3.2 Bloedsomloop

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 2

Start van de les

- Rustige binnenkomst, direct naar je eigen tafeltje (klasopstelling).

- Check bij jezelf: jas/pet/kauwgom?

- Tablet blijft in de tas. Werkspullen pak je voor je.

- Zachtjes overleg tot timer is afgelopen. Lesstart -> aandacht naar voren.

- leesmoment (lezen theorie uit je lesboek).

Lezen basisstof 1 en 2.

3.2 Bloedsomloop

Weet je dit nog?

Uit welke 2 delen bestaat ons bloed?

1. bloedplasma en rode bloedcellen
2. bloedplasma en witte bloedcellen
3. bloedplaatjes en vaste bestanddelen
4. bloedplasma en vaste bestanddelen

Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Kun je per deel uitleggen wat de functie is?

Leerdoelen 3.2 Bloedsomloop

Je kunt drie typen bloedvaten noemen met hun kenmerken en functies.

Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en aders benoemen.

Je kunt de kleine en grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies.

3 Typen bloedvaten

slagaders en aders hebben de naam van het orgaan waar ze naartoe of vanaf lopen. bv beenslagaders en beenaders

slagaders en aders hebben de naam van het orgaan waar ze naartoe of vanaf lopen. bv beenslagaders en beenaders

SLAG ader

 ader

Dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop:

Hart (rechts) -> longen -> hart (links)

functies: - zuurstof bij de longen ophalen 

                      - koolstofdioxide afgeven

Grote bloedsomloop:

Hart (links) -> lichaam -> hart (rechts)

  functies: - zuurstof naar alle organen brengen

                        - koolstofdioxide ophalen

Dubbele bloedsomloop: Het bloed gaat telkens twee keer achter elkaar door het hart.

      rechts                                                                                                 links

blauw:                                                                                                                                                                         rood:

zuurstofarm                                                                                                                                                            zuurstofrijk

Wat heb je nodig om bloed te laten stollen.

1. Witte bloedcellen
2. Rode bloedcellen
3. Bloedplaatjes
4. Opgeloste stoffen

Slagaders

• vanaf hart, richting orgaan

• hartslag voelbaar, bloeddruk hoog.

• alleen aan begin kleppen aanwezig (halve maanvormige kleppen)
  

• krijgen de naam van orgaan waar bloed naar toe stroomt (bijv. nierslagader)
  

Haarvaten

• bloedvaatjes in/rondom organen.
• wand 1 cellaag dun.
• Voedingstoffen en zuurstof overdracht.
• de bloeddruk is lager dan in slagaders.
• alle haarvaten in en rondom orgaan: haarvatennet.
• krijgen de naam van orgaan (bijv. nierhaarvaten).

Aders

• Van organen terug naar hart
• dunnere wand dan slagader
• liggen ondiep/aan het oppervlak
• bloeddruk laag
• kleppen: bloed stroomt niet terug. 
• krijgen de naam van orgaan waar ze vanaf komen (bijv. nierader)

Kenmerken  verschillende bloedvaten

	Slagaders	Aders	Haarvaten
Richting	van hart af	naar hart toe	in organen
Bloeddruk	hoog	laag	middelmatig
Wand	dik, elastisch, stevig	dunne wand	één cellaag dik
Hartslag	'Slag' merkbaar (pols)	'Slag' niet merkbaar	'Slag' niet merkbaar
Plaats	meestal diep in lichaam	meestal ondiep	in het hele lichaam
Kleppen	alleen 1/2maanvormige kleppen	overal kleppen; verhinderen terugstromen bloed	geen kleppen

Er zijn ook bloedvaten met bijzondere namen:

- de aorta 

- de bovenste holle ader

- de onderste holle ader

- de halsslagader

- de halsader

- poortader

Leer de namen, plaats en functie (zie boek).

De grootste slagader heet aorta.

De aorta begint bij het hart.

