Vulkanen les 1 opdrachten

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Vulkanen les 1 leerstof en opdrachten

Dit ga je doen

• Lees eerst de tekst goed door voor je aan de slag gaat met de opdrachten. De teksten staan op Witte dia's opdrachten op blauwe dia's je kun zo dus makkelijk de tekst terugvinden. 
• Controleer je antwoord met door op toon uitleg te tikken, heb je iets niet begrepen of wil je extra uitleg? Stuur dan een chatbericht naar je docent in Teams.
• Klaar? Begrippen leren, link staat op de laatste dia van deze lessonUp deze dia is groen. 

Leerstof 1: Een vulkaanuitbarsting

Een vulkaanuitbarsting begint in de mantel. De hete stroop van vloeibaar, gesmolten gesteente in de mantel heet magma. De aardkorst is zwaar en drukt op het magma. De druk is zo groot dat het magma een weg naar buiten zoekt. Dat lukt bij smalle spleten in de aardkorst, de kraterpijpen. Door de kraterpijp stroomt het magma naar buiten naar de krater. Als magma buiten de aardkorst komt, krijgt het een andere naam: lava

Leerstof 1: Een vulkaanuitbarsting

De lava stroomt van de vulkaan af, koelt langzaam af en wordt hard. Er komt niet alleen lava uit een vulkaan. Bij een uitbarsting zie je ook grote aswolken boven de vulkaan. Daarbij komen as en giftige stoffen vrij en worden grote en kleine stenen in het rond geslingerd. Een uitbarsting kan in de omgeving veel slachtoffers en schade veroorzaken.

Bekijk afbeelding 18 en sleep de woorden naar de juiste plek

krater

kraterpijp

lava

magma

Zet in de juiste tijdsvolgorde, sleep de nummers naar de juiste plek. Geef de gebeurtenis die het eerste komt nummer 1.

Lava stroomt uit de krater.

Stenen worden rondgeslingerd en as dwarrelt neer op de aarde

De kraterpijp raakt gevuld met magma.

De druk in de mantel neemt toe.

1.

2.

3.

4.

Vul het juiste woord in.
a. Verzamelplaats van magma diep onder de aardkorst

Vul het juiste woord in
b. Een smalle doorgang waar magma onder druk naar buiten komt

Vul het juiste woord in.
c. Magma zodra het buiten de vulkaan is

vul de juiste woorden in
d. Drie verschillende soorten materiaal die als één grote wolk uit de vulkaan komen:

Leerstof 2: Waar ontstaan vulkanen?

Niet overal op aarde komen vulkanen voor. De meeste vulkanen ontstaan op plaatsen waar aardplaten tegen elkaar of langs elkaar bewegen. Vulkanen komen dus net als aardbevingen voor in de buurt van breuken. Vulkanen liggen in twee gebieden: (tekst gaat verder op de volgende dia)

Leerstof 2: Waar ontstaan vulkanen?

1. Daar waar een zeeplaat in botsing komt met een landplaat. De zware zeeplaat schuift onder de lichtere landplaat, waardoor een diepe kloof, een trog, ontstaat. De druk in de mantel neemt daardoor toe en het magma zoekt een weg door de aardkorst. Het gevolg is een vulkaanuitbarsting. 

Leerstof 2: Waar ontstaan vulkanen?

2. Daar waar twee zeeplaten uit elkaar schuiven. Op de oceaanbodem ontstaat een geul tussen de platen. Magma stroomt door die geul omhoog. Het gesteente koelt snel af in het water en wordt hard. Zo ontstaat een nieuwe oceaanbodem als een soort berg: een rug. Zo'n rug kan zelfs boven het water uitkomen dan is er een nieuw eiland ontstaan. Een voorbeeld van zo'n eiland dat nog steeds groeit is IJsland.

Dit is een .....?

1. Rug
2. Trog

Dit is een .....?

1. Rug
2. Trog

Vulkanen komen voor bij twee soorten breuken. Welke twee?

Kies het juiste woord.
Waar een zeeplaat botst met een landplaat, ontstaat een

1. rug
2. trog

Kies het juiste woord
Waar twee zeeplaten uit elkaar schuiven, ontstaat een

1. rug
2. trog

Maak de zin af. In Nederland zijn geen vulkanen, omdat

Uitleg opdracht

Geef aan of de zinnen juist of onjuist zijn. Bekijk daarvoor goed de afbeelding die hier bij de vraag staat.

