6.8 verspreiding van zaden

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 1

Thema 6: Voortplanting bij planten en dieren

Basisstof 7: Verspreiding van zaden

Leerdoelen

Je kunt uit afbeeldingen van (delen van) planten afleiden hoe de vruchten en zaden worden verspreid.

Hoe worden
zaden verspreid?

Soorten verspreiding

Zaden verspreid over een groot gebied = nuttig. 

Ze komen dan niet allemaal op dezelfde plek terecht, waardoor er meer zaden kunnen kiemen.

• Verspreiding door de plant zelf
• Verspreiding door de wind
• Verspreiding door dieren 

Verspreiding door de plant zelf

Vruchten zorgen ervoor dat zaden worden verspreid.

Sommige planten schieten of slingeren de zaden weg.

Vb.: De vrucht springt open -> zaden worden weggeslingerd door de kracht waarmee dit gebeurt. 

Verspreiding door de wind

Veel vruchten en zaden zijn klein -> worden door de wind verspreid. 

Deze hebben vaak hulpmiddelen waarmee ze lang in de lucht kunnen blijven zweven. 

Denk aan pluisjes of vleugels. 

Paardenbloem

Bij een paardenbloem blaas je (of waaien) de vruchten met daarin de zaden van de bloem weg. 

De vrucht zit om het zaadje, is klein gebleven en heeft geen vruchtvlees.

Iedere vrucht heeft een pluisje, waardoor hij blijft zweven. 

Esdoorn, Berk of Linde

De vruchten van deze bomen hebben vleugels. 

Daardoor blijven ze lang in de lucht zweven en "vliegen" ze ver weg. 

Verspreiding door dieren

Er zijn ook planten waarbij de dieren zorgen voor verspreiding. Veel van deze planten hebben sappig vruchtvlees. 

Vogels eten deze vruchtjes graag. Het vruchtvlees wordt verteerd, maar de zaden niet. De zaden worden weer uitgepoept en worden zo verspreid. 

Verspreiding door dieren

Eekhoorns en gaaien leggen wintervoorraden aan van eikels of beukennootjes. 

Als de verstopplaats niet weer gevonden kan worden, worden ze niet opgegeten en kunnen weer kiemen in de opslagplaats. 

Vruchten met kleine haakjes

Sommige planten hebben vruchten met kleine haakjes. Deze blijven makkelijk hangen aan de vacht van een dier, kleding van mensen of onder je schoenzolen.

Zaden vallen er ergens anders weer af, waardoor ze verspreid zijn naar andere plekken. 

Verspreiding door water

Noem 3 manieren van verspreiding zaden:

Let op!

Bestuiving gaat over stuifmeelkorrels die worden verspreid, zodat ze op een stamper terecht kunnen komen. Dan kan er bevruchting plaatsvinden.

Verspreiding gaat over het verspreiden van zaden, die dus na de bevruchting gevormd worden. 

Je ziet hier:

1. Bestuiving
2. Verspreiding zaden

Via welke manier van verspreiding kunnen zaden het verste weg komen?

1. Via verspreiding door de wind
2. Via verspreiding door dieren
3. Via verspreiding door zichzelf
4. Allemaal even ver

Hoe worden deze
zaden verspreid?

1. wind
2. dieren
3. bloem zelf

Online aan de slag!

Basis:

Basisstof 8 verspreiding van zaden

Opdrachten 1, 2, 3, 4, 5

Kader/GL:

Basisstof 7 verspreiding van zaden

Opdrachten 1, 2, 3, 4, 5