Drieluik

• Tekenen
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Drieluik

Wat is de betekenis van een drieluik?

Wat is een Drieluik schilderij? 

Wat is de betekenis van een drieluik? Het woord drieluik is afkomstig van het Griekse "triptykhos", wat zoveel betekent als "drielagig". Eenvoudig gezegd gaat het om een schilderij dat op drie panelen is geschilderd of gedrukt. Traditioneel werd de drieluik gebruikt voor altaarstukken.

Triptiek

Het drieluik ook wel triptiek genoemd en werd vooral toegepast in de late middeleeuwen en de renaissance, meestal bedoeld als retabel (beeldhouwwerk of kunstwerk) achter een altaar.

Retabels hadden vaak het Lijden van Christus als onderwerp, vanwege hun verbondenheid met het Altaar als de plaats waar in de Kerk de Eucharistie wordt gevierd. Alleen tijdens feestdagen werd het triptiek opengezet.

moderne tijd

Schilderijen bestaande uit drie of meer doeken of panelen worden ook in de moderne kunst weer toegepast. Bekend zijn de triptieken van Francis Bacon en Mark Rothko. De in Brugge woonachtige Nederlandse schilder Evert Thielen maakt eveneens moderne drieluiken maar met de werkwijze van de middeleeuwse meesters.

Drieluiken worden tegenwoordig ook gebruikt bij fotografie. Deze moderne drieluiken kunnen bestaan uit drie afzonderlijke foto's of één grote afbeelding, die verdeeld is in drie delen. De drie delen worden afgedrukt op canvas en opgespannen op houten spieramen.

Wat is kenmerkend voor schilderkunst uit de middeleeuwen?

In de middeleeuwen was er vooral aandacht voor het leven na de dood en God stond in het middelpunt. Het doel van Middeleeuwse kunst was vooral om het geloof van het volk te versterken, door het uitbeelden van Bijbelse figuren en verhalen. Kunst had een educatieve functie.

Kleuren in de Middeleeuwen (1)

Hoewel de Engelsen het over de ‘dark ages’ hebben, waren de middeleeuwen (ca. 500 t/m 1500) helemaal niet zo donker. De straten zagen er bontgekleurd uit, niet op z’n minst door de kleding die iedereen droeg. Helaas is er nauwelijks kleding overgebleven uit deze periode, maar dankzij archeologisch onderzoek, geschriften en schilderijen weten we toch wat de mensen destijds aan hadden. Én in welke kleur.

Kleuren in de Middeleeuwen (2)

In de middeleeuwen komen de kleuren bruin, groen, geel en blauw het vaakst voor. Om deze kleuren te krijgen wordt er gebruik gemaakt van insecten, planten of bomen. Maar je kunt niet een lap stof in de tuin leggen en hopen op het beste. Stoffen, zoals wol of linnen, moeten op verschillende manieren worden behandeld om de juiste kleur te krijgen.

Wol

Schapen werden vanaf de late steentijd (5300 tot 2000 voor Chr.) niet alleen meer gehouden voor het vlees, maar ook voor de wol. Vroeger hadden zij eenzelfde soort vacht als geiten, in de kleuren wit, bruin of grijs. Met dit haar kan je niet spinnen, maar met de ondervacht wel. Toen mensen dat ontdekten, werden schapen zo gekruist dat ze steeds meer ondervacht (en dus ook wol) kregen. In de bronstijd (2000 tot 800 voor Chr.) was de schapenwol voornamelijk bruin van kleur. Onderzoekers denken dat mensen echter de voorkeur gaven aan witte wol, aangezien deze beter geverfd kan worden.

In de kasteeltuinen van het Muiderslot

 zijn meerdere verfplanten te vinden, waaronder wede. Met de wedeplant kun je de kleur blauw maken. Hiervoor wordt eerst het blad van de plant gemalen. Wanneer deze gaat gisten (een natuurlijk schimmelproces), worden er bollen van gemaakt. Deze bollen worden samen met de stof in een bak water gelegd. Om de stof kleurecht te maken, worden emmers pis toegevoegd.

Hier zie je o.a.  wede (blauw) meekrap (rood) en wouw (geel)

Wat gaan we doen

Je gaat met je groepje zelf een triptiek maken.

wat hebben we nodig?

Houten plaatjes, een figuurzaag,  

Maar voordat je begint maak je eerst een schets van wat je wil gaan maken, hiervoor zoek  je zoveel mogelijk informatie over je onderwerp op.

les 2

Vandaag ga je je schets op het houtwerk zetten en eventueel beginnen met het verven en verdelen van je houtwerk

Belangrijk zet op de materialen die je gebruikt altijd je naam! 

een werk zonder 

Les 3

Vandaag ga je bezig met het schilderen van jouw gedeelte van het drieluik.

Lesdoelen

o Je hebt geleerd hoe je met een zaag om moet gaan

o Je hebt inhoudelijk meer kennis gekregen over de verhalen en materialen in de middeleeuwen

o je weet waar drieluiken voor dienden/ dienen