V2 Schrijfvaardigheid 10 de lezer boeien

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom v2at!

Programma

1. 10 minuten lezen
2. Leerwerkcheck / terugblik vorige les
3. Schrijfvaardigheid 10: de lezer boeien
4. Afsluiting en vooruitblik

10 minuten lezen

Duidelijke woorden

• Het gebruiken van duidelijke woorden helpt om helder te schrijven.
• Hier zijn geen echte regels voor, maar er zijn wel woorden en formuleringen die je beter kunt vermijden.

Duidelijke woorden

Drie tips voor het gebruiken van duidelijke woorden:

1. Wees concreet in wat je bedoelt en vermijd vage woorden (bv. heel, vaak, soms, wel, erg, etc.)
2. Kies voor alledaagse taal en vermijd ouderwetse woorden (bv. te allen tijde, betreffende, heden, bij dezen, nimmer, etc.)
3. Formuleer kort en krachtig en vermijd omslachtige constructies (bv. de reden hiervan is, met betrekking tot, zoals deze, etc.)

Herschrijf de volgende zin in duidelijke en heldere taal:
Eigenlijk vind ik dat die knalgele hoodie jou toch best wel een beetje raar staat, dus.

Herschrijf de volgende zin in duidelijke en heldere taal:
In de nabije toekomst zullen treinen op frequentere basis dit station aandoen, hetgeen tot positieve ontwikkelingen leidt met betrekking tot de bereikbaarheid van het dorp.

Waar of niet waar?
In het Nederlands kun je variëren in de opbouw van een zin.

1. waar
2. niet waar

Bedenk een zin met de volgorde: bijwoordelijke bepaling/meewerkend voorwerp - gezegde - onderwerp - lijdend voorwerp

Deel de volgende zin op in kortere zinnen en laat overbodige informatie weg:
In Amsterdam opende vorig jaar, op een plek vlakbij de door architect Jo Coenen ontworpen Openbare Bibliotheek, de eerste bioscoop ter wereld waar je virtual-realityfilms kunt kijken met een bril op die, als je niet weet wat het is, nog het meest weg heeft van een ouderwetse stereoscoop.

Een van de tips bij duidelijke woorden was 'Wees concreet in wat je bedoelt en vermijd vage woorden'.
Over wat voor vage woorden hebben we het dan?

Schrijfvaardigheid 10

De lezer boeien

Doel: Je leert hoe je je lezer boeit met voorbeelden, vergelijkingen en variatie.

Je tekst laten leven

• Met een tekst wil je iets bereiken. Elke tekst heeft een tekstdoel. 
• Niemand leest je verhaal als het saai of oninteressant is. Daarom is het belangrijk om de lezer te boeien. 
• Met een aantal technieken kun je zorgen dat je tekst voor de lezer meer gaat leven.

1. Door voorbeelden te gebruiken
2. Door vergelijkingen te gebruiken
3. Door te variëren in taalgebruik (zinsbouw, zinslengte, synoniemen en verwijswoorden)

Voorbeelden

Voorbeelden zorgen voor herkenning bij de lezer. 

Alhoewel de verblijven in dierentuinen de afgelopen twintig jaar wat groter en wat natuurlijker zijn geworden, blijven ze toch een slap aftrekstel van de natuurlijke leefomgeving van dieren. Denk maar niet dat een gorilla het verschil niet merkt tussen het Afrikaanse regenwoud en de dierentuin van Rotterdam. Zelf naar voedsel zoeken bijvoorbeeld of zelf een partner uitkiezen, kilometers rondtrekken en interactie met andere wilde dieren: het is allemaal onmogelijk in een dierentuin. En de hele dag aangestaard worden door hordes mensen zonder je terug te kunnen trekken, lijkt ook bepaald geen pretje.

Vergelijkingen

Met een vergelijking kan je lezer zich een betere voorstelling maken van het onderwerp; je benoemt de overeenkomst tussen het onderwerp (de werkelijkheid) en iets anders (het beeld). 

1. In de schoolbus zaten wij dicht op elkaar.

2. In de schoolbus zaten wij opeengepakt als haringen in een ton.

1. Veel studenten wonen in een huis met troep.

2. Veel studenten wonen in een zwijnenstal.

1. De zon scheen op mijn wangen (en ik vond het fijn).

2. De zon streelde mijn wangen.

Zinsbouw

Vorige les hebben we al gezien dat er meerdere volgordes van zinnen mogelijk zijn in het Nederlands; varieer met die verschillende volgordes om je tekst levendig te maken.

Hitler werd in 1933 de baas van Duitsland. Hitler wilde dat Duitsland de baas van de wereld zou worden, want hij vond dat het Duitse volk veel beter was dan de andere volkeren. Hij wilde daarom een oorlog beginnen. 

In 1933 werd Hitler de baas van Duitsland. Hitler wilde dat Duitsland de baas van de wereld zou worden, want hij vond dat het Duitse volk veel beter was dan de andere volkeren.  Daarom wilde hij een oorlog beginnen. 

Zinslengte

Synoniemen en verwijswoorden

Gebruik liever niet telkens hetzelfde woord, maar gebruik synoniemen en verwijswoorden.

Mevrouw Bouali heeft op 20 maart een bestelling bij u geplaatst. Deze bestelling zou op 3 april bij mevrouw Bouali bezorgd worden. Dat gebeurde helaas niet. Mevrouw Bouali heeft contact met u opgenomen, en u hebt mevrouw Bouali toen verteld dat de levering met 3 weken vertraagd was. Mevrouw Bouali had een vrije dag opgenomen voor de levering.

Mevrouw Bouali heeft op 20 maart een bestelling bij u geplaatst. Deze bestelling zou op 3 april bij haar bezorgd worden. Dat gebeurde helaas niet. Mijn cliënte heeft contact met u opgenomen, en u hebt haar toen verteld dat de levering met 3 weken vertraagd was. Mevrouw Bouali had een vrije dag opgenomen voor de levering.

Maak met de volgende informatie een levendig stukje tekst van ongeveer 50-75 woorden. Pas toe wat je geleerd hebt deze les (voorbeelden, vergelijkingen, zinsbouw, zinslengte, synoniemen en verwijswoorden).

Op vakantie bezoeken wij altijd dingen die mijn vader wil zien / we bezoeken saaie musea / we bezoeken lelijke kerken / we bezoeken steden die ik niet interessant vind

Afsluiting (leerdoelcheck)
Ik weet hoe je je lezer boeit met voorbeelden, vergelijkingen en variatie.

😒🙁😐🙂😃

Vooruitblik (naar de repetitie van volgende les)
Ik weet wat ik moet leren/kennen voor de repetitie van volgende les.

Ja, alles is duidelijk.

Nee, ik heb nog wel een vraag of meerdere vragen.

Zo ongeveer, ik moet er nog even goed naar kijken.