6.2 Voedselrelaties

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 2

6.2 Voedselrelaties en kringlopen

• Je kunt de groepen organismen in de kringloop van stoffen onderscheiden.
• Je kunt de kringloop van koolstof beschrijven.
• Je kunt biologisch afbreekbaar afval en niet-biologisch afbreekbaar afval onderscheiden.

Voedselketen

Een voedselketen of voedselweb begint altijd met een plant!

In een voedselketen noemen we planten de producenten.

De andere dieren in de voedselketen noemen we consumenten.

Producenten

• Planten maken voedsel aan door fotosynthese.  Dit voedsel wordt gebruikt door mensen en dieren.
• Bladgroenkorrels spelen een belangrijke rol.
• water + koolstofdioxide --> glucose + zuurstof
• Glucose bevat veel energie.

Dus een wortel bevat voedsel, gemaakt door de plant. 

Fotosynthese

Zonlicht

Koolstofdioxide

Glucose

Zuurstof

Water

Voedselketen

• Pijltje = Wordt gegeten door
  
• dus: alg wordt gegeten door watervlo
  
• watervlo wordt gegeten door baars
  
• baars wordt gegeten door reiger

Voedselketen

• Als een organisme wordt opgegeten, komt het terecht in een ander organisme.
• Ecosysteem: elke stof doorloopt een kringloop.
• Planteneters - herbivoren.
• Vleeseters - carnivoren.
• Alleseter - omnivoren
• Voedselketen: reeks soorten waarbij elke soort voedsel is voor de volgende.  Elk item is een schakel.
• De eerste schakel is altijd een plantensoort.

Consumenten

• Dieren eten / consumeren de energierijke stoffen die planten maken.
• Het dier dat de plant eet = planteneter (herbivoren)
• Dieren die andere dieren eten zijn vleeseters (carnivoren)

Schakels

Een voedselketen bestaat uit schakels

plant = eerste schakel = producent

planteneter = 2e schakel, noemen we consument v/d 1e orde

vleeseter = 3e schakel, noemen we consument v/d 2e orde

volgende = consument 3e orde etc etc

gras             -->               konijn               -->                 vos

producent       consument 1e orde               consument 2e orde

Afvaleters

• Niet alle organismen worden gegeten.
• Dode resten van planten en dieren worden gegeten door afvaleters.

Afvaleters= eten dode resten van planten en dieren

Afvaleters

Reducenten

• Resten die afvaleters achterlaten, worden afgebroken door bacteriën en schimmels --> reduceren.
• Planten nemen deze stoffen op --> kringloop is rond.

Reducenten = bacterien

en     schimmels

Koolstof wordt in de vorm van een energierijke stof doorgegeven en komt steeds weer vrij door verbranding.

Voedselweb

• Een soort kan ook door veel andere soorten gegeten worden.  Hierdoor ontstaat een web.
• Dieren die zowel planten als dieren eten --> omnivoren.

Afbreekbaar

Biologisch afbreekbaar: stoffen die door reducenten kunnen worden afgebroken

Niet-Biologisch afbreekbaar: stoffen die door reducenten kunnen worden afgebroken

Voorbeelden?

Adder

1. Herbivoor
2. Carnivoor

Buizerd

1. Herbivoor
2. Carnivoor

Spitsmuis

1. Herbivoor
2. Carnivoor

Sprinkhaan

1. Herbivoor
2. Carnivoor

Alle dieren uit de
afbeelding zijn

1. Consumenten
2. Producenten

De spitsmuis is een
consument...

1. van de eerste orde
2. van de tweede orde
3. van de derde orde

Welke rol heeft deze
vliegenzwam

1. producent
2. consument
3. afvaleter
4. reducent

Leerdoelen check

1. Je kunt een voedselketen en een voedselweb maken.
   
2. Je weet wat een producent is
   
3. Je weet wat consumenten zijn en weet ook wat de 1e orde en 2e orde betekent.
4. Je weet wat afvaleters en reducenten zijn

Waar begint een voedselweb of keten mee?

1. vleeseters
2. planteneters
3. planten

Hoe noemen we bacteriën en schimmels?

1. consumenten
2. reducenten
3. allesetters
4. producenten

Van welke orde zijn vleeseters?

1. consumenten 1ste orde
2. consumenten 2e orde

Waar horen pissebedden bij?

1. producenten
2. consumenten 2e orde
3. afvaleters
4. reducenten

Op welk plaatje zie je een voedselketen?

1. 
2. 
3. 

Welke voedselketen is goed genoteerd?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

In een voedselketen zijn planten producenten.

1. waar
2. niet waar

Hoeveel schakels heeft deze voedselketen?

1. 4
2. 5
3. 9
4. 3

een konijn eet gras, dit konijn is een ...

1. producent
2. consument van de eerste orde
3. consument van de tweede orde

Een voedselketen:
Paardebloem-> sprinkhaan->kikker
De kikker is een:

1. procucent
2. consument van de 1e orde
3. consument van de 2e orde
4. reducent