Herhaling hoofdstuk 4 (deel 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Wat is je bijgebleven van de vorige les?

Paragraaf 4.3

Je leert over...

• De betekenis van de begrippen: terreur, lebensraum en rassenleer
• De manier waarop de nazi's de Duitse bevolking in hun greep hielden
• De reden waarom de nazi's het Oosten van Europa wilden veroveren
• Hoe het antisemitisme steeds extremer werd toegepast
• Hoe het 'joodse probleem' werd opgelost

Leven onder terreur

De nazi’s hielden de bevolking al in 1933 stevig in hun greep. 

Er werden concentratiekampen gebouwd waarin: ​

• Mensen als dwangarbeider moesten werken​
• Veel mensen in slechte omstandigheden moesten leven en werken​
• Hard gestraft werd

Dit noemen we terreur: de nazi’s zaaiden angst onder de bevolking zodat zij gesteund werden: mensen werden zonder aanklacht en proces opgesloten.

Lebensraum

• De nazi’s > Oost-Duitsland veroveren > Duitse boeren > groei Duitse volk 
  

• Hiervoor moest de oorspronkelijke bevolking ‘verdwijnen’

- Een klein deel zou als slaaf dienen​

- Deporteren: gedwongen verhuizen naar getto’s en concentratiekampen​

- Anderen werden vermoord: politieke leiders, priesters, wetenschappers

Rassenleer

Germaanse ras superieur en andere rassen minderwaardig, zoals: Joden, Roma en Sinti, gehandicapten, homoseksuelen en slavische volkeren.

Joden moesten worden verwijderd uit de Duitse samenleving

• 1933: ontslaan van Joden en beroepen voor Joden verbieden
• In 1935: rassenwetten - huwelijken tussen Joden en niet-Joden verboden
• Joden werden met propaganda voortdurend slecht afgeschilderd

Tijdlijn antisemitisme

• In 1938 werd de Kristallnacht georganiseerd door nazi’s: huizen, bedrijven van Joden en synagogen werden geplunderd en in brand gestoken.
• In 1939 zegt Hitler dat ze ‘de Joden gaan vernietigen’. 
• Tijdens de aanval op de SU in 1941 trokken SS’ers achter het leger aan en dreven daarbij Joden bijeen. De SS’ers schoten 1,4 miljoen Joden dood.
• Dat ging de nazi’s niet snel >  bouw van vernietigingskampen in Polen.
• Joden > vernietigingskampen als Auschwitz > vergast
• Moord op zes miljoen joden = Holocaust / Shoah.

Terreur

Antisemitisme

Lebensraum

Rassenleer

Propaganda

Het idee dat het Germaanse ras superieur is aan andere rassen.

Gedachtegoed waarin er leefruimte in Oost-Europa gecreëerd moet worden om het Duitse volk te laten groeien

Discriminatie/haat jegens joden

Met geweld angst zaaien onder de bevolking, zodat zij gehoorzaam zijn.

Verspreiden van ideeën waarin de vijand negatief wordt afgeschilderd

Waarom werden er in 1933 concentratiekampen in Duitsland gebouwd door de nazi's?

1. Er werden geen concentratiekampen gebouwd in Duitsland
2. Om het 'goede' volk van het 'slechte' volk te scheiden
3. Om de joden te verwijderen uit de samenleving
4. Om politieke tegenstanders op te sluiten en grip te krijgen op de bevolking

Op welke drie manieren moest de Oost-Europese bevolking verdwijnen om leefruimte te creëren voor het Duitse volk?

Op de vorige sheet zag je een foto van schoenen in Auschwitz.

Welke begrip past bij deze afbeelding?

1. Discriminatie
2. Isolatie
3. Deportatie
4. Vernietiging

Paragraaf 4.4

Je leert over...

• De aanloop, het verloop en het einde van de Duitse bezetting
• Hoe Nederland gelijkgeschakeld werd aan Duitsland
• De reactie van het Nederlandse volk op de bezetting
• Het verloop van de jodenvervolging in Nederland
• De bevrijding van Nederland

Aanloop bezetting

10 mei 1940 eerste officiële aanval tegen Nederland:

•  Luchtaanval Den Haag mislukt
• Duitse landleger boekt successen
• Koningin Wilhelmina en de regering vluchten naar London
• Bombardement van Rotterdam - Nederlandse overgave

Verloop bezetting

Eerste fase (1940-1941): vriendelijk - Germaans broedervolk

Tweede fase (1941-1944): gelijkschakeling

• Censuur (geen persvrijheid)
• NSB enige toegestane partij
• Bedrijven volgen Duitse orders
• Verplichte arbeid in Duitsland
• Opeisen van goederen en voedsel

Reactie volk 

•  Aanpassen aan de situatie 
  
• Collaboratie (samenwerken): V-mannen en onderduikers verraden
•  Verzet (passief en actief): illegale kranten en valse identiteitsbewijzen

Jodenvervolging

Februaristaking (1941): Eerste grootschalige verzetsactie

tegen de Jodenvervolging. Arbeiders leggen het werk neer.

Verloop antisemitisme in Nederland:

•  Uitsluiten van beroepen
• ‘Voor joden verboden’ plekken
• Davidster (hekenbaarheid)
• Deportatie doorgangskamp en vernietigingskamp

Bevrijding

Geallieerden bevrijden in 1944 het zuiden van Nederland.

Westen van Nederland:

•  Duitse bezetting duurt langer
  
•  Hongerwinter (tekort voedsel en brandstof)
  

Op 5 mei 1945 geeft het Duitse leger zich over.

in 1940 werd Nederland door Duitsland bezet.

Wat gebeurde er met de regering en de koningin?

1. De regering en de koningin werden gevangen genomen
2. De regering en de koningin kwamen in dienst van Duitsland te staan
3. De regering en de koningin vluchtten naar London
4. De regering en de koningin werden vermoord

Hoe reageerde het Nederlandse volk in het begin op de Duitse bezetting?

1. Enthousiast
2. Neutraal
3. Angstig
4. Woedend

Noem drie voorbeelden waaruit blijkt dat Nederland gelijkgeschakeld werd aan Duitsland

Welk woord weg? Leg je antwoord uit.

Antisemitisme / Collaboratie / Februaristaking

Welk van de onderstaande acties is geen voorbeeld van actief verzet

1. Illegale kranten drukken
2. Naar radio oranje luisteren
3. leden van de NSB en de SS vermoorden
4. Onderduikers onderbrengen

in 1944 werd heel Nederland bevrijdt.

1. Juist
2. Onjuist

Welke vragen heb je nog over de stof?