Les 1: Religie en geweld

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Religie en Geweld

Een actueel voorbeeld. 

Rusland - Oekraïne oorlog

Waar gaat dit conflict over? 

Welke rol speelt religie in het conflict?

Waarom is Putin de Ukraine binnengevallen?

Rusland - Oekraïne oorlog

Ga nu eens op zoek op het internet en kijk of je iets kunt vinden of religie een rol speelt in dit conflict en schrijf hier een half a4'tje over. 

Op welke manier speelt religie een rol in het conflict?

Religieuze component van het conflict

• Gedeelde historie
• Christendom voor Rusland/Oekraïne begonnen in Kiev in 988
• Onderdeel van de Oosters Orthodoxe kerk
• Zetel in de 14de eeuw verschoven naar Moscow
• Sinds die tijd onderdeel van Patriarchaat van Moscow
• Tot 2019 

Sint Vladimir uit Kiev

• Bekeerde zich in 988 en liet zich dopen. Wordt samen met twee van zijn zonen heilig verklaard.  
• Kiev centrum 'Russisch orthodoxe kerk'
• Inval mongolen luidt neergang van Kiev in. 

Moskou als 'derde Rome'

• Val van Constantinopel 1453 - Zetel van de Oecumenische patriarch. 
• Moskou ontwikkeld zich van onbeduidende plaats tot centrum van de macht in Rusland en wordt de zetel van de patriarch van de Russisch orthodoxe kerk.  
• Dit was inclusief de gebieden die nu Oekraïne en Georgie zijn. 

Russisch grens 1725

Dit is inclusief Kiev

Kerkelijke onafhankelijkheid

• Tot 2018 orthodoxe kerken in Kiev waren Russisch orthodoxe kerken 
•  Hoewel in 1992 al twee onafhankelijke kerken bestonden. 
• In januari 2019 wordt de kerkelijke onafhankelijkheid erkent door de patriarch van Constantinopel. 
• Dit tot ontsteltenis van de patriarch van Moskou (en Putin) en de Ukrains Orthodoxe kerk wordt dan ook niet erkend. 

Consequenties:

• Moskou en Kiev zijn gelieerd aan elkaar
  
• Naast dat Moskou als het derde Rome wordt gezien is Kiev het Jeruzalem (waar het allemaal begon) 
• Met de afscheiding van de Ukrainse kerk is er volgens de voormalig president Porochenko een definitieve breuk gekomen met Moskou en is de weg naar Europa open. 

Religie en geweld

Geweld en religie

Wat is het verschil tussen: Religie en geweld / Geweld en Religie

Een stelling: Religie is de oorzaak van de meeste oorlogen die er gevoerd worden.

1. Ja
2. Nee

Wat zijn conflicten waarin religie een rol speelt?

Doel van de lessen

• Kennis van een aantal conflictgebieden uit de nabije geschiedenis, waarbij religie een rol speelt of heeft gespeeld, Rusland/Oekraïne, Afghanistan, en verschillende golven van terrorisme
• Inzicht in verschillende wetenschappelijke standpunten rondom conflicten en de specifieke rol van religie hierin.
  
• Handvatten om religieus gerelateerde conflicten beter te begrijpen/analyseren.
  

Casus onderzoek

• De opgedane kennis wordt verwerkt in een casus onderzoek (de casus mag jezelf uitkiezen)

Afghanistan 2002 -2022

Als voorbeeld

Wat weet je ervan? 

Wat weet je van de oorlog in Afghanistan?

Afghanistan en wat er aan vooraf ging.

Noord-Ierland

Afghanistan wat is er gebeurd. 

• Taliban heeft de macht in Afghanistan
• Al-Qaida pleegt aanslag op de twin towers in New York
• President Bush verklaart oorlog aan terrorisme. 
• 2002 Amerika valt Afghanistan binnen omdat daar de leider van Al-Qaida, Oussama Bin-Laden daar zit. 
• Twintig jaar duurt de aanwezigheid van Amerika en andere Westerse landen.  

Al-Qaida

1. Paramilitaire organisatie
2. Streeft naar een Islamitische staat 
3. Geweld wordt niet geschuwd.  
4. Oorsprong in Saudi-Arabië

www.npostart.nl

In hoeverre was de oorlog in Afghanistan religieus? 

Religie: conflict of verzoening

De theorieën op een rij

De oorsprong van religie

Oorsprong van religie & geweld

Spreek dezelfde taal

Denk in groepjes na over de definitie van religie, geweld, terrorisme

Religie is...

definitie van encyclo.nl

Een meestal al eeuwen lang bestaand stelsel van verhalen, rituelen en gedragsvoorschriften, gebaseerd op een geloof in een God, of Goden, en meestal ook in een bovenaards voortbestaan na de dood.

