AFP 2.3.24

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 24

Periode 3

Leerjaar 2

Vorige les

Welke hormonen produceert de schildklier?

Wat doen deze hormonen?

Wat zijn de symptomen bij een hypothyreoïdie?

En van een hyperthyreoïdie?

Hoe noemen we de ziektes die hierbij horen?

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Vorige les (5 min.)
3. Lesindeling en Lesdoelen (5 min.)
4. Herhaling lesstof (45 min.)
5. Zelfstandig aan EC (25 min.)
6. Afsluiting + huiswerk (5 min.)
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kunnen jullie:

• Uitleggen welke functie de schildklier heeft en wat er gebeurt als dit orgaan te hard of niet hard genoeg werkt. 
  
• Uitleggen welke functie de bijnieren hebben en wat er gebeurt als de bijnieren te hard of niet hard genoeg werken. 

Herhaling darmziekten

IBD: Inflammatory Bowel Disease (chronische ontstekingen van de darm)

• Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa
• Klachten lijken op elkaar 
• Vaak op latere leeftijd (15-40 jaar)
• Oorzaak van beiden onbekend (afweer, erfelijk, leefstijl)

Coeliakie: Glutenallergie

• Ontstekingen door inname van gluten (brood, koek, taart)
• Al op zeer jonge leeftijd (eerste contact met gluten)

Drie darmaandoeningen

	Leeftijd	Plaats	Ernst
Coeliakie	Zeer jong	Dunne darm	Verdwijnen van 'haartjes' in darm bij langdurig contact
ziekte van Crohn	Vaak na/rond puberteit	Dunne en dikke darm	Diepe zweren op verschillende plekken
Colitis Ulcerosa	Vaak na/rond puberteit	Hele dikke darm	Alleen slijmvlies aangetast in hele dikke darm

Beeld Crohn en Colitis

Beeld Coeliakie

Normale darmen (links) versus darmen met coeliakie (rechts)

Dan die hormonen...

Hormonen zijn stofjes in ons lichaam die onze lichaamscellen opdrachten geven. Zij zorgen ervoor dat er een gezondheidsbalans (homeostase) in het lichaam is en het liefst ook blijft. Zo zijn onze hormonen verantwoordelijk voor voortplanting, suikerregulatie, energie, vecht- of vluchtreacties en nog véél meer. De hormonen zijn makkelijk gezegd een soort sleuteltjes die op bepaalde slotjes passen. Als het past, kan de bedoelde boodschap doorgegeven worden.

Hormoonbalans

Homeostase: Alles in jouw lichaam wil in balans zijn om goed te kunnen functioneren, dus ook jouw hormonen!

Negatieve feedback: Toename aan hormonen zorgt voor remming van hormonen (en andersom)

Positieve feedback: Toename van hormonen zorgt voor nog meer toename van hormonen (en andersom)

Hypothalamus en Hypofyse

Hypothalamus: De 'baas'

• Produceert hormonen om de hypofyse voorkwab aan te sturen
  
• Geeft gemaakte hormonen door aan de hypofyse achterkwab

Hypofyse: De 'onderbaas'

• Regelt lichaamsfuncties door zelf maken en afscheiden van hormonen
• Bestaat uit een voorkwab en een achterkwab
  

De hypothalamus en de hypofyse zijn met de hypofysesteel met elkaar verbonden. De hypothalamus 'meet' of er voldoende van een bepaald hormoon in het bloed aanwezig is. Wanneer het lichaam meer of minder van een bepaald hormoon nodig heeft, geeft de hypothalamus de hypofyse een seintje. Dat gaat met behulp van hormonen.

Onder invloed van GHIH en GHRH

Onder invloed van PSH en Dopamine

Onder invloed van TRH

Onder invloed van CRH

Onder invloed van GnRH

Relatie Hypothalamus en hypofyse

Zelf aan de slag

Ga zelf aan de slag om alle resterende Expert Colleges af te ronden.

Voor onderwerp 'Hormonen'

• Hormoonstelstel (AF)
  
• Diabetes (P)
  
• Schildklieraandoeningen (P)
• Bijnieraandoeningen (P)
  

Of oefen zelf alvast met Gimkit

T3, T4

Calcitonine en PTH

Aldosteron, (nor)adrenaline

Cortisol

Overzichtelijk plaatje

Ziekte van Cushing:

• Teveel cortisol
• Tumor, stress, medicijnen
• Andere vetverdeling
• Hoge bloedsuiker
• Snel bloedingen

Operatie, bestraling of leefstijl

Ziekte van Addison:

• Te weinig cortisol
• Auto-immuunziekte
• Lage bloeddruk
• Lage bloedsuiker
• Verkleuring van de huid
• Risico op Addison-crisis!

Toedienen van extra cortisol in tablet of injectie

Ziekte van Cushing:

Ziekte van Addison:

Ziekte van Hashimoto:

• Te weinig schildklierhormoon
• Hypothyreoïdie
• Tekort aan jodium
• Alles op een laag pitje (koud, moe, traag, gewichtstoename, droge huid, haarverlies)
• Struma

Toedienen van levothyroxine

Ziekte van Graves:

• Teveel schildklierhormoon
• Hyperthyreoïdie
• Auto-immuunziekte
• Alles op hoge vlam (warm, hoge bloeddruk, trillen, afvallen, diarree, zweten)
• Uitpuilende ogen
  

Operatie aan schildklier

Huiswerk

Alle Expert College modules moeten af zijn voor de toets!

Leren, leren, leren...

(Vanmiddag hebben we een oefentoets)