Nederland in de 16e eeuw: de pest

Deze les gaat over een minder gezellig onderwerp: de pest in Nederland.








1 / 24
suivant
Slide 1: Diapositive
Basisschool

Cette leçon contient 24 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

Éléments de cette leçon

Deze les gaat over een minder gezellig onderwerp: de pest in Nederland.








Slide 1 - Diapositive

De pest ontstond in de 14e eeuw maar duurde vele eeuwen. Soms verdween hij voor een aantal jaren en dan dook hij ineens weer op.  De laatste gevallen van de pest in Nederland waren aan het begin van de 20e eeuw.

Wereldwijd wordt geschat dat er ongeveer 75 miljoen mensen zijn gestorven aan de pest. Omdat niemand wist waar de ziekte vandaan kwam, kregen minderheden de schuld. Dit leidde tot vervolging van joden, bedelaars en mensen met lepra.





Slide 2 - Diapositive

Kijk nu naar het volgende filmpje. 
In het begin zie je wat enge beelden, maar daarna niet meer.

Kom daarna weer terug naar lessonup.

Slide 3 - Diapositive

Slide 4 - Vidéo

Waardoor wordt de pest verspreidt?
A
Ratten
B
Vlooien
C
Katten
D
Honden

Slide 5 - Quiz

Welke groep krijgt de schuld van de pest?
A
Christenen
B
Moslims
C
Joden
D
Heidenen

Slide 6 - Quiz

De ziekte startte waarschijnlijk bij marmotten en werd verder verspreid door ratten met vlooien. 

De vlooien sprongen over op mensen en besmetten hen op die manier.

De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie 'yersinia pestis' of 'pestbacil'.

Slide 7 - Diapositive

Welke moderne ziekten ken jij die overgebracht worden door dieren? Er zijn verschillende antwoorden mogelijk.

Slide 8 - Question ouverte

De pest had verschillende verschillende vormen:

- builenpest: 
   De builenpest is een ontsteking van de lymfeklieren. 
   Op het hele lijf ontstonden builen. 
   Het wordt veroorzaakt door vlooienbeten.  De 
   builenpest vorm was niet altijd dodelijk. Ongeveer
   een derde van de zieken werden beter.



quizvragen
pest in leiden

Slide 9 - Diapositive

- longpest:
   De longpest werd overgedragen door het 
   inademen van besmette ­stofdeeltjes. Deze vorm 
   van de ziekte was in 100 % van de gevallen 
   dodelijk. 

Slide 10 - Diapositive

Van de pest kregen
de mensen vooral ?
A
bulten
B
koude voeten
C
snotneuzen
D
hoofdpijn

Slide 11 - Quiz

Hoe wordt de pest ook wel genoemd?
A
De rode dood
B
De bultenziekte
C
De builenpest
D
De zwarte dood

Slide 12 - Quiz

Omdat men niet wist hoe de pest ontstond, konden artsen de epidemie tegen te gaan. 
Wat ze echter vaak wel het eerst deden was proberen de ziekte op afstand te houden. 
Dat deden ze onder meer door het verbranden van aromatische stoffen om de lucht te zuiveren. Ook gebruikten artsen in azijn gedrenkte sponsjes. De sponsjes hielden zij voor de neus als zij in contact waren met een ziek persoon. 

Slide 13 - Diapositive

Artsen droegen vaak een masker in de vorm van een snavel. 

In dit masker was ook 
plek voor kruiden om 
besmetting tegen te gaan.

Slide 14 - Diapositive

Zieke mensen werden in isolatie gezet. Hun beddengoed werd verbrand.  

Buiten of aan de rand van een stad werden pesthuizen ingericht. 

Helaas hielp dit niet voldoende tegen besmetting.
Daarom was er voor veel mensen maar één verklaring voor de ziekte mogelijk: de toorn van God.

Slide 15 - Diapositive

In 1635 heerste er de pest in Leiden. 

Daarom werd een houten pesthuis gebouwd waar zieke mensen verpleegd konden worden.

Later werd het houten pesthuis vervangen dooe een stenen pesthuis.

Slide 16 - Diapositive

Slide 17 - Diapositive

Toen het gebouw eindelijk klaar was, kwam de pest nauwelijks nog voor in Leiden.
Het is dus nooit als pesthuis gebruikt.

Het was een tijd lang een militaire gevangenis. 
Na de tweede wereldoorlog was het een legermuseum.

Slide 18 - Diapositive

Het pesthuis bestaat nog steeds. het hoorde heel lang bij een Leids museum. Wat is de naam van dit museum?

Slide 19 - Question ouverte

In het afgelopen jaar werd ons leven bepaald door het coronavirus. 
Naar school gaan,  afspreken met vrienden en allerlei andere dingen die we eigenlijk heel normaal vinden, 
konden opeens niet meer of werden anders.
Schrijf op de volgende pagina in een woordspin op hoe jij met corona omgaat.
Wat doe jij om jezelf en anderen te beschermen?
En wat vind je van corona, voel jij je bedreigd of wel safe?

Slide 20 - Diapositive

Hoe ga jij
met corona om?

Slide 21 - Carte mentale

In de 16e eeuw gingen mensen vast wel anders om met de pest dan hoe jij nu omgaat met corona. Noem 5 verschillen.

Slide 22 - Question ouverte

Opdracht:

- jij bent een inwoner van het middeleeuwse Leiden
- de pest is uitgebroken
- de pestdokter komt naar je stad
- je wilt de stad beschermen
- je gaat een waarschuwingsposter maken zodat 
  niet iedereen besmet raakt
- bedenk je wel dat je in de Middeleeuwen leeft en 
  dus geen moderne middelen hebt

Slide 23 - Diapositive

Zo ziet je poster eruit:

Je laat zien waardoor de pest verspreid wordt 
Je laat zien welke oplossingen er zijn voor de ziekte 
Denk er aan plaatjes te gebruiken
  (niet iedereen kon lezen!) 
De poster moet opvallen!! Je wilt de mensen 
  in Leiden waarschuwen!
- Upload een foto van je poster in Google Classroom

Slide 24 - Diapositive