Biologie H6 par. 3 Samenleven HSX

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H6 par. 3 

Samenleven

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen wat een biologisch evenwicht is en hoe belangrijk het is.

- Je kunt uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting.

De woorden: Biologisch evenwicht, Samenwerken, Rangorde, Territorium, Symbiose, Mutualisme, Commensalisme, Parasitisme kun je uitleggen.

Even opfrissen

6.2 Voedselrelaties: Producent (plant)- Consument (dier) - Afvaleters - Reducent (bacterie-schimmel).

Kringloop van Koolstof/Water - Biologisch afbreekbaar.

6.1  Ecologie: relaties tussen organismen en hun milieu. Verschillende niveaus: aarde -gebied- levensgemeenschap - populatie - individu.

 - (a)Biotische factoren  - Voedselketen - Accumulatie (gif).

Evenwicht

Populatiegrootte: aantal organismen van dezelfde soort in gebied.

Populatie grootte hangt af van:

• Biotische factoren 
• Abiotische factoren

De populatiegrootte schommelt om evenwichtswaarde: biologisch evenwicht

biologisch evenwicht: er is evenwicht tussen organismen

De populatiegrootte schommelt om een evenwichtswaarde heen.

Biologisch evenwicht konijnen - vossen

Populatiegrootte 

Biologisch evenwicht 

Samenleven

Relaties in en tussen populaties: 

- Concurrentie: 

   Competitie partner, plek & voedsel 

- Samenwerken:

  Jagen (leeuwen), verdedigen (vissen) 

  mieren (taakverdeling kolonie).

                                                                           

Stokstaartje houdt de wacht

Relaties binnen populatie 1/2

Rangorde: Eén dier is dan de baas.

Territorium: Gebied waar één dier leeft, of een groep dieren van dezelfde soort. Andere soortgenoten mogen er niet in. 

Paarvorming: Mannetje en een vrouwtje werken samen om zich voort te planten.

Relaties binnen populatie

- Paarvorming

Bij sommige soorten vindt elk jaar opnieuw paarvorming plaats maar bij zwanen blijven man en vrouw hun hele leven bij elkaar.

Relaties tussen soorten

Symbiose: langdurige relatie tussen individuen van  

                        verschillende soorten.

* Mutualisme: beide individuen voordeel van relatie

* Commensalisme: 1 individu voordeel, ander neutraal 

* Parasitisme: 1 individu voordeel, ander nadeel.

Het Individu (parasiet) leeft op of in een individu van een ander soort (gastheer).  Parasiet: dier, plant of schimmel.

Relaties tussen soorten

Mutualisme: 

Relatie waarbij beide soorten voordeel hebben (win win)

Mutualisme Korstmos: Schimmel + algen

Het is een zogeheten mutualistische symbiose. De schimmel vormt de behuizing van het korstmos en slaat water en mineralen op die de algenpartner kan gebruiken. De gist produceert afweerstoffen om concurrenten af te houden. Als tegenprestatie voorziet de alg zijn partners van suikers.

Parasitisme

Parasiet -  Gastheer

Teek

Zombieschimmel

Warkruid (geen bladgroen)

Samengevat:

Biologisch Evenwicht

Samenwerken of concurrentie 

Rangorde, Territorium,Paarvorming

Symbiose, mutualisme, commensalisme, parasitisme 

Resumerend

De lesdoelen waren:

- Je kunt uitleggen wat een biologisch evenwicht is en hoe belangrijk het is.

- Je kunt uitleggen hoe soorten afhankelijk zijn van elkaar voor voedsel, een schuilplaats en voortplanting.

De woorden: Biologisch evenwicht, Samenwerken, Rangorde, Territorium, Symbiose, Mutualisme, Commensalisme, Parasitisme kun je uitleggen.

Doelen bereikt?

EINDE