symmetrisch formuleren en zinnen correct begrenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3,4

Formuleren

zinnen correct begrenzen

4 havo

Doelen:

- Je kunt zinnen op de juiste manier begrenzen met leestekens. 

- Je weet wat het verschil is tussen een hoofdzin en een bijzin en je kunt dit ook benoemen.

Wat is het verschil tussen hoofdzin en een bijzin?

Is het deel voor de komma een hoofdzin of een bijzin? Hoewel het morgen gaat regen, gaan we toch naar het buitenzwembad.

1. hoofdzin
2. bijzin

Is het deel achter de komma een hoofdzin of een bijzin? Ik ga morgen naar de bioscoop, tenzij het mooi weer wordt.

1. hoofdzin
2. bijzin

Is het deel achter de komma een hoofdzin of een bijzin? Omdat de auto stuk is, gaan we dit jaar met het vliegtuig op vakantie.

1. hoofdzin
2. bijzin

Voorkennis: zinnen correct begrenzen

• verschil tussen een enkelvoudige en samengestelde zin
• verschil tussen een hoofdzin en bijzin
• verschil tussen onderschikkende en nevenschikkende voegwoorden
• gebruik van hoofdletters en leestekens

Is het deel achter de komma in de volgende zin een hoofdzin of een bijzin? Josh kaft zijn boeken, omdat hij ze netjes wil houden.

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Is het deel achter de komma in de volgende zin een hoofdzin of een bijzin? Josh kaft zijn boeken, want hij wil ze netjes houden.

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Is het deel achter de komma in de volgende zin een hoofdzin of een bijzin? Als Tom nu niet aan het werk gaat, gaat hij niet over.

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Is het deel voor de komma in de volgende zin een hoofdzin of een bijzin? Terwijl Maartje aan het sporten was, had haar broertje haar kamer versierd.

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Uitleg theorie

Het begrenzen van zinnen kan op twee manieren fout gaan:

• Een (bij)zin die zinsdeel is in een samengestelde zin, wordt als losse zin gepresenteerd (losstaand zinsdeel).
• Twee zelfstandige (hoofdzinnen) worden ten onrechte 'aan elkaar geplakt', soms gescheiden door komma's (zinnen ten onrechte samenvoegen).

Losstaand zinsdeel

• Op het kamp sneden de leerlingen de groenten. Terwijl hun docenten de macaroni kookten in grote pannen.*

• Verbetering: Op het kamp sneden de leerlingen de groenten, terwijl hun docenten de macaroni kookten in grote pannen.

Zinnen ten onrechte samenvoegen

• Jaarlijks trekken grote aantallen Nederlandse vakantiegangers naar het buitenland, velen van hen verblijven daar in een tent of een caravan.

• Twee hoofdzinnen kun je samenvoegen met nevenschikkende voegwoorden (en, want, maar, of, dus). Als er geen verbindingswoord wordt gebruikt, moet je twee hoofdzinnen van elkaar scheiden door een punt.
  

Verbeter de zin: Jaarlijks trekken grote aantallen Nederlandse vakantiegangers naar het buitenland, velen van hen verblijven daar in een tent of een caravan.

En verder...

• Plaats in het algemeen een komma voor 'maar, want, dus'. Begin een nieuwe hoofdzin bij voorkeur niet met 'En, Maar, Want'. 
• Wanneer twee hoofdzinnen sterk samenhangen, kun je een puntkomma gebruiken. 
• Als de tweede zin een toelichting of argument vormt bij de eerste zin, is ook een dubbele punt mogelijk. Je kunt een dubbele punt vervangen door een komma + 'want'.

Wat heb je vandaag geleerd? Zou je extra uitleg willen over het juist begrenzen van zinnen?

Symmetrie 

Als iets niet symmetrisch is, dan zijn de verschillende onderdelen niet gelijk. Symmetrie = evenredig, gelijk aan vorm.  

Dat geldt ook voor de taal: als je iets opsomt, moeten alle onderdelen van die opsomming op dezelfde manier geformuleerd worden.

zinnen symmetrisch formuleren en correct begrenzen

Men zegt dat het veel gaat regenen, maar ze zeggen zoveel.

De Duitser schijnt veel vlees te eten , maar de Amerikanen kunnen er ook wat van.

Ellen heeft haar baantje voor de gezelligheid en om geld te verdienen

1. goed
2. fout

Met je vrienden op vakantie gaan leidt tot een hechtere vriendschap of je krijgt schreeuwende ruzie

1. goed
2. fout

Darten dwingt je goed je verstand te gebruiken en goed te reageren

1. goed
2. fout

Veel mensen gebruiken een Sonjabakkerdieet voor de gezondheid en om af te vallen

1. goed
2. fout

Mijn mentor zei dat ik voor toetsen langer moet leren en mijn huiswerk beter moet maken

1. goed
2. fout

Als je topsporter wilt worden, zijn doorzetten, talent, goede begeleiding en dat je ouders je steunen belangrijk.

1. Wel symmetrie
2. Geen symmetrie