V5 §2 Waarom is er zoveel overheidsbemoeienis?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

§3.2

Waarom is er zoveel overheid bemoeienis?

vorige les?

Vorige les

Drie mechanismen in de welfare triangle

(overheid, markt, particulier initiatief)

Leerdoel 1/2

Je kunt uitleggen hoe en waarom de verzorgingsstaat en sociale wetgeving zijn ontstaan

Leerdoel 2/2

Je kent de functies van de verzorgingsstaat en hun verschillen. Je kunt deze functies herkennen in concrete activiteiten en voorzieningen

De overheid doet te veel nutteloos werk

1. eens
2. oneens

alcoholwet is betutteling?

1. ja
2. nee
3. misschien
4. nee was noodzaak

Was het kinderwetje van van Houten betutteling 1874?

1. ja
2. nee...
3. misschien
4. nee was noodzaak

Kinderwetje van Houten (1874)

Dit is het startpunt van bemoeienis van de overheid bij de samenleving

(waar eindigt de verantwoordelijkheid van ouders en begint die van de overheid)

Verzorgingsstaat

Dit is een staat waarin de overheid zich garant stelt voor noodzakelijk geachte materiele en immateriele voorzieningen voor alle burgers.

Interdependentie

Onderlinge afhankelijkheid.

Externe effecten:
gevolgen voor anderen dan de direct betrokkenen

Interdependentie

Door de toegenomen globalisering zijn de economische bindingen enorm toegenomen. Doordat de wereld steeds meer en makkelijker handel met elkaar kan drijven zijn er meer mensen nodig om een product te maken. Voorbeeld: iPhone
 (785 bedrijven en 31 landen)

Bedenk een voorbeeld waarbij de interdependentie toenam

tijdens de industriële revolutie

door het verbreden van de dienstensector

Opdracht

Kies een simpel product uit en ga op zoek naar

- wat heb je nodig om tot dit product te maken?
- hoe kom je aan de grondstoffen?
- wie werken er mee aan de ontwikkeling van het gehele proces?

Verklaringen Verzorgingsstaat

De Swaan

Theorie: de reden dat de verzorgingsstaat in het leven is geroepen komt niet door altruïsme en solidariteit met de minder bedeelden maar

van welbegrepen eigenbelang

Het dilemma van collectieve actie laat zien dat dwang soms noodzakelijk is om de nodige maatregelen (ondewijs, sociale zekerheid, zorg) in het leven te roepen

Externe effecten:

onbedoelde neveneffecten van bijvoorbeeld industrialisatie

ben je het eens met de Swaan?

1. ja
2. nee

Arbeidersbeweging

Door de industrialisatie ontstond een nieuwe klasse:

de arbeiders
Tot 1866 verbod op vereniging voor arbeiders
Verzet tegen lange werkdagen, lage lonen en weinig rechten
 

Beschavingsoffensief en Keynes

De gegoede burgerij stoorde zich aan de onopgevoede arbeiders. Deze moesten onderwezen worden

Ook de economoom Keynes was voor overheidsbemoeienis
(uitkeringen zorgden voor meer uitgaven en dus een betere economie)

4 functies verzorgingsstaat

Verzorgingsfunctie (zorg)

Verzekeringsfunctie (zekerheid van inkomen)
Verbindingsfunctie (sociale cohesie)
Verheffingsfunctie (onderwijs)

Functies verzorgingsstaat

1) Verzorgen (hulp bieden aan zie die het niet (meer) kunnen)

2) Verzekeren (van een (minimum) inkomen)

3) Verheffen (kans krijgen om je te ontplooien)

4) Verbinden (het gevoel van onderlinge verbondenheid --> sociale cohesie)

+ opdracht

Je kent de 4 functies van de verzorgingsstaat. Beargumenteer aan de hand van nieuwsberichten of het afgelopen kabinet geslaagd is in deze functies volgens jou,

Maken

zie planner

+ opdracht

Je kent de 4 functies van de verzorgingsstaat. Beargumenteer aan de hand van nieuwsberichten of het afgelopen kabinet geslaagd is in deze functies volgens jou,