Cursus 7 - §11/12 Persoonsvorm samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom 

Nederlands

Je legt klaar:

-leesboek

-lesboek, schrift + pen

-laptop (dicht)

Lezen

Lesdoel

Ik kan de persoonsvorm in samengestelde zinnen correct spellen

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Een voltooid deelwoord begint vaak met ge-, her- ver- of be- en kan een deel zijn van het werkwoordelijk gezegde. Er staat dan een vorm van hebben, zijn, of worden in de zin.

Bijvoorbeeld: Nicolai is in het zwembad gedoken.

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord

Een voltooid deelwoord kan ook als bijvoeglijk naamwoord worden gebruikt.

Bijvoorbeeld: de geperste sinaasappel; de ingehaalde toets.

Het staan dan voor het zelfstandig naamwoord.

Vul in:

De baby werd gevoed; de ......................baby.

Het vliegtuig is geland;  het .............................vliegtuig. 

Vul in:

De baby werd gevoed; de gevoede baby.

Het vliegtuig is geland; het gelande vliegtuig.

 Spelling pv in samengestelde zinnen.

Lees onderstaande zin. Wat gebeurt er met de persoonsvorm als je de zin vragend maakt?

Op het schoolplein dansten de leerlingen tot laat in de avond.

1. de pv komt achteraan te staan
2. de pv komt vooraan te staan

Lees onderstaande zin. Wat gebeurt er met de persoonsvormen als je de zin vragend maakt?

De scooter van Isam werd gestolen, toen hij een broodje kocht.

1. de ene pv vooraan te staan, maar de andere pv blijft achter in de zin staan
2. beide pv's komen vooraan in de zin te staan
3. niets

Uitleg

 

Een enkelvoudige zin is een zin met één persoonsvorm. 

Voorbeeld: Op het schoolplein dansten (pv) de leerlingen tot laat in de avond.

Een samengestelde zin is een zin met meer persoonsvormen.

Voorbeeld: De scooter van Isam werd (pv) gestolen, toen hij een broodje kocht (pv).

Zo vind je de persoonsvormen in samengestelde zinnen.

Probeer alle werkwoorden van tijd te veranderen. De werkwoorden waarbij dat kan, zijn persoonsvormen, de andere werkwoorden zijn infinitief (hele werkwoord), voltooid deelwoord of onvoltooid deelwoord.

Dus de zin vragend maken is geen goed idee! Je vindt dan maar één persoonsvorm.

Een voorbeeld

– In het verleden hebben robots vooral klusjes uitgevoerd in en om ons huis, maar het lijkt erop dat op den duur zelfs onze auto’s robots zullen zijn.

– In het verleden hadden (pv) robots vooral klusjes *uitgevoerd (vd) in en om ons huis, maar het leek (pv) erop dat op den duur zelfs onze auto’s robots zouden (pv) *waren (inf). Het sterretje (*) betekent ‘kan niet’. 

De werkwoorden hebben, lijkt en zullen kun je van tijd veranderen. Het zijn dus persoonsvormen; uitgevoerd en zijn kun je niet van tijd veranderen en dat zijn dus geen persoonsvormen: uitgevoerd is een voltooid deelwoord en zijn is een infinitief. 

Oefenen

Even een paar quizvragen om te oefenen met het vinden van het aantal persoonsvormen.

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Door het donkere bos liepen vreemde, groen geverfde mannetjes.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Wil je een ijsje of wil je een kaassoufflé?

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Heb je het appje dat Floris gestuurd heeft, wel gelezen?

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Max' boodschap kun je niet verkeerd hebben begrepen, want die was erg duidelijk!

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Het kaassouffleetje dat ik gisteren at, was niet echt lekker, doordat het niet gaar was.

1. 1
2. 2
3. 3

Hoeveel persoonsvormen staan er in onderstaande zin?

Als je hard leert, ga je over naar de derde en dan krijg je een nieuwe spelcomputer.

1. 1
2. 2
3. 3

Zelfstandig werken

Havo: §11 Persoonsvormen in een samengestelde zin, 

opdr. 1 t/m 3

Vwo: §12 Persoonsvormen in een samengestelde zin, 

opdracht 1 t/m 3 + 5