BSR 25/2 2aha Spelling 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

• Lees de theorie op blz. 258.
• Log alvast in op LessonUp.
• Maak de startopdracht.
• Klaar? Begin aan paragraaf 6.

§6: Aan elkaar
of los?

Startopdracht:

2(A)HA

SPELLING

havo

Bespreek in tweetallen.

* Wat is het verschil in betekenis tussen:

- veelgelezen boeken en veel gelezen boeken;

- een lange baanwedstrijd en een langebaanwedstrijd;

- zestien jarigen en zestienjarigen.

vwo

Bespreek in tweetallen.

* Wat is het verschil in betekenis tussen:

- twee dames fietsen en twee damesfietsen;

- vakantie boeken en vakantieboeken;

- rode wijnglazen en rodewijnglazen.

• Hoofddoel: Je kunt bepalen of je woorden los of aan elkaar moet schrijven.
• Plusdoel: Je kunt uitleggen waarom je een woord wel of niet aan elkaar schrijft.

Lesdoelen

In deze les gaan we:

• De startopdracht bespreken;
• paragraaf 7.5 kort herhalen;
• uitleg 7.6 aan elkaar of los;
• checkmoment;
• keuze: verlengde uitleg of oefenen;
• leerdoelen checken en afronden.

Havo:

* Wat is het verschil in betekenis tussen:

- veelgelezen boeken en veel gelezen boeken;

- een lange baanwedstrijd en een langebaanwedstrijd;

- zestien jarigen en zestienjarigen.

Vwo:.

* Wat is het verschil in betekenis tussen:

- twee dames fietsen en twee damesfietsen;

- vakantie boeken en vakantieboeken;

- rode wijnglazen en rodewijnglazen.

Hoe ging de startopdracht?

😒🙁😐🙂😃

§5 Tussenletters in samenstellingen

blz. 256-257.

Zo bepaal je of je een -s- moet tussenvoegen.

• Als je in een samenstellingen een
  -s- hoort, dan schrijf je die ook (meningsverschil).
• Soms begint het tweede deel van een samenstelling met een
  -s- (lievelingsschrijver). Schrijf in zo'n geval alleen de tussenletter als je 'm bij vervanging hoort.

Samenstellingen

Zo bepaal je of je een -e of -en- moet tussenvoegen.

• Als het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord (mens, dier of ding) is dat alleen een meervoud op -en heeft, schrijf je die ook.
  paardenbloem, berenvel.

Samenstellingen

Welk woord is juist gespeld?

1. machtspelletje
2. machtsspelletje
3. macht spelletje
4. machts spelletje

Welk woord is juist gespeld?

1. fabriek chef
2. fabriekchef
3. fabriekschef
4. fabrieks chef

Welk woord is juist gespeld?

1. platteland
2. plattenland
3. platte land
4. platten land

Wanneer schrijf je in een samenstelling een tussen -en? Gebruik een voorbeeld in je antwoord.

Wanneer schrijf je in een samenstelling een tussen -s? Gebruik een voorbeeld in je antwoord.

Aan elkaar of los?

blz. 258-259.

Aan elkaar of los?

Samenstellingen worden in het Nederlands aan elkaar geschreven. Ze hebben één klemtoon:

• Vakantiehuisje
• Terreinwagen.

Als je twee klemtonen hoort, schrijf je de woorden niet aan elkaar.

• Sfeervol huisje
• Supermooie wagen.

Waar zit de beklemtoonde lettergreep in 'onlineverbinding'?

1. on
2. line
3. ver
4. binding

Waar zit de beklemtoonde lettergreep in 'gebruiksaanwijzing'?

1. ge
2. bruiks
3. aan
4. wijzing

Waar zit de beklemtoonde lettergreep in 'miljardenfraude'?

1. mil
2. jar
3. den
4. fraude

Samenstellingen worden in het Nederlands aan elkaar geschreven: deurbel, broodmes. 

Ze hebben één klemtoon:

tennisracket, trainingsbroek.

Maar let op bij twee klemtonen: professioneel racket, goedkope broek.

Aan elkaar of los?

• Samenstellingen van drie woorden of minder (banketstaaf, bruinebonensoep).
  
  
• Veel samengestelde werkwoorden: autorijden, koffiedrinken, losmaken.
  
  
• 'Er, hier, daar, waar' + voorzetsel: hierom, erachter, daarheen.

De volgende woorden
schrijf je aan elkaar:

• Getallen met honderd en duizend (honderdtachtig, negentienduizend).
  
  
• Veel samengestelde bijvoeglijke naamwoorden met een deelwoord als twee deel (veeleisend, stomverbaasd, dolblij).

De volgende woorden
schrijf je aan elkaar

Aan elkaar

Los

polstok+hoog+springen

vier+sterren+hotel

korte+baan+schaatser

dieren+ambulance

er+achter+langs

waar+zeggen en kaart+leggen

Aan elkaar

Los

post+pakket+bezorger

veel+eisende+leraar

zes+en+twintig

uit+stel+gedrag

hier+boven+op+zetten

voor+uit+komen

Schrijf de woorden in onderstaande zin waar nodig aan elkaar.

'Mijn vader wil graag kennis maken met de vriendin met wie ik op zomer vakantie ga in een rode camper bus.'

'Ik kan bepalen of ik woorden los of aan elkaar moet schrijven.'

1 = (nog) niet 10 = dat komt wel goed

110

Uitlegvideo

Schrijf de woorden in onderstaande zin waar nodig aan elkaar.

'Het te kort op de rekening van meneer De Bree was
op gelopen tot dertien honderd euro.'

Geef een voorbeeld van een samenstelling van drie woorden die je aan elkaar schrijft (een andere dan uit het boek natuurlijk).

Aan het werk

Wat?	Cursus 7.6 (Aan elkaar of los). Havo: Opdracht 1 t/m 5. Vwo: Opdracht 1 t/m 6. In je online boek (Magister -> leermiddelen).
Hoe?	Keuze: zelfstandig of in tweetallen.
Hulp	De 4 B's en het oogje.
Tijd	Timer.
Klaar?	Keuze 1: Verder oefenen in de online trainer. Keuze 2: Verder oefenen in het online boek. Keuze 3: Verder werken aan je fictieopdracht.

uitlegwebsite

Trainer

• Hoofddoel: Je kunt bepalen of je woorden los of aan elkaar moet schrijven.
• Plusdoel: Je kunt uitleggen waarom je een woord wel of niet aan elkaar schrijft.

Lesdoelen

Hoe ging het oefenen met
deze spellingregel je af?

😒🙁😐🙂😃

In welke gevallen schrijf je woorden aan elkaar?
Noem één van de vijf gevallen en geef hierbij een voorbeeld.

Aan elkaar of los?

1. zevenhonderddertien
2. zeven honderd dertien
3. zevenhonderd dertien
4. zeven honderddertien

Aan elkaar of los?

1. adembenemende voorstelling
2. adembenemendevoorsteling
3. adem benemende voorstelling
4. adem benemendevoorstelling

Aan elkaar of los?

1. Vijf sterren hotel
2. Vijfsterren hotel
3. Vijf sterrenhotel
4. Vijfsterrenhotel

Aan elkaar of los?

1. bruine bonen soep
2. bruine bonensoep
3. bruinebonensoep

aan elkaar of los?

1. daar om heen
2. daaromheen
3. daarom heen
4. daar omheen