Het ontstaan van de Republiek 1572-1588

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Het ontstaan van de Republiek 1572 - 1588

Doel vorige les: kunnen uitleggen wat de oorzaken en de aanleiding waren van de opstand in de Nederlanden.

Doel van deze les: kunnen uitleggen welke gebeurtenissen in  de Opstand resulteerde in het ontstaan van een verbond waaruit de Republiek ontstond.

Burgeroorlog

1568 - Na mislukte aanval van Oranje neemt onrust in Nederlanden toe.

1572 - Watergeuzen nemen per toeval het stadje Den Briel in.

Juli 1572  opstandige Hollandse steden hielden een Statenvergadering en roepen Oranje uit tot nieuwe leider en Stadhouder en gaan samen de verdediging regelen (ook financieel)

Alva trekt Holland in, om opstandige steden tot overgave te dwingen.

Uitgangspunt

Willem van Oranje: wilt gelijke rechten voor protestanten en katholieken, daardoor koos Oranje voor een nationale propaganda. Hij riep Nederlanders op hun 'vaderland' te beschermen tegen de 'vreemde' Spaanse troepen. (officieel bleef hij trouw aan de koning van Hispanje)

Opstandige gewesten: willen Spaanse leger  (dat grotendeels bestond uit Duitse, Franse, Italiaanse en Nederlandse huurlingen), bestuurders die trouw bleven aan Fillips II en katholieken wegwerken.

De Pacificatie van Gent

Alva lukt het niet om Holland en Zeeland onder controle te krijgen. Daarnaast krijgen zijn huursoldaten maandenlang geen soldij (salaris) omdat Filips in finciële problemen zit, door de oorlog tegen het Turks-Ottomaanse rijk.

Hierdoor gingen de soldaten plunderen in Vlaanderen en Brabant.

Gevolg: Zuidelijke gewesten gingen in Gent vredesbesprekingen houden met Oranje. 1576 Pacificatie van Gent: afgesproken wordt:

- Spaanse troepen verdrijven.

- Gewetensvrijheid

- Holland en Zeeland protestants en rest katholiek.

Unie van Utrecht

Calvinisten hielden zich niet aan laatste twee afspraken. En veroverden vanuit Gent andere steden zoals Antwerpen en Brugge maar ook in de opstandige gewesten werden steden gedwongen om calvinistisch te worden (alteratie van Amsterdam).

Uit angst voor Calvinisten sloot het zuiden vrede met Filips II.In 1579 sloten ze met Requensens van Parma een verbond, de Unie van Atrecht. Als reactie sloten de noordelijke gewesten de Unie van Utrecht: afgesproken wordt:

- zelfstandig blijven

- militair samenwerken

- gewetensvrijheid

Unie van Utrecht

De calvinisten hielden zich niet aan de laatste twee afspraken. Ze veroverden vanuit Gent andere steden, zoals Antwerpen en Brugge. Ook Katholieke steden in de opstandige gewesten werden gedwongen om Calvinistisch te worden. (Alteratie van Amsterdam)

Hierdoor kozen de bestuurders van het zuiden ervoor om vrede te sluiten met koning Filips II. In 1579 sloten ze een verbond met zijn neef Parma, de Unie van Atrecht.

De opstandige gewesten sloten De Unie van Utrecht. Afgesproken wordt:

- gewesten blijven zelfstandig

- gewetensvrijheid in alle gewesten

- militair samenwerken.

Begrippen uit deze les

• watergeuzen
• Statenvergadering
• Pacificatie van Gent
• Alteratie van Amsterdam
• Unie van Utrecht
• Unie van Atrecht

Personen uit deze les

• Willem van Oranje
• Hertog van Alva
• van Parma

Jaartallen uit deze les

• 1572: Inname Den Briel
• 1572: Statenvergadering
• 1576: Pacificatie van Gent
• 1579: Unie van Utrecht en Unie van Atrecht.

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.