1.4 Alles wordt duurder

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, mavo
• Leerjaar 3

Welkom

Kom binnen

Telefoon in de  tas

Ga zitten

Pak je boeken

Opdracht

TOM bespreken

Huishoudbudget

Waaraan geef je je geld uit???

Soorten uitgaven:

• Huishoudelijke uitgaven

de alledaagse uitgaven voor je huishouden. (dagelijkse uitgaven)

• vaste lasten

de uitgaven die je met een vaste regelmaat moet betalen

• incidentele uitgaven

meestal grote uitgaven die je niet zo vaak doet en niet met een vaste regelmaat

Voor de incidentele uitgaven kun je het beste geld reserveren. 

• Geld opzij zetten waarvan je later bepaalde uitgaven kunt betalen
• Eigenlijk is het hetzelfde als sparen, maar dan met een doel.

1.4 alles wordt duurder 

Koopkracht?

• de hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen
• kun je altijd meer kopen als je inkomen stijgt????

1.4 alles wordt duurder 

Inkomensstijging > prijsstijging

Koopkracht neemt toe

Inkomensstijging < prijsstijging

Koopkracht neemt af

Stel, de prijzen stijgen met 2%. Wat gebeurt er met je koopkracht?

1.4 alles wordt duurder 

• Stel, de prijzen stijgen met 2%
• Wat gebeurt er dan met je koopkracht?
• Vervolgens stijgt je loon met 4%
• Wat gebeurt er dan met je koopkracht?

1.4 alles wordt duurder 

• Om vergelijkingen te kunnen maken, moet je stijgingen en dalingen in percentages kunnen berekenen.
• Procentuele verandering:

​oud​​(nieuw−oud)​​⋅100

​waarvan.je.het.wilt.weten​​verschil​​⋅100

1.4 alles wordt duurder 

• In 2000 kostte een brood gemiddeld €1,02. In 2018 kostte een brood gemiddeld €1,16.
• Met hoeveel procent is de prijs van brood toegenomen?

13,7%  (1,16-1,02):1,02 x100

statline

1.4 alles wordt duurder 

Als alles duurder wordt noemen we dat inflatie

Het omgekeerde van inflatie is deflatie. Dan wordt alles juist goedkoper. Dat lijkt beter, maar is het niet.

KB leerlingen

Opdrachten maken 1.4

1.4 alles wordt duurder 

• CBS = Centraal Bureau voor de statistiek
  
• CBS verzameld allerlei gegevens 
• Zij berekenen elke maand of prijzen dalen of stijgen

1.4 alles wordt duurder 

• CBS berekend:
• Inflatie
• een algemene stijging van de prijzen
• Deflatie
• een algemene daling van de prijzen

1.4 alles wordt duurder 

De inflatie is 2,5%

• Het inkomen van Puck stijgt met 1,5%
• Met hoeveel procent stijgt of daalt de koopkracht van Puck?

• Het inkomen van Ariana stijgt met 3,5%
• Met hoeveel procent stijgt of daalt de koopkracht van Ariana?

indexcijfers vergelijken

• nominaal indexcijfer
  
• consumentenprijs-
  

indexcijfer

1.4 alles wordt duurder 

Indexcijfer berekenen:

• Met een formule
  
• Met een verhoudingstabel

Indexcijfer=​getal.basisjaar​​nieuw.getal​​⋅100

Indexcijfer berekenen tabel 

Nieuw getal : getal in het basisjaar x 100 = indexcijfer

In 2017 kostte een brood 2,00

In 2019 kost een brood 2,20

2017 is het basisjaar

Bereken het indexcijfer voor 2019

€ | 2,00 |  1,00     | 2,20

________________________

IC | 100  |              | 110

GL leerlingen

Opdracht excel maken

Zie studiewijzer. Nu voor consumentenprijsindex cijfer

Inleveren via magister opdrachten

Herhalen lesstof 1.4

CBS: ... stijgt voor derde maand op rij.
In maart was de prijsstijging voor consumenten nog 0,4%. De prijzen zijn vanaf februari iedere maand 0,2% meer toegenomen. Dit maakt het CBS vandaag bekend.
Welk woord moet op de ... komen?

1. inflatie
2. deflatie
3. koopkracht
4. prijsindexcijfer

Wanneer de lonen stijgen met 4%, maar de prijzen stijgen met 3%, dan neemt mijn koopkracht...

1. af met 3%.
2. toe met 3%.
3. af met 1%.
4. toe met 1%

Margo kreeg vorig jaar €75 kleedgeld per maand. Sinds dit jaar krijgt zij €85 kleedgeld per maand. Bereken de procentuele toename.

1. 13,3%
2. 13,5%
3. 11,7%
4. 11,8%

Wanneer er deflatie is, kan ik voor hetzelfde geld....

1. minder kopen.
2. meer kopen.

algemene prijsstijging woningmarkt 

1.4 alles wordt duurder 

• Cijfers kun je vergelijken door te werken met indexcijfers
  
• -> laat een procentuele verandering zien ten opzichte van een afgesproken periode (=het basisjaar).
• Cijfers worden vergeleken t.o.v. een basisjaar. 
• Het indexcijfer van het basisjaar is ALTIJD 100.

Voor GL leerlingen

1.4 alles wordt duurder 

Indexcijfer berekenen:

• Met een formule
  
• Met een verhoudingstabel

1.4 alles wordt duurder 

Indexcijfer berekenen:

• Met een formule
  
• Met een verhoudingstabel

Indexcijfer=​getal.basisjaar​​nieuw.getal​​⋅100

1.4 alles wordt duurder 

2015 is het basisjaar.

In 2018 zijn de lonen met 6% gestegen ten opzichte van 2015.

In 2018 is het indexcijfer van de prijzen 104.

Wat weet je nu?

• In 2018 is het indexcijfer van de lonen 106
• De koopkracht is gestegen
• In 2018 is de stijging van de koopkracht 2%

• Wat is het basisjaar? Waarom?
  
• Was er in 2016 sprake van inflatie of deflatie?
• Is in 2017 de koopkracht gestegen of gedaald tov het basisjaar?

1.4 alles wordt duurder 

1.4 alles wordt duurder 

• Samen bereken we het indexcijfer van een doosje aardbeien in 2013
• Bereken het indexcijfer van een doosje aardbeien in 2015 en 2016
• Wat kun je met behulp van de indexcijfers vertellen over een bakje aardbeien?

Aan het werk!

GL leerlingen t/m opgave 46

samenvatting invullen en overschrijven