Kanker

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Kanker

Lesdoelen

Aan het eind van de les kan je:

• Benoemen wat de ontwikkeling van kanker inhoudt
• De mutatie van een kankercel uitleggen
• De begrippen benigne en maligne verklaren
• De risicofactoren en 9 tekenen van gevaar benoemen

Inhoud

• Wat is oncologie?
• Wat is kanker?
• Vormen van kanker.
• Ontstaan van kanker
• Diagnostiek
• Behandeling
• Afsluiting

Kankercel

1. DNA van enkele cellen is beschadigd
2. Mutatie (gezonde cellen krijgen een signaal om te stoppen met celdeling, kankercellen niet)
3. Cellen blijven zich delen, zonder remming
4. Nieuwe kopieën van cellen hebben dezelfde beschadiging in DNA
5. Ophoping van cellen = tumor

In het begin kan het lichaam de kankercellen nog opruimen, daarom zijn er nog geen klachten in het begin en daarom geen veranderde waarde in bloedbeeld.

Wat weet jij al over oncologie?

Oncologie

De wetenschap die kwaadaardige tumoren, kankerprocessen en de effecten van verschillende behandelingen van kwaadaardige tumoren bestudeert.

Van welke soort preventie is er sprake bij bevolkingsonderzoek naar kanker?

1. Primaire preventie
2. Secundaire preventie
3. Tertiaire preventie

Voor welke kankersoorten is er een bevolkingsonderzoek?

Risicofactoren

1. Leeftijd 
   
2. Geërfd DNA 
3. Infecties (bijv. HPV)
4. UV-straling en ioniserende straling
5. Kankerverwekkende chemicaliën
6. Overgewicht

Leeftijd: (hoe meer celdelingen, hoe grotere kans op fouten)

Mensen die op jonge leefstijd radiotherapie hebben gekregen, krijgen later vaker kanker dan mensen die geen radiotherapie hebben ondergaan.

Stoffen: asbest, roken, alcohol

De 9 - alarmsignalen

1. Blijvende hoest, soms met ophoesten van bloed en slijm of heesheid

2. Slikproblemen

3. Moedervlekken die er afwijkend uitzien

4. Een schilferende plekje op de huid

5. Een knobbeltje ergens in het lichaam

6. Ongewoon vaginaal bloedverlies (vrouwen) of zaadbalklachten (mannen)

7. Problemen bij of veranderingen van de ontlasting

8. Problemen of veranderingen bij het plassen

9. Gewichtsverlies zonder aanleiding

Wat zouden risicofactoren voor het krijgen van longkanker kunnen zijn?

Echografie is een onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van geluidsgolven

1. Juist
2. Onjuist

Wat is een ander woord voor gezwel?

1. Tumor
2. Kanker
3. Maligne
4. Benigne

Vormen van kanker

• Carcinomen Bijv. huidkanker, longkanker, dikke darmkanker, maagkanker, borstkanker, prostaatkanker.
• Sarcomen Bijvoorbeeld een osteosarcoom is een kanker van botweefsel.
  
• Leukemieën en lymfomen  Bijvoorbeeld leukemie is een kanker van de cellen die de witte bloedcellen maken.
  

Carcinomen zijn kankers die ontstaan uit cellen die lichaamsoppervlakken bekleden of de bekleding van een klier vormen. (Bijv. huidkanker, longkanker, dikke darmkanker, maagkanker, borstkanker, prostaatkanker)

Sarcomen zijn kankers die ontstaan uit cellen die het bind- en steunweefsel vormen, zoals botten en spieren. Bijvoorbeeld een osteosarcoom is een kanker van botweefsel.

Leukemieën en lymfomen zijn kankers uitgaande van de cellen in het beenmerg en en de lymfeklieren. Bijvoorbeeld leukemie is een kanker van de cellen die de witte bloedcellen maken.

cytostatica

Chemotherapie is de behandeling van kanker met cytostatica

1. Juist
2. Onjuist

Wat ga je van deze les vooral onthouden?