9.4 duurzaamheid en de mens

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De relatie tussen mens en milieu

Vwo 5

Duurzame ontwikkeling

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen hoe de mens afhankelijk is van de biodiversiteit
• Je kunt de voornaamste oorzaken en gevolgen van de milieuproblemen noemen
•  Milieuprobleem: oorzaken-gevolgen-oplossingen

Wat is biodiversiteit?

Biodiversiteit

= verscheidenheid aan soorten in een ecosysteem

Afhankelijk van:

• Aantal soorten
• Verdeeldheid van soorten (6:1 of 3:3)
• Mate van verschil tussen soorten
• Mate van verschil binnen soorten (allelfrequenties)

Hogere biodiversiteit --> robuuster ecosysteem

Voor mensen is biodiversiteit belangrijk wegens ecosysteemdiensten

= producten en diensten die ecosystemen ons leveren

Ecosysteemdiensten

Verstoringen

Balans tussen vraag en aanbod ecosysteemdiensten afgelopen eeuwen scheef.

Ver-thema's = verzamelnaam voor verstoringen door teveel vragen van de natuur. Bijvoorbeeld:

• vermesting, klimaatverandering, verdroging, verzuring, versnippering, vervuiling/verontreiniging, verspilling, verstoring en verwijdering.

Duurzaamheid

= het zorgen voor evenwicht tussen mens, milieu en economie om de aarde niet uit te putten. Voor nu, maar ook voor de komende generaties.

Duurzame ontwikkeling = vooruitgang gaat niet ten koste van mensen en natuur.

bijv. Circulaire economie vs. Lineaire economie

00:53

Welke problemen veroorzaken deze oliepalmplantages denk je?

01:36

Waarom is verlies van biodiversiteit eigenlijk slecht?

Biobrandstoffen

• Eerste generatie: Voedsel (koolzaad, suikerbieten) wordt gebruikt voor biobrandstof
• Tweede generatie: Afvalstoffen worden gebruikt voor biobrandstof
• Derde generatie: Algen of zeewier worden speciaal verbouwd voor biobrandstof 

Biobrandstof

Wat maakt de tweede generatie biobrandstof duurzamer dan de eerste?

Vind jij de derde generatie biobrandstoffen een verbetering? Leg uit waarom

biobrandstof rekenen we bij de vernieuwbare hulpbronnen , fossiele brandstoffen bij de niet-vernieuwbare. Leg uit.

Biodiesel wordt geproduceerd uit oliehoudend afval of frituurvet.
Biodiesel hoort dus bij de:

1. 1e generatie
2. 2e generatie
3. 3e generatie

Olifantsgras

• Olifantsgras is zeer geschikt als biobrandstof
• Olifantsgras wordt niet gegeten
• Tweede generatie biobrandstof

Je kan olifantsgras niet direct in de gasleiding stoppen. Het moet eerst anaeroob omgezet worden in:

1. CO
2. CO2
3. CH4
4. een mengsel van koolwaterstoffen

3e generatie biobrandstof nu nog te duur

Wat zijn de oorzaken van de enorme toename van de bevolkingsgroei in de afgelopen 300 jaar?

Wat is het effect van al deze verbeteringen op de mens?
Noem twee effecten!

Ecologische footprint (voetafdruk)

= is de ruimte die we per persoon innemen op de aarde. Alles wat je gebruikt (voedsel, water, energie, etc.), kost ruimte. 

De wereldwijde biocapaciteit (bossen, weide- en akkerland en visgrond, etc.) gedeeld door de globale ecologische footprint bepaald de impact van de mens op de aarde

Stelling: In de Noordzee moeten zogenaamde windmolenparken worden gebouwd. Ook als dit ten koste gaat van de scheepvaart.

😒🙁😐🙂😃

Stelling: Elk huis moet verplicht zonnepanelen op het dak krijgen.

😒🙁😐🙂😃

Stelling: Op school moet meer aandacht besteed worden aan klimaat en milieu

😒🙁😐🙂😃

Stelling: Producten in de kantine/supermarkt die veel plastic bevatten moeten duurder worden om het milieu te beschermen.

😒🙁😐🙂😃

Ik heb de volgende leerdoelen begrepen:
- Je kunt uitleggen hoe de mens afhankelijk is van de biodiversiteit
- Je kunt de voornaamste oorzaken en gevolgen van de milieuproblemen noemen

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

• Maken de opdrachten van bs 9.4 kies je leerroute