H1.4 Alles wordt duurder (deel 1)

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhaling vorige paragrafen
• Uitleg paragraaf 4
• Maken opdrachten
  

Herhaling lesdoelen 1.1

• Welke behoeften heb je?
• Wat betekent 'schaarste' bij economie?
• Wat bepaalt hoe groot jouw welvaart is?
• Waarom moet je keuzes maken als je een hogere welvaart wilt?

Herhaling lesdoelen 1.2

• Door wie word jij als consument beïnvloed?
• Wat is marketing en de marketingmix?
• Wat voor soorten reclame zijn er?

Lesdoelen 1.3

• Wat voor inkomsten en uitgaven kun je hebben?
• Waarom is budgetteren nodig en hoe doe jij dat?
• Hoe maak je berekeningen die je nodig hebt bij budgetteren?

1.4 alles wordt duurder 

Koopkracht?

• de hoeveelheid goederen en diensten die je met je inkomen kunt kopen
• kun je altijd meer kopen als je inkomen stijgt????

1.4 alles wordt duurder 

Inkomensstijging > prijsstijging

Koopkracht neemt toe

Inkomensstijging < prijsstijging

Koopkracht neemt af

1.4 alles wordt duurder 

• Stel, de prijzen stijgen met 2%
• Wat gebeurt er dan met je koopkracht?
• Vervolgens stijgt je loon met 4%
• Wat gebeurt er dan met je koopkracht?

1.4 alles wordt duurder 

• Om vergelijkingen te kunnen maken, moet je stijgingen en dalingen in percentages kunnen berekenen.

1.4 alles wordt duurder 

• Om vergelijkingen te kunnen maken, moet je stijgingen en dalingen in percentages kunnen berekenen.
• Procentuele verandering:

​oud​​(nieuw−oud)​​⋅100

​waarvan.je.het.wilt.weten​​verschil​​⋅100

1.4 alles wordt duurder 

• In 2000 kostte een brood gemiddeld €1,02. In 2018 kostte een brood gemiddeld €1,16.
• Met hoeveel procent is de prijs van brood toegenomen?

13,7%

1.4 alles wordt duurder 

• CBS = Centraal Bureau voor de statistiek
  
• CBS verzameld allerlei gegevens 
• Zij berekenen elke maand of prijzen dalen of stijgen

1.4 alles wordt duurder 

• CBS berekend:
• Inflatie
• een algemene stijging van de prijzen
• Deflatie
• een algemene daling van de prijzen

1.4 alles wordt duurder 

1.4 alles wordt duurder 

De inflatie is 2,5%

• Het inkomen van Puck stijgt met 1,5%
• Met hoeveel procent stijgt of daalt de koopkracht van Puck?

• Het inkomen van Ariana stijgt met 3,5%
• Met hoeveel procent stijgt of daalt de koopkracht van Ariana?

1.4 alles wordt duurder 

• Cijfers kun je vergelijken door te werken met indexcijfers
  
• -> laat een procentuele verandering zien ten opzichte van een afgesproken periode (=het basisjaar).
• Cijfers worden vergeleken t.o.v. een basisjaar. 
• Het indexcijfer van het basisjaar is ALTIJD 100.

1.4 alles wordt duurder 

Indexcijfer berekenen:

• Met een formule
  
• Met een verhoudingstabel

1.4 alles wordt duurder 

Indexcijfer berekenen:

• Met een formule
  
• Met een verhoudingstabel

Indexcijfer=​getal.basisjaar​​nieuw.getal​​⋅100

1.4 alles wordt duurder 

2015 is het basisjaar.

In 2018 zijn de lonen met 6% gestegen ten opzichte van 2015.

In 2018 is het indexcijfer van de prijzen 104.

Waat weet je nu?

• In 2018 is het indexcijfer van de lonen 106
• De koopkracht is gestegen
• In 2018 is de stijging van de koopkracht 2%

• Wat is het basisjaar? Waarom?
  
• Was er in 2016 sprake van inflatie of deflatie?
• Is in 2017 de koopkracht gestegen of gedaald tov het basisjaar?

1.4 alles wordt duurder 

1.4 alles wordt duurder 

• Samen bereken we het indexcijfer van een doosje aardbeien in 2013
• Bereken het indexcijfer van een doosje aardbeien in 2015 en 2016
• Wat kun je met behulp van de indexcijfers vertellen over een bakje aardbeien?

Huiswerkopdrachten bespreken

opdrachten maken

Aan het werk!

Lees de theorie en begrippen op bladzijde 14 t/m 17

Maak de opdrachten 17 t/m 28

 Vul de samenvatting op blz 17 in

 Oefenopgaven 10 t/m 20 blz 29

Lees de theorie en begrippen op bladzijde 22 t/m 25

• Maak de opdrachten 1 t/m 11

Maken hoofdstuk 1 paragraaf 4
opdracht 1 t/m 11
inleveren door middel van foto of bestand

CBS: ... stijgt voor derde maand op rij.
In maart was de prijsstijging voor consumenten nog 0,4%. De prijzen zijn vanaf februari iedere maand 0,2% meer toegenomen. Dit maakt het CBS vandaag bekend.
Welk woord moet op de ... komen?

1. inflatie
2. deflatie
3. koopkracht
4. prijsindexcijfer

Wanneer de lonen stijgen met 4%, maar de prijzen stijgen met 3%, dan neemt mijn koopkracht...

1. af met 3%.
2. toe met 3%.
3. af met 1%.
4. toe met 1%

Margo kreeg vorig jaar €75 kleedgeld per maand. Sinds dit jaar krijgt zij €85 kleedgeld per maand. Bereken de procentuele toename.

1. 13,3%
2. 13,5%
3. 11,7%
4. 11,8%

Wanneer er deflatie is, kan ik voor hetzelfde geld....

1. minder kopen.
2. meer kopen.