Opbouw + herhalen psychisch perspectief/personages/tijdsperspectief

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands

H3B 9 december - Fictie

Nodig: fictieboekje en/of schrift

Leerdoelen

Aan het einde van de les:

• weet jij het verschil tussen chronologisch en niet-chronologisch.
  
• ken je de drie manieren van verhaalinzet (ab ovo, in media res, post rem). 
• ken je de meest voorkomende vaste tekststructuren.

Programma

13.00 herhalen verhaalanalyse t/m blz. 7

13.30 theorie Lezen H2

13.40 zelf aan de slag

Boeken die je tijdens de les Aardrijkskunde gebruikt zijn...

1. realistisch
2. onrealistisch
3. fictie
4. non-fictie

een voorbeeld van realistische fictie is:

1. Lord of the rings
2. Sprookjes
3. Spijt-Carry Slee

Wat is een autobiografie?

1. Een verhaal over een persoon
2. Een verhaal geschreven over jezelf
3. Een verzonnen verhaal over motoren.

Noem de vier psychische perspectieven:

Wat is een perspectief?

1. Uit wiens ogen je kijkt
2. tijdsprongen
3. beschrijving plaats
4. citaat van iemand anders

Wat is een auctoriaal perspectief?

1. Het verhaal wordt verteld vanuit de hoofdpersoon.
2. Het verhaal wordt verteld vanuit iemand buiten het verhaal.
3. synoniem voor ik-perspectief
4. synoniem voor hij/zij-perspectief

Wat is de overeenkomst tussen een ik-perspectief en een personaal perspectief?

1. Het verhaal wordt vanuit één persoon verteld
2. Het verhaal wordt verteld door een ik-persoon
3. Degene die het verhaal vertelt weet alles van iedereen
4. Er is geen overeenkomst

Een combinatie van een personaal ik-perspectief en een personaal hij/zij-perspectief.

1. Personaal ik-perspectief
2. Personaal hij/zij-perspectief
3. Meervoudig perspectief
4. Onbetrouwbaar perspectief

Ver, ver weg in de tweede wereldoorlog woonde een zekere Anton Steenwijk met zijn ouders en zijn broer aan de rand van Haarlem. Aan een kade, die over een lengte van honderd meter langs het water liep en dan met een flauwe bocht weer een gewone straat werd, stonden vier huizen niet ver van elkaar.

Uit: De aanslag - Hary Mulisch (1983)

1. auctoriaal perspectief
2. personaal perspectief
3. ik-perspectief

‘Kijk’, zei ik, ‘het is niet één valbijl, maar er zijn vier mesjes, twee die naar beneden scharen en twee die naar boven scharen, een rat wordt vier keer zo snel onthoofd als met een gewone guillotine, het is gebeurd voor hij het zelfs maar gemerkt heeft,’ en ik liet de mesjes speels op en neer bewegen en het zonlicht flikkerde op het glanzende, roestvrije staal. Het was alsof ik een kunstwerk demonstreerde.
Toen ik een stokoud mannetje decapiteerde, wilde hij het zo graag van dichtbij zien – zoals ik trouwens verwacht had – dat het bloed breeduit over zijn kleding spatte.

Uit: De kroongetuige - Maarten ’t Hart (1983)

1. auctoriaal perspectief
2. personaal perspectief
3. ik -perspectief

Hij liep het huis binnen, maar wist nog niet dat dit de laatste keer zou zijn dat hij haar zag.

1. Personaal perspectief
2. ik-perspectief
3. auctoriaal perspectief

De oplettende lezer zal
gemerkt hebben dat Anna haar tranen nauwelijks kon bedwingen.

1. personaal perspectief
2. ik-perspectief
3. auctoriaal perspectief

Piet: 'Gister ben ik mijn huissleutel verloren.'
Achmed: 'Heb je nog een reservesleutel?'
Toen liep hij met Piet mee naar huis, zodat hij kon helpen met het zoeken van de sleutel in de tuin.

1. ik-perspectief
2. personaal perspectief
3. auctoriaal perspectief

Aan de slag

Maak Struikelblokken blz. 5 in je schrift. 
Zet er steeds bij wat voor werkwoord het is!

Al klaar?

Oefen met de moeilijke woorden op WRTS.

