Los of aaneen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Los of aaneen

De Nederlandse regels voor samenstellingen

samenstellingen van twee of drie woorden:

– deurbel, vakantiehuis, lagelonenland;

– autorijden, uiteenspatten, televisiekijken;

– donkerblauw, kogelvrij, veelgelezen;

– indiensttreding, teraardebestelling;

getallen tot duizend (in letters) en samenstellingen met honderd en duizend:

– vijfenveertig, zeshonderdvijftig, dertienduizend;

maar: tien miljoen, drie miljard;

combinaties van een voorzetsel en een bijwoord:

– Hij woont hier heel dichtbij.

Let op: als na het voorzetsel een voornaamwoord of een zelfstandig naamwoord (met of zonder lidwoord) volgt, schrijf je voorzetsel en bijwoord los:

– Hij woont dicht bij mij (pers.vnw). Hij woont dicht bij het winkelcentrum (zn).

combinaties van of twee voorzetsels:

– voorin, achterop.

Let op: als na het voorzetsel een voornaamwoord of een zelfstandig naamwoord (met of zonder lidwoord) volgt, schrijf je de voorzetsels los:

– Max zat boven op hem (pers.vnw).

– Bij lange reizen zit Els graag voor in de bus (zn), want achterin wordt ze altijd misselijk.

voornaamwoordelijke bijwoorden; die bestaan uit er, hier, daar, waar + voorzetsel:

– hieraan, waarvoor, erdoorheen, daartegenover.

Let op: de regel geldt niet voor ‘voorzetsels’ die deel uitmaken van samengestelde werkwoorden als inpakken of afhangen. Vergelijk:

– Maak je de surprise op zolder en pak je die daar in? Nou, dat hangt ervan af.

– Ik neem in elk geval deze doos mee en stop de surprise daarin. (= in de doos)

– Het cadeautje lag eerst op de tafel, maar het viel ervanaf.

Wat is goed?

1. dode hoek spiegel
2. dodehoekspiegel
3. dode hoekspiegel
4. dodehoek spiegel

Wat is goed?

1. honderd duizend
2. honderdduizend

Leg het verschil uit tussen rodewijnglazen – rode wijnglazen

Leg het verschil uit tussen scheidsrechterstekort – scheidsrechters te kort

Leg het verschil uit tussen zestienjarigen – zestien jarigen

Volgens welke regel is deze zin goed: Bij lange reizen zit Els graag voor in de bus (zn), want achterin wordt ze altijd misselijk.