H7 Samenvatting

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Waar houdt de overheid zich mee bezig?

De centrale overheid

Het Rijk wordt ook wel 'de centrale overheid genoemd'

De ministers besturen het Rijk. Zij maken plannen en wetten die door de 2e kamer goedgekeurd moeten worden. De 2e kamer controleert zo de ministers. 

De 2e kamer

De provincie 

Verantwoordelijk voor de grond van een deel van het land

• Mogen steden uitbreiden?
• Mag extra ruimte komen voor bedrijfsterreinen? 
• Zijn er goede wegen of moeten die bijgebouwd worden?

De waterschappen

Het beheren van water en het bewaren

van de kwaliteit van ons water. 

De gemeente

De gemeente staat het dichtste bij jou

Veel zaken in jouw woonplaats worden geregeld door de gemeente.

Moeten er bomen geplant worden?

Identiteitsbewijs of paspoort regelen

 

Stimuleren

• Innovatie
• Gezond eten
• Sport
• Kinderopvang
• Duurzame energie

afremmen

• Brandstofverbruik - benzine etc. 
• Roken
• Alcohol
• Veel energieverbruik bij stoom en gas 

Het sociaal minimum

Iedereen heeft in Nederland recht op het 'sociaal minimum'.

Dit is een vastgesteld minimum bedrag.

Mocht je door omstandigheden niet tot dit 

bedrag komen, kan je een uitkering aanvragen.

Het sociaal minimum

Waarom is het goed om een sociaal minimum te hebben?

In Nederland houden we allemaal een beetje rekening met elkaar.  Iedereen staat een deel van zijn inkomen af om mensen te helpen die het minder hebben. Dit noemen we het solidariteitsbeginsel.  

Zo hebben we een aantal sociale voorzieningen en verzekeringen.

Sociale verzekeringen: Werknemersverzekeringen en volksverzekeringen

Sociale voorzieningen: Kinderbijslag en de bijstand

Sociale zekerheid

Sociale voorzieningen

Zoals: Kinderbijslag en bijstand

Sociale verzekeringen

Werknemersverzekeringen

Zoals : WW en WIA

Volksverzekering

Zoals: AOW

Werknemersverzekeringen

Werkloosheidswet: Ik raak werkloos doordat ik ontslagen ben buiten mijn eigen fout om. Ik krijg 70% van mijn inkomen voor maximaal 

Wet inkomen naar arbeidsvermogen (WIA): Als ik (deels) arbeidsongeschikt raak krijg ik een gedeelte van het loon dat ik eerder verdiende

Volksverzekering

Algemene ouderdomswet (AOW): een basispensioen voor als je met pensioen gaat. 

ANW: Uitkering als mijn partner komt te overlijden.  

Sociale voorzieningen

Bijstand : Als je langer dan twee jaar werkloos bent komt je in de bijstand. Dit is het minimale bedrag dat je nodig hebt om te kunnen leven

Kinderbijslag : een uitkering als je kinderen hebt. Hulp bij het kosten die kinderen met zich meebrengen

Wat betaalt de
overheid voor ons?

Collectieve goederen

Voorzieningen waar alle burgers gebruik van kunnen maken en die worden geleverd en betaald door de overheid.

Collectieve goederen

• De overheid zorgt voor collectieve goederen, omdat/want:
  
• voor sommige ervan kun je niet iedereen apart laten betalen (bijvoorbeeld dijken).
  
• de overheid de kwaliteit ervan zelf wil regelen.
  
• de overheid wil dat ze betaalbaar blijven voor iedereen.
  

Collectieve sector

• De overheid en de instellingen voor de sociale verzekeringen vormen samen de collectieve sector.
  
  
• Alle goederen en diensten die de collectieve sector levert, zijn voor iedereen bestemd.
  
  
  
• De collectieve sector streeft niet naar winst, maar ze moet wel uitkomen met haar geld. Daarom maken deze instellingen elk jaar een begroting.
  

Inkomsten van de gemeente

De gemeente krijgt haar inkomsten van:

• het Rijk.
• de gemeentelijke belastingen (bijvoorbeeld de onroerendezaakbelasting).
• burgers die betalen voor de afvalstoffenheffing, rioolrechten en leges. 

Tekorten oplossen

Als een gemeente geld tekortkomt op haar begroting, zijn er drie mogelijke oplossingen:

• de inkomsten laten toenemen door de tarieven van belastingen en andere heffingen te verhogen
  
• bezuinigen op de uitgaven
  
• geld lenen
  

Particuliere sector

De particuliere sector bestaat uit bedrijven en burgers.

Bedrijven in de particuliere sector streven naar winst.

Particuliere sector

Deze sector heeft te maken met marktwerking: de aanbieders van producten concurreren met elkaar.

Ze moeten daarom:

• goede kwaliteit leveren.
  
• hun prijzen laag houden. Dat kan alleen als ze hun bedrijfskosten laag houden.
  

Privatiseren

Privatiseren is het uitbesteden van taken van de overheid aan bedrijven uit de particuliere sector.

De overheid doet dit, omdat ze denkt dat particuliere bedrijven dit goedkoper of beter kunnen doen dan de overheid zelf.