplasma: In het cytoplasma zijn allerlei stoffen opgelost die nodig zijn voor processen in de cel

Vacuole

Dit is een"blaasje" gevuld met vocht.

Samen met de celwand zorgt de vacuole voor stevigheid

Bladgroenkorrels

Vacuole

Plastiden

Plastide  = korrel

• Bladgroenkorrels
• Kleurstofkorrels
• Zetmeelkorrels

Plastiden

Plastiden kunnen overgaan ander type 

• Plastiden kunnen van het ene type overgaan in het andere type plastide.

Celkern

Elke dierlijke en plantaardige cel heeft een celkern.

Op de afbeelding hiernaast zie je een dierlijke cel en hierop is de celkern heel goed te zien.

Celkern

Celkern bestaat uit kernplasma

Omgeven door kernmembraan

Functie celkern:

zelfregulatie en zelforganisatie

Regelcentrum v d cel

Celkern

Leerdoelen 2.4 Celkern

Je kunt de kenmerken van chromosomen benoemen

Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven

celkern-chromosomen-DNA

DNA

De celkern

Iedere celkern bevat chromosomen = langgerekte dunne draden die bestaan uit DNA opgerold in eiwitten 

DNA en chromosomen

In de celkern ligt je DNA, bestaande uit chromosomen.

Deze chromosomen lijken op lange draden en zijn alleen zichtbaar onder  als de cel zich gaat delen.

Chromosomen

• Chromosomen bestaan voornamelijk uit DNA
• DNA is een soort wenteltrap, de traptreden zijn basen. (A, G, T OF C)
  
• Elke trap bestaat uit basenparen (A-T) (C-G)
  

Functie DNA

• De code die in het DNA staat, is je blauwdruk
• Bijvoorbeeld oogkleur
• Dit noemen we erfelijke eigenschappen
• De code voor één erfelijke eigenschap = Gen
  

Genen

Gen

De celkern

Alle chromosomen in één celkern samen bevatten alle erfelijke informatie van een organisme.

Hierdoor kunnen alle genen bijvoorbeeld worden afgelezen aan de hand van wangslijmvliescellen, of je bloed

46 chromosomen van de mens

46

Chromosomen andere soorten

Leerdoelen 2.5 Celkern

Je kunt de kenmerken van chromosomen benoemen

Je kunt de bouw en functie van DNA beschrijven