13.2 Ademhaling les 3

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Thema 12: 

Dieren en Planten

12.2  ademhalen

Wat gaan we doen

• Huiswerk controleren
• Herhalen
• Uitleg paragraaf 12.2
• Zelfstandig aan de slag
• Leerdoelen check
• Huiswerk opgeven

LEERDOELEN

1.JE KUNT BESCHRIJVEN HOE INSECTEN ADEMHALEN

2.JE KUNT BESCHRIJVEN HOE VISSEN ADEMHALEN

3.JE KUNT UITLEGGEN HOE PLANTEN ADEMHALEN EN ZUURSTOF MAKEN

Herbivoor

Carnivoor

Omnivoor

Fotosynthese

Glucose

Koolstofdioxide

Zuurstof

Water

Zonlicht

Zoek op het internet een voorbeeld van miciry

Gaswisseling

De uitwisseling van gassen (diffusie) in de longen heeft een hoge snelheid door: 

• De grote hoeveelheid longblaasjes (groot diffusieoppervlakte)
• De dunne wanden van het longblaasje en het bloedvat (kleine diffusieafstand)
• Het grote concentratieverschil

Ademhaling bij insecten 

 door tracheeën

• 
  
• 
  
• Buizenstelsel in het lichaam (tracheeën)
• Alle cellen staan in contact met buitenlucht
• O₂ en CO₂ gaan via deze tracheeën naar/uit  de cellen
• poriën heten stigma's
• insect pompt met het achterlichaam lucht naar binnen en naar buiten

Ademhaling bij vissen: kieuwen.

Elke kieuw bestaat uit meerdere kieuwbogen. Hieraan zitten heel veel kieuwplaatjes.

Met de kieuwplaatjes kan de vis de zuurstof opnemen

Ademhaling bij vissen: kieuwen.

Tegenstroomprincipe

• Stroomrichting van bloed tegengesteld aan richting van het water
• Als het zelfde kant opstroomt is er alleen in het begin uitwisseling
• Als het tegengesteld stroomt, is er de gehele tijd uitwisseling

Hoe komen planten aan zuurstof?

Planten hebben zuurstof nodig voor verbranding van de stof glucose.

Energie die vrijkomt bij de verbranding wordt gebruikt om nieuwe cellen te maken tijdens de groei en andere processen.

Planten maken overdag zelf zuurstof door de fotosynthese. 

Zuurstof die vrij komt, komt in de lucht. Mensen en dieren ademen deze zuurstof weer in. 

Planten wisselen gassen met omgeving
uit via gaswisseling. 

Diffusie van gassen door huidmondjes
(hangt af van hoeveelheid licht)

vragen

VRAGEN 

Aan de slag... 

• Lezen:  12.2 (blz 81 Tt.m 85)

• Maken: 12.2 opdracht 3 t/m 11
• Zachtjes overleggen mag

Leerdoelen checken 

Hoe komt een plant s'nachts aan haar zuurstof?

hoe heet het ademhalingsstelsel van een insect?

1. long
2. kieuw
3. trachee
4. maag

hoe halen vissen adem

1. met tracheeën
2. met longen
3. met kieuwen
4. ze halen geen adem

Tekst

Sleep de onderdelen naar de nummers in de juiste volgorde

1

2

3

4

Zuurstof wordt via kieuwplaatjes in het bloed opgenomen

Kieuwdeksels gaan open en water (zonder zuurstof) gaat weer naar buiten.

Vis opent bek en water met zuurstof stroomt bek binnen

 Bek gaat dicht en water gaat naar kieuwen

Huiswerk

Paragraaf 12.2

Opgave 12 tot en met 16

Ook maak samenvatting van de paragraaf met je eigen woorden.