Grammatica 1.7 les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Lezen in je leesboek

Doelen:

Leerlingen weten wat een enkelvoudige zin is.

Leerlingen weten wat een samengestelde zin is.

Leerlingen weten wat een hoofdzin is.

Leerlingen weten wat een bijzin is.

Hoofd- en bijzinnen

Een zin die bestaat uit meerdere persoonsvormen noemen we een samengestelde zin. Een samengestelde zin kan bestaan uit hoofdzinnen en bijzinnen.

In een hoofdzin staan onderwerp en persoonsvorm naast elkaar. Er kan geen ander zinsdeel tussen staan.

Hoe herken je hoofd- en bijzin?

Probeer tussen het onderwerp en de persoonsvorm het woord 'niet' of 'gisteren' te plaatsen. Als dit kan, dan is het een bijzin. Kan dit niet, dan is het een hoofdzin.

0

Doelen:

Aan het einde van de les weet je wat onderschikking en nevenschikking is en welke voegwoorden daarbij horen.

Nevenschikking

- 2 hoofdzinnen

- Elke zin is even belangrijk

vb:

Hij zwaait opa en oma uit, want die gaan een grote reis maken.

Nevenschikking (hoofdzinnen)

Een hoofdzin heeft 3 kenmerken:

1. De woordvolgorde is hetzelfde als een enkelvoudige zin. Onderwerp en pv staan naast elkaar

2. De pv staat op de 1e of 2e plaats in de zin.

3. Nevenschikkend voegwoord: en, maar, want, of

Onderschikking

- 1 hoofdzin en 1 bijzin

- De zinnen zijn niet even belangrijk

vb:

Hij zwaait opa en oma uit, omdat ze een grote reis gaan maken.

Onderschikking

Een bijzin heeft 3 kenmerken

1. Onderwerp en pv zijn gescheiden of je kunt ze scheiden

2. de pv staat op de laatste of de één na laatste plaats

3. De bijzin is een zinsdeel van de hele zin.

Onderschikkend voegwoord: aangezien, als, dat, doordat, hoewel, nadat, of, omdat, tenzij, terwijl, toen, voordat, zodat..

Tim pakt limonade, omdat hij dorst heeft.

1. hoofdzin, hoofdzin
2. bijzin, hoofdzin
3. hoofdzin, bijzin
4. bijzin, bijzin

Ik heb buikpijn, maar ik ga toch naar school.

1. bijzin, hoofdzin
2. hoofdzin, hoofdzin
3. bijzin, bijzin
4. hoofdzin, bijzin

Zodra de wekker af is gegaan, sta ik op.

1. hoofdzin, bijzin
2. bijzin, bijzin
3. hoofdzin, hoofdzin
4. bijzin, hoofdzin

Stijn draagt de tas en James loopt met de hond.

1. bijzin, hoofdzin
2. bijzin, bijzin
3. hoofdzin, bijzin
4. hoofdzin, hoofdzin

Toen ik naar huis ging, regende het ontzettend hard, waardoor ik nat werd.

1. Hoofdzin + hoofdzin + Hoofdzin
2. Hoofdzin + Hoofdzin + Bijzin
3. Bijzin + Hoofdzin + Bijzin
4. Bijzin + Bijzin + Hoofdzin

Instapoefening

Maak de oefening van grammatica tot en met opdracht 8.

Dus van blz. 70 t/m blz. 75