H 2.4 Reactievergelijkingen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H 2.4 Reactievergelijkingen

Wat gaan we doen?

• Kijken hoe je een reactieschema kunt opstellen.
• Kijken hoe je hiervan een reactievergelijking kunt maken.

Hoe gaan we beginnen?

• Lees blz. 69 uit boek

Nu weet je

Index: het kleine getalletje in de molecuulformule -> 2 in SO₂ 

_{Coëfficiënt: het getal voor de molecuulformule, 5 in 5 NaCl} 

_{Atomen zijn alleen, behalve sommige atomen, die zijn altijd met z'n tweeën: Br I N Cl H O F} 

Reactieschema

Een chemische reactie kun je verkort weergeven in een reactieschema, waarin je de namen en de toestandsaanduidingen (= fasen) van de beginstoffen voor de pijl en van de reactieproducten achter de pijl plaatst.

Toestandsaanduidingen: gas (g), vast (s), vloeibaar (l) en opgelost in water (aq)

Reactievergelijking

In een reactievergelijking is er voor en na de pijl een gelijk aantal atomen van elke soort aanwezig.

Je noemt dat een kloppende reactievergelijking.

Stappenplan

• Schrijf het reactieschema op in woorden
• Vervang de woorden door symbolen
• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, voor de pijl
• Schrijf van elk soort atoom het aantal op, na de pijl
• Pas het aantal atomen aan door de coëfficiënt te veranderen
• Controleer of voor en na de pijl evenveel van elk atoomsoort
  aanwezig is.

Wat is de reactievergelijking van de verbranding van methaan?

Regels kloppend maken

• Voor en na de pijl moeten van elke atoomsoort evenveel atomen zijn 
  
• Aan de moleculen zelf mag je niets veranderen (de index verandert niet) 
  
• Let op !! Als je op een half getal uitkomt voor de moleculen, doe je alle getallen (coëfficiënten) keer 2 
  
• Let op !! Uiteindelijk moeten de coëfficiënten de kleinst mogelijke hele getallen zijn. 
• Kijk het volgende filmpje...

Laten we gaan oefenen

Extra informatie staat in het boek op blz. 70-72

Welke reactievergelijkingen stellen ontleden voor?

1. A
2. B
3. C
4. D

Bij welke reactie ontstaan er meer koolstofdioxidemoleculen? Bij de verbranding van methaan of de verbranding van etheen?
(Stel eerst de reactievergelijkingen op.)

1. Verbranding van methaan
2. Verbranding van etheen

Bij welke reactie ontstaan er meer koolstofdioxidemoleculen? Bij de verbranding van
methaan of de verbranding van etheen?
(Stel eerst de reactievergelijkingen op.)

Wat is een kenmerk van een chemische reactie?

1. Er treedt een energie-effect op
2. beginstoffen veranderen in reactieproducten
3. De wet van Lavoisier geldt
4. Alledrie de kenmerken zijn juist

Wat is het verschil tussen een reactieschema en reactievergelijking?

1. Reactieschema = symbolen Reactievergelijking = woorden
2. Reactieschema = niet kloppend Reactievergelijking = wel kloppend gemaakt
3. Reactieschema = woorden Reactievergelijking = symbolen
4. Er is geen verschil tussen een reactieschema en vergelijkingen

Wat zijn de beginstoffen in dit reactieschema?

1. Zilver en chloor
2. Zilverchloride
3. Zilver
4. Chloor

Wat moet er staan op
de plaats van de x?

1. 12
2. 25
3. 13
4. 9

6Al​2​​O​3​​(s)

coëfficiënt

index

fase

aantal aluminium-atomen

aantal zuurstof-atomen

aantal aluminiumoxide- moleculen

molecuulformule

2

3

6

18

s

12

Al2O3

6

Welk reactieschema van de verbranding van kalium klopt?

1. kalium + zuurstof --> kaliumoxide
2. kalium + zuurstof --> kaliumoxide + koolstofdioxide
3. kaliumoxide --> kalium + zuurstof
4. kaliumoxide + zuurstof --> kalium + warmte

Welke reactievergelijking van de verbranding van kalium klopt?

1. K+O​2​​→K​2​​O
2. K+O​2​​→2K​2​​O
3. 2K+O​2​​→K​2​​O
4. 4K+O​2​​→2K​2​​O

Welke reactievergelijking is juist voor de verbranding van propaan?

C​3​​H​8​​

1. 1C​3​​H​8​​+1O​2​​→1CO​2​​+1H​2​​O
2. 1C​3​​H​8​​→3CO​2​​+4H​2​​O
3. 1C​3​​H​8​​+5O​2​​→3CO​2​​+4H​2​​O
4. 1C​3​​H​8​​+3O​2​​→3CO​2​​+4H​2​​O

Geef nu zelf de reactievergelijking van de volgende reacties op de volgende slides: 

1. de ontleding van methaan,             , waarbij waterstof en koolstof ontstaan
2. de verbranding van fosfor, waarbij difosforpenta-oxide ontstaat
3. de verbranding van aluminium, waarbij                  ontstaat
4. de verbranding van glucose  

C​6​​H​12​​O​6​​

Al​2​​O​3​​

CH​4​​

Reactievergelijking van de ontleding van methaan
waarbij waterstof en koolstof ontstaat.

CH​4​​

RV van de verbranding van fosfor waarbij difosforpenta-oxide ontstaat.

RV van de verbranding van aluminium waarbij ontstaat:

Al​2​​​​​

O​3​​

RV van de verbranding van glucose

C​6​​H​12​​O​6​​

Klaar