Herhalingsles 1 - Meervoudsuitgangen en tussen-n

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Herhalingsles

Meervoudsuitgangen 

Tussen-n

Inhoud van de les

Herhaling + oefenen van meervoudsuitgangen en de tussen-n in samenstelling

Meervoudsuitgangen

Er komen nu eerst vragen over meervoudsuitgangen

Leg in eigen woorden uit wat een meervoudsuitgang is.

Je kunt nieuwe woorden vormen door twee bestaande woorden samen te voegen. Als je zo'n samenstelling maakt van twee zelfstandige naamwoorden, moet je nooit een -n schrijven tussen de twee woorden

1. Waar
2. Niet waar

Woorden die eindigen op -ee of op -ie krijgen een trema in het meervoud. Als de klemtoon op de laatste lettergreep ligt, dan voeg je in het meervoud...

1. -ën toe
2. een trema toe op de laatste e van het woord

Wat is het meervoud van bacterie?

Sommige woorden die eindigen op -e hebben twee meervoudsvormen

Sommige woorden hebben twee meervoudsvormen met elk een eigen betekenis

Bij woorden die eindigen op -s of -f moet je in het meervoud soms de laatste letter veranderen in -z of -v

In sommige woorden verandert de klinker in het meervoud

Woorden die eindigen op -ee of -ie krijgen een trema in het meervoud. Als de klemtoon op de laatste lettergreep ligt, dan voeg je in het meervoud -ën toe. Anders zet je een trema op de laatste e van het woord

Bij woorden die eindigen op een klinker, schrijf je apostrof s ('s) als je het woord anders verkeerd uitspreekt

Sommige woorden die eindigen op -man kunnen als meervoud -lieden of -lui hebben

Woorden die uit het Latijn komen, hebben soms nog een Latijnse meervoudsuitgang

Sommige woorden hebben alleen een enkelvoud of alleen een meervoud

Seconden - secondes/seconden

Portier - portiers / portieren

Grens - grenzen

staaf - staven

Knie - knieën

Porie - poriën

Stad - schepen

Hersenen, zand, vee, rommel

Auto - auto's

Zeeman - zeemannen, zeelieden, zeelui

Politicus - politici

Wat is het meervoud van museum

1. Musea
2. Museums
3. Museas

Wat is het meervoud van fotograaf?

1. Fotograven
2. Fotografen
3. Fotograafs

Tussen -n in samenstellingen

Er komen nu vragen over de tussen -n in samenstelling

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. Spinnewiel
2. Spinnenwiel

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. groentesoep
2. groentensoep

Wat is de juiste schrijfwijze?

1. Tomatensoep
2. Tomatesoep

Als je wilt weten wanneer je een tussen-n schrijft, moet je een aantal vragen beantwoorden met ja of nee. Wat is de volgorde van die vragen?

Is het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord?

Heeft het eerste deel van de samenstelling een meervoud op -en?

Het het ook een meervoud op -s?

Op de hoofdregel (het schema) bestaan ook uitzonderingen. Welk voorbeeld past bij de uitzondering: je schrijft geen tussen-n wanneer het eerste deel van de samenstelling uniek is.

Op de hoofdregel (het schema) bestaan ook uitzonderingen. Welk voorbeeld past bij de uitzondering: je schrijft geen tussen-n wanneer de samenstelling een versteende uitdrukking is

Op de hoofdregel (het schema) bestaan ook uitzonderingen. Welk voorbeeld past bij de uitzondering: je schrijft geen tussen-n wanneer het eerste deel geen meervoud heeft

Op de hoofdregel (het schema) bestaan ook uitzonderingen. Welk voorbeeld past bij de uitzondering: je schrijft geen tussen-n wanneer het eerste deel een versterkend woord is

Vul in de sleepvakken 'ja' of 'nee' in en maak het schema daardoor kloppend.

ja

ja

ja

Nee

Nee

Nee

Hoe goed vond je het gaan?

Goed!

Mwah, ik weet het niet

Niet zo goed

Zelfstandig werken

Maak de samenvattingsopdracht (zie som)

Deze opdracht maak je in je schrift of in Word