Proefjes met lucht!

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Proefjes met lucht!

Wat ga je doen? 

Proefjes over lucht!

Alle onderdelen maak je met LessonUp, dus elke les je laptop mee!

Proefje -  ballon op de fles

Dit proefje wordt klassikaal gedaan! 

Kijk goed wat er gebeurt en beantwoorde de vragen die bij dit proefje hoort! 

De meester heeft een fles zoals je op de afbeelding ziet.
Wat denk je dat er gebeurt als je de fles onder de warm water komt?

Er wordt nu water over de fles heen gegoten. Wat is er gebeurd?

Hoe denk je dat dit komt?

Uitleg

Het warme water warmt de fles op. Niet alleen het plastic wordt warm, maar ook de lucht in de fles. Als lucht opwarmt, dan zet het uit. De lucht past daardoor niet meer in de fles en wordt de ballon in gedrukt. De ballon wordt dus opgeblazen door de opgewarmde lucht uit de fles.

Dit gebeurt ook zo in de natuur! 

Proefje 2 - Zwaar nieuws (1)

1. leg de liniaal op de rand van de tafel en laat hem ongeveer 10 cm uitsteken

2. neem twee pagina's van de krant en vouw hem klein op, zoals op het plaatje

3. zorg ervoor dat als de liniaal van de tafel weg zou schieten je dan niets raakt

4. leg de pagina over de liniaal op de tafel, precies tot de rand, zodat de liniaal aan één kant uitsteekt.

5. sla met je vuist op het uitstekende stuk van de liniaal (pas op, als je te hard slaat, kan de liniaal breken)

Wat gebeurt er?

Zwaar nieuws (2)

1. leg de liniaal weer terug over rand van de tafel

2. neem weer twee pagina's van de krant, maar vouw hem nu uit

3. leg de pagina weer over de liniaal op de tafel, zodat de liniaal weer aan één kant uitsteekt en strijk hem glad. 

Wat denk je dat er gebeurt als je op het uitstekende stuk van de liniaal slaat?

Sla nu nog eens voorzichtig op de liniaal.
Omschrijf wat er gebeurde.

Hoe komt dit denk je?

Uitleg

Hij blijft liggen omdat de lucht van boven op de krant drukt.

Het drukken van de lucht op de krant heet luchtdruk. 

De luchtdruk is ongeveer 1 kilo per vierkante centimeter, dat betekent dat er op 1 ruitje van een ruitjesschrift 1 kilo lucht drukt. 

Dus hoe groter de krant hoe harder de lucht drukt, bij de meeste Nederlandse kranten is dat meer dan 2000 kilo. 

Omdat je gewend bent aan de luchtdruk om je heen voel je het niet, maar het is er wel.

Proefje 3 - Blad blazen

1. leg de twee stapels boeken naast elkaar op tafel

2. zorg dat er 15 cm tussen de stapels zit

3. leg het vel papier op de boeken

Wat denk je dat er gebeurt als je onder het vel papier door blaast?

Blaas recht vooruit onder het papier door. Wat gebeurt er?

Hoe denk je dat dit komt?

Uitleg

Je merkt er niets van, maar de lucht om ons heen duwt overal tegenaan. Dat duwen noemen we luchtdruk. Lucht zit aan alle kanten en duwt dus ook van alle kanten. Lucht die stilstaat duwt harder dan lucht die beweegt. 

Als je blaast laat je de lucht bewegen. De lucht boven het papiertje staat stil. 

Door onder het papiertje te blazen laat je de lucht onder het papiertje bewegen. Lucht die stilstaat duwt harder dan lucht die beweegt. 

Doordat de lucht boven het papiertje stilstaat en onder het papiertje beweegt, duwt de lucht boven het papiertje harder. 

Er is dus meer luchtdruk boven het papiertje dan onder het papiertje. Dus het papiertje wordt door de luchtdruk naar beneden geduwd

Proefje 4 - Vingerwarmer

Van de meester krijg je een blaadje. Dit is geen normaal blaadje, van dit blaadje gaan we een vinger warmer maken! 

1. leg het vel papier voor je neer

2. knip een stuk aluminiumfolie af dat iets groter is dan het vel papier

3. plak met lijm het stuk aluminiumfolie op het papier

4. knip het aluminiumfolie af waar het uitsteekt over het papier

5. plak met plakband het papier aan zichzelf als een frietzak, met het aluminiumfolie aan de binnenkant en met een gat aan de onderkant

6. doe je wijsvinger door het gat aan de onderkant

De buitenkant

De binnenkant

Wat denk je dat er gebeurt als je naar de zon wijst?

Wijs met je wijsvinger die door het gat zit naar de zon. Wat gebeurt er?

Hoe denk je dat dit komt?

Uitleg

Als het zonlicht op het folie komt, dan wordt het licht weerspiegelt. Zo komt er meer licht op je vinger. 

Je kunt dat goed voelen: je voelt dat je vinger warmer wordt door de warmte van het zonlicht.