Les 1: Religie en geweld

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Rusland - Ukraine oorlog

Waar gaat dit conflict over? 

Waarom is Putin de Ukraine binnengevallen?

Religieuze component van het conflict

• Gedeelde historie
• Christendom voor Rusland/Ukraine begonnen in Kiev in 988
• Onderdeel van de Oosters Orthodoxe kerk
• Zetel in de 14de eeuw verschoven naar Moscow
• Sinds die tijd onderdeel van Patriarchaat van Moscow
• Tot 2019 

Terug naar de vikingen

Sint Vladimir uit Kiev

• Bekeerde zich in 988 en liet zich dopen. Wordt samen met twee van zijn zonen heilig verklaard.  
• Kiev centrum 'Russisch orthodoxe kerk'
• Inval mongolen luidt neergang van Kiev in. 

Moskou als 'derde Rome'

• Val van Constantinopel 1453 - Zetel van de Oecumenische patriarch. 
• Moskou ontwikkeld zich van onbeduidende plaats tot centrum van de macht in Rusland en wordt de zetel van de patriarch van de Russisch orthodoxe kerk.  
• Dit was inclusief de gebieden die nu Ukraine en Georgie zijn. 

Russisch grens 1725

Dit is inclusief Kiev

Kerkelijke onafhankelijkheid

• Tot 2018 orthodoxe kerken in Kiev waren Russisch orthodoxe kerken 
•  Hoewel in 1992 al twee onafhankelijke kerken bestonden. 
• In januari 2019 wordt de kerkelijke onafhankelijkheid erkent door de patriarch van Constantinopel. 
• Dit tot ontsteltenis van de patriarch van Moskou (en Putin) en de Ukrains Orthodoxe kerk wordt dan ook niet erkend. 

Consequenties:

• Moskou en Kiev zijn gelieerd aan elkaar
  
• Naast dat Moskou als het derde Rome wordt gezien is Kiev het Jeruzalem (waar het allemaal begon) 
• Met de afscheiding van de Ukrainse kerk is er volgens de voormalig president Porochenko een definitieve breuk gekomen met Moskou en is de weg naar Europe open. 

Religie en geweld

Geweld en religie

Wat is het verschil tussen: Religie en geweld / Geweld en Religie

Religies in de wereld

Waarom spreken over religie? Religie sterft toch uit en God is dood? 

Een stelling: Religie is de oorzaak van de meeste oorlogen die er gevoerd worden.

1. Ja
2. Nee

Wat zijn conflicten waarin religie een rol speelt?

Doel van de lessen

• Kennis van een aantal conflictgebieden uit de nabije geschiedenis, waarbij religie een rol speelt of heeft gespeeld, Noord-Ierland (IRA), en verschillende golven van terrorisme
• Inzicht in verschillende wetenschappelijke standpunten rondom conflicten en de specifieke rol van religie hierin.
  
• Handvatten om religieus gerelateerde conflicten beter te begrijpen/analyseren.
  

Casus onderzoek

• De opgedane kennis wordt verwerkt in een casus onderzoek (de casus mag jezelf uitkiezen)

Noord-Ierland 1968-1998

Als voorbeeld

Wat weet je ervan? 

Noord-Ierland

Noord-Ierland

Katholieken:

• 40%
  
• Voelen zich Iers
  
• Nationalistisch
  
• Arbeiders, “gewone volk
  

Protestanten:

• 48%
• Voelen zich Brits
• Willen onderdeel van Engeland blijven
• Overheid, politie, ME

Totaal aantal dodelijke slachtoffers: 3,532

Totaal aantal gewonden: 47,500+

IRA: Irish republican army

1. Iers Republikeins leger
2. Paramilitaire organisatie
3. Streeft een Ierse staat zonder banden met het VK na
4. Geweld wordt niet geschuwd.  

Noord - Ierland

IN HOEVERRE IS IN NOORD-IERLAND SPRAKE GEWEEST VAN EEN RELIGIEUZE OORLOG / RELIGIEUS GEWELD?

Religie: conflict of verzoening

De theorieën op een rij

De oorsprong van religie

Oorsprong van religie & geweld

Spreek dezelfde taal

Denk in groepjes na over de definitie van religie, geweld, terrorisme

Religie is...

definitie van encyclo.nl

Een meestal al eeuwen lang bestaand stelsel van verhalen, rituelen en gedragsvoorschriften, gebaseerd op een geloof in een God, of Goden, en meestal ook in een bovenaards voortbestaan na de dood.

Geweld is...

definitie van wikipedia

Geweld wordt wel gedefinieerd als een kracht van meer dan geringe betekenis uitgeoefend op personen of zaken. Hoewel men bijvoorbeeld ook wel spreekt over natuurgeweld, gaat het meestal om een doelbewuste actie van een of meer personen, al of niet met gevechtswapens of andere hulpmiddelen.

Terrorisme is...

definitie AIVD

Formeel: het uit ideologische motieven dreigen met, voorbereiden of plegen van op mensen gericht ernstig geweld, dan wel daden gericht op het aanrichten van maatschappij-ontwrichtende schade, met als doel maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen, de bevolking ernstige vrees aan te jagen of politieke besluitvorming te beïnvloeden.

Religie en geweld

Geweld en religie

Religie en geweld

Geweld en religie