De aorta heeft vertakkingen die naar de (slagaders van de) organen gaan.

De holle ader

De aders die van de organen afkomen, monden uit in de grootste ader: de holle ader. 

De bovenste holle ader komt van boven: hals, hoofd en armen. 

De onderste holle ader: komt af van romp en benen.

Het bloedvat dat bloed naar het hoofd vervoert, heet halsslagader.

Bloed stroomt van het hoofd terug naar het hart door de halsader.

Poortader

Verbindt het darmkanaal met de lever

zuurstofarm bloed 

Bloed rijk aan voedingstoffen

De lever verwijdert uit het bloed de schadelijke stoffen die ingenomen zijn met de voeding.
 

Wat doet de poortader?

1. Deze ader vervoert bloed naar de longen
2. Deze ader vervoert zuurstof naar onze organen
3. Deze ader vervoert bloed uit de wand van het darmkanaal naar de lever
4. Deze ader vervoert bloed naar ons hart

Hoe stroomt het bloed in de poortader?

1. Van de maag naar de lever
2. Van de darm naar de lever
3. Van de lever naar de maag
4. Van de lever naar de maag

Oefenen

Deze bloedvaten moet je kunnen  aanwijzen en benoemen.

Sleep de juiste bloedvaten naar de roze vakken.

Poortader

Bovenste holle ader

Leverslagader

Armader

Nierader

Armslagader

Nierslagader

Beenslagader

Kleine bloedsomloop

Lichaam

Grote bloedsomloop

Hart

Longen

Welke functies hebben de bloedsomlopen?

Sleep de functies naar de juiste bloedsomloop.

Grote Bloedsomloop

Kleine bloedsomloop

Zuurstof afgeven aan cellen

Zuurstof opnemen in het bloed

koolstofdioxide afgeven aan de longen

koolstofdioxide opnemen in het bloed

1. 1. slagader 2. haarvat 3. ader
2. 1. aorta 2. haarvat 3. ader
3. 1. ader 2. haarvat 3. slagader
4. 1. ader 2. haarvat 3. ader

In welke volgorde stroomt het bloed?

1. Slagader - haarvaten- ader
2. haarvaten - ader - slagader
3. Ader - haarvaten - slagader
4. Slagader - ader - haarvaten

De kleine bloedsomloop gaat naar.....

1. alle organen van het lichaam
2. de longen

Deze bloedvaten hebben kleppen

1. Slagaders
2. Haarvaten
3. Aders

Deze bloedvaten zijn meestal zuurstof arm

1. slagaders
2. haarvaten
3. aders

Bloedvat met de dunste wand

1. Slagader
2. Ader
3. Haarvat

Hoe wordt een bloedvat gerepareerd als het beschadigd raakt?

1. Met behulp van bloedplaatjes
2. Met behulp van rode bloedcellen
3. Met de hulp van voedingsstoffen
4. Met behulp van witte bloedcellen

herhalen: bloedsomloop

de mens heeft een dubbele bloedsomloop:

- kleine bloedsomloop: hart - longen - hart

- grote bloedsomloop: hart - organen - hart

Het bloed stroomt per omloop 2x door het hart, vandaar de naam: dubbele bloedsomloop.

Slagader: van hart -> richting organen (heenweg)

Dik en gespierd, hoge bloeddruk

Haarvat: uitwisseling van voedingsstoffen en afvalstoffen tussen bloed en orgaan

1 cellaag dik

Ader: van organen -> richting hart (terugweg)

kleppen, lage bloeddruk

Aan de slag!

Thema 3, basisstof 2

- Opdrachten 1 t/m 8

- Nakijken

Strijders

Oefen online met aanwijzen en benoemen van de verschillende bloedvaten:

linkje 1

linkje 2

quizizz b1+2

https://quizizz.com/admin/quiz/5d9b68fdef929f001a20e877?searchLocale=