Corrigeer:

1. pvvt - stuntte

2. vd - verheugd

3. pvtt - bevreemdt

4. pvvt - breidde

5. pvtt - verklaart

6. pvtt - wijdt

7. pvvt - verwoestte

Corrigeer:

8. vd - verijdeld

9. pvtt - broedt

10. vd - verjaard

11. pvvt - smachtten

12. pvtt - verlangt

13. pvvt - benijdde

14. pvtt - verteert

Corrigeer:

15. pvtt - verwart

16. vd - vergiftigd

17. pvvt - verroestten

18. inf - ontmoeten

19. pvvt - doorgrondde

20. vd - verhoogd

21. pvtt - ontkalkt

Corrigeer:

22. pvtt - verbreedt

23. vd - verhuisd

24. vd - verleend

25. pvtt - vermolmt

Pauze

    Pauze 

Welke 8 tekstverbanden ken je?

Tekstverbanden

Naast een chronologisch, opsommend, tegenstellend en toelichtend tekstverband, onderscheiden we ook de volgende tekstverbanden: 

- concluderend tekstverband

- redengevend tekstverband

- oorzakelijk tekstverband

- vergelijkend tekstverband

Welke vraag kan ik mezelf stellen als er een redengevend verband is?

1. waarom?
2. waardoor?

Welke vraag kan ik mezelf stellen als er een oorzakelijk verband is?

1. waarom?
2. waardoor?

Welk verband vind je in de volgende zin?

Voor het proefwerk geschiedenis had ik een slecht cijfer, omdat ik er te weinig voor geleerd had.

1. oorzakelijk
2. redengevend

Welk verband vind je in de volgende zin?

Dankzij het defecte kopieerapparaat konden we die moeilijke toets niet maken.

1. oorzakelijk
2. redengevend

Welk verband vind je in de volgende zin?

Het stormt dus ik blijf lekker binnen.

1. oorzakelijk
2. redengevend

Welk verband vind je in de volgende zin?

Het stormt dus de treinen hebben massaal vertraging.

1. oorzakelijk
2. redengevend

KERNZINNEN

Kernzin

De belangrijkste informatie van een alinea.

Waar staat de kernzin? 

• De 1e zin is de kernzin.
• De 2e zin van een alinea is de kernzin.
• De laatste zin van de alinea is de kernzin.

De hoofdzaak van een alinea staat vaak in de kernzin. Wat doe je als een alinea geen kernzin heeft?

1. Je schrijft niks op
2. Je bepaalt zelf de hoofdzaak
3. Je pakt een willekeurige zin uit de alinea

Wat is de kernzin
van alinea 2?

1. Volgens handschrifttherapeut Peggy de Vries hebben handschriftproblemen vooral te maken met het feit dat de overheid aan het vak Schrijven geen prioriteit meer geeft.
2. De Vries vindt het logisch dat het resultaat een toenemend aantal kinderen met handschriftproblemen is.

Wat is de kernzin
van alinea 3?

1. Een slecht leesbaar handschrift leidt vaak tot grote frustratie bij een leerling.
2. Per slot van rekening wordt zo'n 50 procent van de tijd op school besteed aan schrijftaken voor diverse vakken.

Wat is de kernzin?

1. Pubers zijn niet in staat weloverwogen een vakkenpakket te kiezen.
2. Hun hersens zijn nog lang niet volgroeid en daarom kunnen ze niet overzien wat zo'n keuze betekent voor de rest van hun leven...

Wat is de kernzin?

1. De Maastrichtse neuropsycholoog Jelle Jolles (...)
2. Jongeren tussen de 12 en 18 jaar kunnen volgens Jolles (...)

Wat is de kernzin?

1. Jolles beschrijft recent onderzoek naar de hersenontwikkeling van jongeren.
2. Diverse studies tonen aan dat puberhersens nog niet optimaal functioneren.
3. Bij meisjes zijn de hersenfuncties voor het maken van complexe keuzes volgroeid na hun 20ste.
4. Bij jongens ligt dat gemiddelde nog een paar jaar hoger.

Aan de slag

Maak de taak die klaarstaat in de methode.

(H1 opdr. 8 + H2 opdr. 4)

Al klaar?

Oefen met de moeilijke woorden op WRTS.

Leerdoelen behaald?

Nu:

• heb jij je werkwoordspelling weer verbetert.
  
• herken jij het verschil tussen oorzakelijk en redengevend verband.
• kan jij de kernzin vinden in een alinea.

Aan de slag

• Word lid van de WRTS-groep (link staat op ItsLearning).
• Oefen de moeilijke woordenlijst.