4hf 27/2: signaalwoorden, inleiding, slot, titel

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom!

Pak alvast: leesboek, bouwplan, laptop

Laptops blijven dicht

Deze les

Lezen

Uitleg + oefening signaalwoorden

Uitleg titel, inleiding, slot

Start schrijven oefentekst

Lesdoelen

Aan het eind van de les...

... weet je wat signaal- en functiewoorden zijn en waarom deze woorden nuttig zijn;

... weet je welke twee soorten titels er zijn;

... weet je welke twee functies een inleiding heeft;

... weet je uit welke elementen een goed slot bestaat.

Even opfrissen

• Wat zijn signaalwoorden?
• Wat doen signaalwoorden in een tekst?

Waarom signaalwoorden?

• Koppelen woorden, zinnen, alinea's aan elkaar (samenhang)
• Geven de lezer een seintje voor een bepaald tekstverband
• Zorgen voor een duidelijke rode draad in een tekst
• Makkelijker om de tekst te volgen en correct te interpreteren

Voorbeeldje

Ik heb de juiste leerstrategie toegepast bij het leren van mijn toets. Daarom heb ik een goed resultaat behaald.

• Welk signaalwoord zien we?
• Welk tekstverband geeft dit signaalwoord aan?

redengevend

Waar moet je op letten?

• Überhaupt signaalwoorden gebruiken
• Correct gebruik
  -> 'maar' wordt bijvoorbeeld vaak onterecht gebruikt,
  let ook op de komma en zinsvolgorde bij 'echter'
• Afwisselen
  -> Dus niet beginnen met 'ten eerste, ten tweede, ten derde' of steeds 'ook' gebruiken

Aan de slag

• Neem de theorie over functiewoorden door uit §9.1.5 (online)
• Maak opdracht 2 (online)
• Mag samen
• Klaar? Noteer geschikte signaalwoorden in jouw bouwplan en zoek alvast informatie over jullie onderwerp
• Na 5-10 minuten uitleg over titel, inleiding en slot

§9.1.1 Titel

• Motiverende titel: maakt lezer nieuwsgierig
• Informerende titel: geeft slechts aan waar de tekst over gaat
• Stel: nieuwsartikel over werken op de Zuidas en de mentale toestand van werknemers daar. Twee mogelijke titels:
• Titel 1: 'De burn-outfabriek'
• Titel 2: 'Lange werkdagen op de Zuidas'
• Welke motiverend? Welke informerend?

§9.1.2 Inleiding 

Welke twee functies heeft een inleiding? 

• Aandacht trekken
• Onderwerp introduceren

1. Aandacht trekken

Verschillende mogelijkheden:

• Verwijzing naar actuele gebeurtenis
• Terugblik in de tijd
• Voorbeeld (bijv. anekdote)
• 'Ik-opening' (persoonlijke ervaring)
• Benoemen belang voor de lezer

2. Onderwerp introduceren

Verschillende mogelijkheden:

• Een vraag stellen
• Mening of standpunt geven
• Probleem schetsen

• Vervolgens in het middenstuk: vraag beantwoorden, argumenten geven of oplossingen bieden.

§9.1.2 Slot

Verschillende onderdelen:

• Signaal: kortom, al met al, we hebben dus gezien dat...
• Hoofdgedachte/ conclusie
• Samenvatting in een paar zinnen
• Afweging
• Aansporing/ aanbeveling
• Toekomstverwachting

Slot

• O.a. tekstdoel bepaalt hoe de tekst wordt afgerond
• 'Cirkel rond maken': terugkomen op de inleiding en zo aansluiten bij het begin van de tekst
• Uitsmijter: pakkende slotzin, bijv. retorische vraag of citaat

Aan de slag

Keuze uit:

• Oefenen met theorie §9.1.2 inleiding en slot: opdr. 2, 3, 4 en 6
• Informatie zoeken over jullie onderwerp
• Start schrijven: titel bedenken en opzet van inleiding en slot schrijven -> zie hiervoor §9.1.6: van bouwplan naar tekst

Vooruitblik

• Vóór volgende les: bouwplan, titel + opzet inleiding en slot 
• Volgende les: uitleg schrijven goede alinea en bespreken so literatuurgeschiedenis
• Dinsdag 5 maart: boekdiscussies