6.2 Voedselrelaties

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

Aan het einde van de les kun je:

• vertellen wat een voedselketen is
• vertellen wat een voedselweb is
• je kunt een kringloop van stoffen maken

Voedselrelaties

Eerst een filmpje

Voedselketen = elke soort is voedsel voor een andere soort

Let op: een voedselketen of voedselweb begint altijd met een plant!

In een voedselketen noemen we planten de producenten

planten

produceren voedsel voor mens en dier

Producenten

• Planten maken voedsel aan door fotosynthese.  Dit voedsel wordt gebruikt door mensen en dieren.
• Bladgroenkorrels spelen een belangrijke rol.
• water + koolstofdioxide --> glucose + zuurstof
• Glucose bevat veel energie.

Dus een wortel bevat voedsel, gemaakt door de plant. 

Nodig voor fotosynthese

Ontstaat bij fotosynthese

Water

Licht

Zuurstof

Glucose

Koolstof-dioxide

Fotosynthese

Zonlicht

Koolstofdioxide

Glucose

Zuurstof

Water

Voedselketen

• Pijltje = Wordt gegeten door
  
• dus: alg wordt gegeten door watervlo
  
• watervlo wordt gegeten door baars
  
• baars wordt gegeten door reiger

Voedselketen

• Als een organisme wordt opgegeten, komt het terecht in een ander organisme.
• Ecosysteem: elke stof doorloopt een kringloop.
• Planteneters - herbivoren.
• Vleeseters - carnivoren.
• Voedselketen: reeks soorten waarbij elke soort voedsel is voor de volgende.  Elk item is een schakel.
• De eerste schakel is altijd een plantensoort.

Consumenten

• Dieren eten / consumeren de energierijke stoffen die planten maken.\
• Het dier dat de plant eet = planteneter (herbivoren)
• Dieren die andere dieren eten zijn vleeseters (carnivoren)

Schakels

Een voedselketen bestaat uit schakels

plant = eerste schakel = producent

planteneter = 2e schakel, noemen we consument v/d 1e orde

vleeseter = 3e schakel, noemen we consument v/d 2e orde

volgende = consument 3e orde etc etc

gras             -->               konijn               -->                 vos

producent       consument 1e orde               consument 2e orde

Nog een voorbeeld

Eik        -->      rups       -->       koolmees      -->       havik

producent     consument 1e orde     consument 2e orde      consument 3e orde

consumenten 1ste orde= planteneters

Consumenten 2e orde= vleeseters

Afvaleters= eten dode resten van planten en dieren

Afvaleters

• Niet alle organismen worden gegeten.
• Dode resten van planten en dieren worden gegeten door afvaleters.
• Afvaleters horen niet bij een voedselweb, want de schakels van een
  voedselketen bestaan alleen uit levende organismen.

Afvaleters

Reducenten = bacterien

en     schimmels

Reducenten

• Resten die afvaleters achterlaten, worden afgebroken door bacteriën en schimmels --> reduceren.
• Planten nemen deze stoffen op --> kringloop is rond.

Voedselweb

• Een soort kan ook door veel andere soorten gegeten worden.  Hierdoor ontstaat een web.
• Dieren die zowel planten als dieren eten --> omnivoren.

Voedselweb= meerdere voedselketens door elkaar

Wie eet wie ?

Welke organismen zien je ?

Sleep de afbeeldingen naar de juiste plaats

Adder

1. Herbivoor
2. Carnivoor

Buizerd

1. Herbivoor
2. Carnivoor

Spitsmuis

1. Herbivoor
2. Carnivoor

Sprinkhaan

1. Herbivoor
2. Carnivoor

Alle dieren uit de
afbeelding zijn

1. Consumenten
2. Producenten

De spitsmuis is een
consument...

1. van de eerste orde
2. van de tweede orde
3. van de derde orde

Welke rol heeft deze
vliegenzwam

1. producent
2. consument
3. afvaleter
4. reducent

Leerdoelen check

1. Je kunt een voedselketen en een voedselweb maken.
   
2. Je weet wat een producent is
   
3. Je weet wat consumenten zijn en weet ook wat de 1e orde en 2e orde betekent.
4. Je weet wat afvaleters en reducenten zijn

Waar begint een voedselweb of keten mee?

1. vleeseters
2. planteneters
3. planten

Hoe noemen we bacteriën en schimmels?

1. consumenten
2. reducenten
3. allesetters
4. producenten

Van welke orde zijn vleeseters?

1. consumenten 1ste orde
2. consumenten 2e orde

Waar horen pissebedden bij?

1. producenten
2. consumenten 2e orde
3. afvaleters
4. reducenten

Op welk plaatje zie je een voedselketen?

1. 
2. 
3. 

Welke voedselketen is goed genoteerd?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

In een voedselketen zijn planten producenten.

1. waar
2. niet waar

Hoeveel schakels heeft deze voedselketen?

1. 4
2. 5
3. 9
4. 3

een konijn eet gras, dit konijn is een ...

1. producent
2. consument van de eerste orde
3. consument van de tweede orde

Een voedselketen:
Paardebloem-> sprinkhaan->kikker
De kikker is een:

1. procucent
2. consument van de 1e orde
3. consument van de 2e orde
4. reducent