Levensloop hoofdstuk 1

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Eerste les VWO

• kennismaking
• tips en adviezen
• organisatie
• start hoofdstuk 1

Levensloop H1 Keuzes

Leerdoelen van deze les:

• je kunt uitleggen wat het verschil is tussen vrije en schaarse goederen,
• je kunt uitleggen wat het onderscheid en de samenhang is tussen nominale en reële grootheden
• je kunt uitleggen wat het verschil is tussen investeren en consumeren
• Je weet wat opofferingskosten zijn
• je kunt een budgetvergelijking opstellen en de gevolgen analyseren van veranderingen in het budget en prijzen alsmede een budgetlijn tekenen en interpreteren
• Je weet hoe een gevangenisdilemma en nash-evenwicht  werkt. 

Consumeren

• Consumeren = in je behoeften te voorzien door iets te kopen. Die persoon noem je een consument.

Investeren

• = het kopen van nieuwe kapitaalgoederen om mee te kunnen produceren (en verkopen)
• Bijv. een tractor

Consumeren

Investeren

Je laadt je ov-chipkaart op

De bakker op de hoek koopt een nieuwe kassa voor de winkel

Je koopt meel in de supermarkt om er thuis brood van de bakken

De bakker koopt meel om er in de bakkerij brood van te bakken

Schaarste dwingt ons tot het maken van keuzes:

En moeten we dus keuzes maken

Schaarse goederen en vrije goederen

Vrij goed                                          Schaars goed

Wanneer is iets schaars? 

1. Het is beperkt beschikbaar 
2. Het is alternatief aanwendbaar 
   

Vraag 1.6

a. Schaars of vrij goed? 

                - bol wol, zonlicht, knipbeurt bij de kapper

b. waarom is drinkwater soms een vrij goed maar vaak een schaars goed?

c. kan een schaars goed gratis zijn?

d. Lina heeft bol wol, keuze uit muts of sjaal? Waarom is bol wol alternatief aanwendbaar?

Vraag 1.7

Wat zijn de opofferingskosten van?

- vwo afmaken of overstappen naar mbo?

- wel of geen baantje?

- op vakantie met vrienden of met haar ouder?

Nominaal en reëel

Het nominale budget is het budget in euro's.

Het reële budget : ook wel de koopkracht van het budget genoemd, is de hoeveelheid goederen en diensten die je voor het nominale budget kan kopen.

Dus..de koopkracht van een vast nominaal budget kan veranderen als de prijzen veranderen.

De koopkracht van het budget blijft gelijk.

De koopkracht van het budget neemt af.

De koopkracht van het budget neemt toe.

Het budget blijft gelijk, terwijl de prijzen stijgen.

Het budget stijgt met een hoger percentage dan de prijzen.

Het budget daalt met een lager percentage dan de prijzen dalen.

Het budget stijgt met hetzelfde percentage als dat waarmee de prijzen stijgen.

Oefenopgave 1

Bekijk onderstaande matrix en beantwoord daarna de vragen.

a. wat is de dominante strategie van de beide winkeliers?

b. waar is het nash evenwicht?

c is er sprake van een gevangenendilemma?

Oefenopgave 2

Bekijk onderstaande matrix en beantwoord daarna de vragen.

a. wat is de dominante strategie van de beide winkeliers?

b. waar is het nash evenwicht?

c is er sprake van een gevangenendilemma?

Meeliftersgedrag

collectieve dwang

Meeliftersgedrag

Rationeel gedrag

MAKEN 1.11 + 1.12 + 1.13 + 1.18 + 1.23 + 1.31

Wat is een budgetlijn?

1. Lijn die mogelijkheden aangeeft van een activiteit
2. Lijn die mogelijkheden aangeeft van een bedrijf
3. Lijn die mogelijkheden aangeeft van de overheid
4. Lijn die mogelijkheden aangeeft van een te besteden bedrag

Een Budgetlijn kan naar rechts verschuiven als:

1. Het budget van de consument daalt.
2. Er meer geproduceerd wordt
3. De consument meer chips koopt
4. De consument de loterij wint.

Wat kan een oorzaak zijn van de verschuiving van de budgetlijn?

1. Zowel de zakken chips als het drinken is duurder geworden
2. Het inkomen is gestegen
3. Het inkomen is gedaald
4. De zakken chips zijn duurder geworden

Als het budget
17 euro is en chips € 0,75 kost wat is
dan de formule van deze budgetlijn?

1. 17= 0,75C + 1F
2. 17= 17C + 22,5F
3. B= 1C +0,75F
4. B= 0,75C + 17F

Een Budgetlijn verschuift naar links als:

1. Het budget van de consument daalt.
2. Er meer geproduceerd wordt
3. De consument de loterij wint.
4. De consument meer chips koopt

Het reëel inkomen zegt iets over .....

1. Hoe realistisch je inkomen is
2. Hoeveel je verdient
3. De koopkracht
4. Hoe rijk je bent

Onderdelen syllabus 

Domein E

1.6 Het onderscheid en de samenhang tussen nominale en reële grootheden.

1.7 Het belang van investeringen bij de vorming van publiek kapitaal zoals infrastructuur, of privaat kapitaal zoals menselijk kapitaal of kapitaalgoederen van bedrijven.

Onderdelen syllabus 

Domein F

1.1 Het belang van voldoende en van gelijke informatie voor de spelers.

1.2 De weergave van het spel in een pay-off matrix of een spelboom (beslisboom).

1.3 3 Het onderscheid tussen een simultaan, een sequentieel spel en een herhaald (simultaan) spel.

1.4 Het optreden van een Nash-evenwicht.

1.5 Het optreden van een gevangenendilemma waarin sprake is van een dominante strategie voor de spelers met daarbij het suboptimale Nash evenwicht

Onderdelen syllabus 

1.6 Een spelsituatie waarbij niet altijd een dominante strategie aanwezig is.

1.7 Zelfbinding als alternatief voor de eigen dominante strategie indien deze een lagere pay-off oplevert en het effect hiervan op de keuze die één of meerdere spelers gedurende het verdere verloop van het spel maken.

1.8 De invloed van sociale normen op de pay-offs in de matrix en het effect hiervan op de keuze die één of meerdere spelers gedurende het verdere verloop van het spel maken.

Onderdelen syllabus 

1.9 Het effect van de reputatie die de spelers gedurende het spel hebben opgebouwd op de pay-offs in de matrix gedurende een tijdsperiode en het effect hiervan op de keuze (s) die één of meerdere spelers gedurende het verloop van het spel maken.

1.10 De invloed van het herhalen van een simultaan spel op de mogelijke evenwichten

2.3 Het optreden van meeliftersgedrag indien er sprake is van een dominante strategie van niet bijdragen aan een collectief goed.