Als je niet weet waar troggen en ruggen liggen mag je dit eerst opzoeken

Langs alle ruggen komen vulkanen voor

1. juist
2. onjuist

De meeste vulkanen komen voor bij troggen

1. juist
2. onjuist

Vulkanen komen alleen voor bij ruggen en bij troggen

1. juist
2. onjuist

Veel vulkanen liggen in Indonesië. Leg uit waarom juist hier vulkanen liggen. Gebruik in je antwoord de woorden rug en zeeplaten. (tip kijk goed naar de kaart op dia 20)

Leerstof 3: Gunstige en ongunstige gevolgen

Vulkaanuitbarstingen zijn vaak in het nieuws. Het gaat dan vooral over de slachtoffers. Ook worden vaak huizen, natuur en landbouwgrond verwoest. Die ongunstige gevolgen van vulkaanuitbarstingen krijgen in het nieuws veel aandacht.

Welke ongunstige gevolgen van een vulkaanuitbarsting worden er genoemd in de tekst?

Leerstof 3: Gunstige en ongunstige gevolgen

Maar er zijn ook gunstige gevolgen. Door de uitbarstingen ontstaat nieuw land. Hawaï en IJsland zijn helemaal gevormd door vulkanen. Boeren wonen graag bij een vulkaan. De as van vulkanen maakt de grond erg vruchtbaar. Daardoor groeien in een vulkanisch landschap de planten erg goed. Je vindt er dus goede landbouwgrond.

Leerstof 3: Gunstige en ongunstige gevolgen

Op IJsland gebruiken de mensen de warmte van vulkanen om elektriciteit op te wekken. Vulkanen zijn daar een natuurlijke bron van warmte. Ook komen in de buurt van vulkanen kostbare metalen en mineralen voor. De stenen in de buurt van een vulkaan kunnen mensen goed gebruiken als bouwmaterialen. Daarom kiezen veel mensen er toch voor om in de buurt van vulkanen te wonen.

Welke gunstige gevolgen van een vulkaanuitbarsting worden er genoemd in de tekst?

Geef je mening. Maak de zin af.
Ik vind het onverstandig dat mensen in de buurt van vulkanen gaan wonen, omdat

Geef je mening, maak de zin af.
Ik begrijp dat mensen in de buurt van vulkanen gaan wonen, omdat ...

Leerstof 4: Soorten vulkanen

Niet alle vulkaanuitbarstingen zijn hetzelfde. In de omgeving van troggen vind je krachtige vulkaanuitbarstingen. In de omgeving van ruggen zijn uitbarstingen minder krachtig. Er is nog een verschil. Je hebt vulkanen die af en toe uitbarsten, dat noem je actieve vulkanen. Maar er zijn ook vulkanen die al heel lang niet meer gewerkt hebben, maar het wel weer zouden kunnen doen. Dat zijn slapende vulkanen. Als er geen verbinding meer is met de magmahaard, dan kan een vulkaan nooit meer uitbarsten. Dan is het een dode vulkaan. 

Leerstof 4: Soorten vulkanen

Als er geen verbinding meer is met de magmahaard, dan kan een vulkaan nooit meer uitbarsten. Dan is het een dode vulkaan. 

Actieve vulkaan

Slapende vulkaan

Dode vulkaan

Er is geen verbinding meer met de magmahaard. Deze vulkaan kan niet meer uitbarsten.

Deze vulkaan is al een tijd rustig, maar zou weer kunnen uitbarsten

Deze vulkaan barst geregeld uit.

Afsluiting: Dit heb je geleerd

Onder de aardkorst stroomt magma: dit is heet , vloeibaar gesteente. Bij een breuk stroomt deze magma via een kraterpijp door de aardkorst naar de krater, we noemen het dan lava. Actieve vulkanen barsten af en toe uit, slapende vulkanen veel minder vaak, dode vulkanen zelfs helemaal niet meer. De meest krachtige vulkanen komen voor bij troggen. Bij ruggen komen ook vulkanen voor, maar deze zijn vaak minder krachtig. Mensen wonen graag bij vulkanen, omdat de grond er vruchtbaar is.

https: