Thema opvoedingssituaties analyseren - hoofdstuk 2: pedagogische modellen

Thema opvoedingssituaties analyseren

Hoofdstuk 2: pedagogische modellen

Pedagogisch model

Het Procesmodel van Belsky (1984)

Wie is Jay Belsky

Jay Belsky (1952), Amerikaans Professor in de Ontwikkelingspsychologie en onderzoeker op het vlak van ontwikkeling en ouderschap in de USA en de UK.

Hij gebruikte het ecologisch ontwikkelingsmodel van Bronfenbrenner om voor het opvoedingshandelen (het opvoedgedrag van ouders) een vergelijkbaar model te ontwikkelen.

Wie is Jay Belsky

Belsky ontwikkelde zijn procesmodel in 1984 op basis van de analyse van onderzoek naar het ontstaan van kindermishandeling. Het model van Belsky was zeer innoverend en heeft sinds zijn publicatie heel wat onderzoek in gang gezet.

Procesmodel van Belsky

In zijn procesmodel gaat Belsky uit van opvoeding als 'tweerichtingsverkeer': er sprake van wederzijdse beïnvloeding tussen opvoeder en kind.  Kenmerken van het als intelligentie en temperament beïnvloeden zowel de ontwikkeling van het kind zelf als het opvoedingshandelen van de ouder.  

Daarnaast onderscheidt Belsky nog verschillende factoren die van invloed zijn op het opvoedgedrag van ouders.  De opvoedingsvaardigheden worden deels bepaald door ervaringen uit de eigen kindertijd en de ontwikkeling van de persoonlijkheid.  Daarnaast zijn ook de mate van sociale steun, de kwaliteit van de partnerrelatie en het werk (bron van stress of steun) van invloed op het opvoedingshandelen van ouders.

Bronfenbrenner toont contexten op micro-, meso- en

macroniveau: bv. werk van de ouder kan beïnvloeden hoe vaak

ouders en kind elkaar zien.

Belsky zet de opvoedingsomgeving in een ecologisch model.

Deze  wordt heel breed omschreven: werk, persoonlijkheid ouders, huwelijksrelatie, sociale relaties van de ouders.

Pedagogisch model

Transactioneel model van Sameroff (1975)

Wie is Arnold Sameroff

Arnold Sameroff  (1937), Amerikaans ontwikkelingspsychologie was één van de eersten die vaststelde dat het kind geen hulpeloos slachtoffer is van de opvoeding waarin ouders de uitkomsten bepalen, maar dat de eigenschappen en het gedrag van het kind bepaald opvoedgedrag (positief of negatief) kunnen uitlokken.  Hij werkte dit idee uit in het transactioneel model.

Transactioneel model van Sameroff

Sameroff neemt afstand van een hoofdeffect van genen of omgeving en een interactie-effect tussen aanleg en omgeving, omdat deze de relatie niet juist weerspiegelen. Hij stelt dat de verandering onderling afhankelijk zijn van elkaar en elkaar beïnvloeden, wat leidt tot een complexe transactie van aanleg, omgeving en tijd die is vastgelegd in het transactioneel model.  

Voorbeeld

Als voorbeeld kan worden gedacht aan kinderen met een zeer lastig temperament. Door het lastige temperament van het kind kunnen de gevoelens van de

ouders richting het kind ernstig verstoord raken, met mishandeling tot gevolg. De mishandeling heeft weer gevolgen voor het gedrag van het kind. Zo is

er sprake van wederzijdse (negatieve) interactiepatronen.

Examenvraag

Analyseer volgende opvoedingssituatie aan de hand van het Procesmodel van Belsky of aan het Transactioneel model van Sameroff.