H7helemaal

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Wat doet de overheid?

De overheid

• Rijksoverheid
  
  Lagere overheden:
• Provincies 
• Gemeenten
• Waterschappen

De gemeente regelt

1. zaken voor het hele land
2. de indeling van het grondgebied
3. de infrastructuur
4. alles in je woonplaats

Subsidies

Een subsidie is een financiële bijdrage van de overheid om burgers en bedrijven te steunen. 

De overheid stimuleert bepaald gedrag als zonnepanelen of sportclubs

Accijns

De overheid maakt bepaalde producten duurder omdat deze slecht zijn voor het milieu of de gezondheid. 

• Benzine, tabak, alcohol
  

Hoe hoog denk je dat de bijstand (sociaal minimum) in Nederland ongeveer is voor een alleenstaande?

1. €200 per maand
2. €900 per maand
3. €2000 per maand
4. €500 per maand

Verzorgingsstaat

Een land met een overheid die veel geld uitgeeft aan gezondheidszorg, onderwijs en uitkeringen noemen we een verzorgingsstaat. 

• stelsel van sociale zekerheid
• sociale verzekeringen
• sociale voorzieningen

Sociale zekerheid

Deze bestaat uit de sociale verzekeringen en de sociale voorzieningen. 

• Sociale verzekeringen -> werknemersverzekeringen
• Sociale voorzieningen -> uitkeringen als de bijstand

Er zijn twee soorten sociale verzekeringen: werknemersverzekeringen en volksverzekeringen. Dit is:

1. Juist
2. Onjuist

Collectieve goederen

Dit zijn voorzieningen die voor iedereen bestemd zijn en door de overheid worden betaald. 

• dijken
• scholen 
• ziekenhuizen

Waarom zou de overheid de collectieve goederen zelf in eigen hand houden?

Particuliere sector

Naast de collectieve sector is de de particuliere sector. Dit zijn alle bedrijven die goederen en diensten verkopen en daar winst mee maken. Ze zijn commercieel. 

Noem minimaal 5 bedrijven uit de particuliere sector.

Hoe komt de overheid rond?

Rijksbegroting en miljoenennota

De rijksbegroting is een overzicht van de verwachte inkomsten en uitgaven vor het komend jaar. 

De miljoenennota is een toelichting op de rijksbegroting door de minister van Financiën. 

Als de overheid meer uitgaven dan inkomsten verwacht, is er een

1. begrotingsoverschot
2. begrotingsevenwicht
3. begrotingsaanbod
4. begrotingstekort

Een staatsschuld ontstaat door in de jaren met een begrotingstekort:

1. geld uit te geven
2. geld te lenen
3. geld te sparen
4. geld te hebben

Inkomsten

De belangrijkste inkomsten van de overheid bestaan uit:

• kostprijsverhogende belastingen
• belasting op inkomen
• niet-belastingontvangsten

Belastingen zijn de grootste inkomstenbron van onze overheid

1. juist
2. onjuist

Soorten belastingen

• Kostprijsverhogend / indirect = bijvoorbeeld BTW
• Belasting op inkomen/ direct = bijvoorbeeld inkomstenbelasting

Niet belastingontvangsten zijn bijvoorbeeld:

-verkoop aardgas

-boetes

Hoeveel verdient de overheid jaarlijks met verkeersboetes denk jij?

1. 950 miljoen
2. 200 miljoen
3. 1 miljard
4. 10 miljard

Nu doen

• Leren voor het SO
• Samenvatting maken