4 havo KA 13

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

WELKOM!

1. Intro.

2. Veranderingen vanaf 1000 n.Chr; landbouw, handel en het ontstaan van steden

3. Aan het werk!

Ka 13 en 14: de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane samenleving

Uit welke periode kennen wij de agrarisch-urbane samenleving?

Zoek op:
Wanneer kreeg Arnhem stadsrechten?

Rond 1000 n.Chr

Verbeteringen in de landbouw

Rond het jaar 1000

• Drieslagstelsel
  
• IJzeren ploeg
• Hals-juk

Landbouw technieken

In de middeleeuwen werden nieuwe ontdekkingen en verbeteringen gedaan bij de landbouw: 
- nieuwe ploegen
- drieslagstelsel 
- gebruik nieuwe materialen

- meer kennis door uitwisseling

IJzeren ploeg

& hals-juk

Ontginnen

Steeds meer handel

• Verbeteringen in de landbouw leveren meer oogst op
  
• Overschotten worden verkocht of geruild op markten 
• Geld wordt steeds meer gebruikt als (handig) ruilmiddel
• Einde aan de aanvallen van Vikingen in West-Europa: meer veiligheid
• Handelaren komen daardoor in verschillende landen en nemen andere producten (wijn of zijde) mee.

Hoe denken jullie dat de terugkomst van de geldeconomie kon leiden tot centralisatie?

Waar ontstond een stad? 

Waarom daar?

Steden ontstaan

• Handelaren komen vaak op dezelfde plek: om te overwinteren en hun spullen op te slaan.
• Deze plekken liggen op een goede plek: kruispunten van wegen en/of rivieren, meestal in de buurt van een kasteel of klooster
• Op deze plekken waren vaak al jaarmarkten
• Langzaam ontstaan hieruit nederzettingen, die uitgroeien tot steden.
• opkomst geldeconomie
  

Sleep wat bij een Middeleeuwse stad hoort 

naar het plaatje

Kerk

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, sleep mij dan.

Plein

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Stadsmuur

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Agora

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Tempel

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Stadspoort

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Markt

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

Koopmanshuis

Als ik hoor bij een Middeleeuwse stad, 

sleep mij dan naar het sleepdoel. 

De Middeleeuwse stad

Zeker geen saaie plaats! Welke ambachten zie jij? 

Wat herken jij voor gebouwen? Herken jij de 3 standen? Wat is een gilde? Zou dit een Hanzestad kunnen zijn? Hoe is deze stad ontstaan?