Geweld is...

definitie van wikipedia

Geweld wordt wel gedefinieerd als een kracht van meer dan geringe betekenis uitgeoefend op personen of zaken. Hoewel men bijvoorbeeld ook wel spreekt over natuurgeweld, gaat het meestal om een doelbewuste actie van een of meer personen, al of niet met gevechtswapens of andere hulpmiddelen.

Terrorisme is...

definitie AIVD

Formeel: het uit ideologische motieven dreigen met, voorbereiden of plegen van op mensen gericht ernstig geweld, dan wel daden gericht op het aanrichten van maatschappij-ontwrichtende schade, met als doel maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen, de bevolking ernstige vrees aan te jagen of politieke besluitvorming te beïnvloeden.

Religie en geweld

Geweld en religie

Religie en geweld

Geweld en religie

Artikel 2:
In naam van God: Religie & Geweld in de Moderne Tijd

Mijn geweld is beter dan jouw geweld

Religieus geweld is

Irrationeel geweld

Barbaars geweld

Zinloos geweld

Door de waarheidsclaims heeft het 

kosmische proporties

Secularisme is...

1. het idee dat religie een privézaak is en verder geen invloed mag hebben op de maatschappij en de politiek.
2. scheiding tussen kerk en staat.
3. het idee dat religie een belangrijke bron is waar waarden en normen vandaan gehaald moeten worden.
4. het idee dat religie en politiek samengevoegd moeten worden.

Is Nederland een seculiere staat?

1. Ja
2. Nee

Wat wordt in het artikel bedoeld met 'wetenschappelijk racisme'?

1. Het type racisme dat Hitler gebruikte tegen de Joden.
2. De verschuiving van haat tussen verschillende religieuze groeperingen, naar haat van minderheden (dezelfde haat in nieuwe bewoording)
3. Racisme dat wetenschappelijk bewezen is.

Welke twee oorzaken worden in het artikel genoemd voor het huidige geweld in de wereld?

1. Religieus terrorisme & economische motieven.
2. De kolonisatie van "de derde wereld" & het opdringen van moderniteit en secularisering.
3. De opkomst van fundamentalistische groepen & de ontwikkeling van religieuze tegenculturen.

Kruistochten

Christen vs moslims

Politiek & Economie

Reconquista

Christen vs moslims

Grondgebied

Holocaust

"christenen" vs joden

Etniciteit/DNA

Myanmar & Sri Lanka

Boeddisten vs moslims

Politiek & etniciteit

Kashmir

Hindoes vs moslims

Politiek & grondgebied

Israel

Joden vs moslims

Politiek & grondgebied

Mijn geweld is beter dan jouw geweld

De mythe van religieus geweld houdt in:

Het maakt niet uit wat de reden van het geweld is.

Al het geweld is:

Irrationeel

Barbaars

Zinloos

Wat is dr. Pieter Nanninga's belangrijkste inzicht rond religie en religieus geweld?

1. Alle religies zijn gewelddadig.
2. Het westen is verantwoordelijk voor de opkomst van islam terrorisme.
3. Het is niet de religie die bepaald wat mensen doen, het is de interpretatie van de mensen zelf hoe zij de religie gebruiken.

Er zijn twee duidelijke inzichten te halen uit dit artikel:
1) De kolonisatie door het westen, de te snelle invoering van modernisme en secularisme hebben gezorgd voor ontwrichting en religieuze tegenculturen. Deze tegenculturen werden fundamentalistisch en een aantal hiervan zijn overgegeven tot geweld als tegenreactie.
2) Religies zijn niet gewelddadig. Mensen interpreteren religieuze teksten op hun eigen manier, waardoor zij hun geweld goed kunnen praten (religieuze sanctionering).

Ben jij het eens met deze inzichten? (dit is een meningsvraag en heeft dus geen vast goed antwoord)

1. Ja, met beiden.
2. Wel met 1, niet met 2.
3. Niet met 1, wel met 2.
4. Nee, moet geen van beiden.

De Gulden Regel

Karen Armstrong is een voormalige non die uit het klooster is gestapt om religie op een wetenschappelijke manier te onderzoeken.

Haar onderzoek heeft haar geleid naar de conclusie dat álle religies een variant kent van De Gulden/Gouden Regel.

-->Jullie kennen hem allemaal -->

Armstrongs conclusie

Religies schrijven compassie voor. Alle religies doen dit. Het is aan de mens om de bronteksten (heilige teksten) juist te interpreteren.

Verschillende varianten op De Gulden Regel, vanuit verschillende religies