XKA 2.3/2.4: Het spijsverteringsstelsel M2 2022

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Welkom!

Fijn dat jullie er allemaal zijn!

Leg vast je boeken, schrift

 en laptop (dicht) op tafel

Afspraken

• Telefoons graag in de telefoonbak
  
• Gebruik de tijd in de les die je van mij krijgt efficiënt 
  
• Als je een vraag hebt of iets wil zeggen, steek dan je vinger op
  
• Als ik aan het woord ben, zijn jullie stil
  
• Heb respect voor elkaar
  

Thema 2: voeding en vertering

Basisstof 3: het verteringsstelsel

0

Gebit functie

- afhappen  

-doorslikken

 - mengen met speeksel

 - oppervlakte vergroten

Verteringsappen

De vertering gebeurt met behulp van verteringssappen. Speeksel en maagsap zijn voorbeelden van verteringssappen. Verteringssappen worden gemaakt door verteringsklieren. De verteringsklieren bij de mens zijn:

• de speekselklieren

• de maagsapklieren

• de lever

• de alvleesklier

• de darmsapklieren

Verteringssappen

• Verteringssappen breken de stoffen in je voedsel af tot steeds kleinere stoffen (verteringsproducten). 
• Veel verteringssappen bevatten enzymen. Enzymen zijn stoffen die scheikundige reacties versnellen. 
• De enzymen in verteringssappen zorgen er dus voor dat voedingsstoffen sneller worden afgebroken.

Darmperistaltiek

• Kringspieren en Lengtespieren

die zich afwisselend samentrekken en zo het voedsel voortduwen. 

Samenvatting:

Basisstof 4: organen voor vertering

Mondholte, keelholte en slokdarm

• Speeksel maakt het slikken makkelijker
  
• Je tong drukt het voedsel vanaf je mondholte naar de keelholte
  

Maag

•  In de maagwand zitten spieren die samentrekken
• Voedsel wordt gekneed en gemengd met maagsap
• De maagportier laat steeds kleine beetje voedsel door

Twaalfvingerige darm

•  Verteringssappen uit de lever (gal) en alvleesklier (alvleessap) komen bij het voedsel
• Emulgeren -> het kleiner maken van vetdruppeltjes door het gal

Dunne darm

• De dunne darm is wel 6 meter lang!
• In de dunne darm worden de voedingsstoffen en verteringsproducent opgenomen in het bloed
• Water met opgeloste voedingsstoffen kunnen door de want van de darmvlokken 

Dikke darm

• Is 1,5 meter lang
• Neemt bijna al het water op wat nog in de voedselbrij zit 
• Als je diarree hebt, wordt er niet genoeg water opgenomen 

Blinde darm

•  Heeft geen functie bij de vertering van voedsel
• Aan de onderkant van de blindedarm zit een uitstulping -> die heet het wormvorming aanhangsel of appendix

Endeldarm

• Hier worden de onverteerde voedselresten opgeslagen
  
• De anus (kringspier) sluit het darmkanaal af
  
• Als de anus ontspant wordt de endeldarm geleegd -> dit noem je ontlasting
  

De vertering van voedingsstoffen start in:

1. mondholte
2. maag
3. 12-vingerige darm
4. dunne darm

Door kauwen wordt het oppervlak van het voedsel vergroot. Waarom?

1. Speeksel werkt beter in op het voedsel
2. Het wordt niet vergroot, daar gaat het niet om
3. De dunne darm werkt beter
4. Dan werkt de dikke darm beter

De peristaltische bewegingen
vinden plaats in .......
kies het beste antwoord

1. de mond, de dikke darm
2. de darmen, de maag en de slokdarm
3. de maag en de slokdarm
4. de mond en de maag

1. Gal wordt gemaakt in de galblaas
2. Gal emulgeert vet, het maakt dat vet uit kleinere
bolletjes gaat bestaan

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1 waar 2 nietwaar
4. 1 nietwaar 2 waar

Op volgorde
nr. 4, nr. 5 en nr. 8:

1. lever, maag , luchtpijp
2. maag, lever, luchtpijp
3. maag, lever, slokdarm
4. lever, maag, slokdarm

Zet de onderdelen van de spijsvertering in de goed volgorde.

mond

slokdarm

maag

12-vingerige darm

dunne darm

dikke darm

endeldarm

anus

mondholte/keelholte

1

slokdarm

2

maag

3

maagportier

4

twaalfvingerige darm

5

alvleesklier

6

lever

7

galblaas

8

dunne darm

9

blinde darm

10

dikke darm

11

Endeldarm

12