2W7 Het ademhalingsstelsel

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

7

Het ademhalingsstelsel

Na deze les...

1 Welke stoffen bij de verbranding nodig zijn en ontstaan

2 Noem je de onderdelen van de luchtwegen en kenmerken ervan

3 Leg je uit hoe de gaswisseling plaatsvindt

4.1 Verbranding

De mens heeft energie nodig om te leven. Energie is nodig om alles wat het lichaam doet te laten plaatsvinden.

Energie wordt verkregen met...

4.1 Verbranding

• een brandstof
• de meest gebruikte brandstof in cellen is glucose

4.1 Verbranding

• een stof dat kan verbranden
• zuurstof kan glucose verbranden, waarbij energie vrijkomt

• bij de verbranding van glucose komt kooldioxide (CO2) en water (H2O) als afval vrij

C6H12O6 + O2 = 6H20 + 6CO2 + energie

energie=38ATP

4.2 Het ademhalingsstelsel

De bovenste luchtwegen bestaan uit

• neusholte (N)
• mondholte (M)
• keelholte (K)
• strottenhoofd (S)

neusholte

N

mondholte

M

keelholte

K

strottenhoofd

S

4.2 Het ademhalingsstelsel

De onderste luchtwegen bestaan uit

• luchtpijp (L)
• bronchiën en zijn vertakkingen (hoofdbronchus, bronchus en kleine bronchus, B)
• de luchtwegen eindigen met de longblaasjes in de longen (L)

luchtpijp

L

hoofdbronchiën,

bronchiën en kl. bonchiën

B

longen gevuld met
longblaasjes

L

4.2.1
de neus- en mondholte

De neusholte maakt de ingeademde lucht...

• warm (bloedvaatjes)
• vochtig (slijm)
• schoon (neus- en trilharen, slijm)
• te keuren door het reukzintuig

Met de mondholte adem je méér lucht in dan met de neus.

neusholte

N

mondholte

M

keelholte

K

strottenhoofd

S

4.2.1

de neus- en mondholte

De binnenkant van de luchtwegen bestaat uit slijmvlies (dekcellen die slijm maken)...

• slijm
• trilhaarcellen
• slijmvormende cellen

4.2.2

de keelholte

• in de keelholte kruisen de lucht- en voedselweg elkaar
• om de luchtwegen te beschermen, gaat bij het slikken...
• de huig omhoog (neusholte dicht)
• het strotklepje omlaag (strottenhoofd dicht)

4.2.3

het strottenhoofd

• na de keelholte komt het strottenhoofd, belangrijke onderdelen zijn...
• schildkraakbeen en adamsappel
• strotklepje
• stembanden
• bekerkraakbeentjes

Zie link360.

Link360

4.2.3
het strottenhoofd

• bij het maken van geluid trillen de stembanden tegen elkaar aan
• spiertjes trekken aan de bekerkraakbeentjes om het geluid te vervormen
• spreken gebeurt bij uitademen
• bij slikken zijn de stembanden gesloten

stembanden

S

bekerkraakbeentje

B

4.2.4

de luchtpijp en bronchiën

Na het strottenhoofd gaat de luchtweg verder in de luchtpijp (trachea).

Om de luchtpijp zit C-vormig kraakbeen; zo blijft deze open.

De luchtpijp vertakt zich drie keer...

4.2.4

de luchtpijp en bronchiën

#1 hoofdbronchus

De buis van de rechterhoofdbronchus is langer dan de linker. Daarom zijn er aan deze kant 3 plaatsen die aftakken, links maar 2.

Om de wand zit C-vormig kraakbeen.

4.2.4

de luchtpijp en bronchiën

#2 bronchus

Deze heeft geen C-vormig kraakbeen meer maar stukjes kraakbeen rondom de wand.

4.2.4

de luchtpijp en bronchiën

#3 kleine bronchus (bronchiolus)

Deze heeft geen C-vormig kraakbeen meer maar spiertjes rondom de wand.

4.2.5
de longen

• de luchtwegen eindigen in longblaasjes
• de longen bestaan volledig uit groepjes longblaasjes

luchtpijp

hoofdbronchus

long

kl br

groep longblaasjes

4.2.5

de longen

• de ruimte tussen de longen heet mediastinum, met daarin...
• het hart
• de aorta en (bovenste) holle ader
• de luchtpijp en hoofdbronchi
• de slokdarm
• beide longen rusten op het middenrif

mediastinum

M

4.2.5

de longen

• longblaasjes (alveoli) bestaan uit één laag flinterdunne dekcellen
• hierdoor kunnen zuurstof en kooldioxide makkelijk naar de haarvaten en omgekeerd

4.2.5

de longen

• de haarvaten liggen om de longblaasjes
• ze horen bij de kleine bloedsomloop
• de uitwisseling tussen de bloedgassen gaat via diffusie

longblaasje

haarvaten

4.2.5

de longen

• het longblaasje heeft cellen, die een eiwit maken om het blaasje goed open te houden
• witte bloedcellen checken op gevaarlijke stoffen, ziekteverwekkers

WBC

longblaasje

haarvat

4.2.5

de longen

• zuurstofarm bloed komt vanuit de longslagader naar de haarvaten om de longblaasjes
• daar vindt de uitwisseling plaats tussen zuurstof en kooldioxide
• zuurstofrijk bloed gaat via de longaders weer terug naar het hart

Na deze les...

1 Welke stoffen bij de verbranding nodig zijn en ontstaan

2 Noem je de onderdelen van de luchtwegen en kenmerken ervan

3 Leg je uit hoe de gaswisseling plaatsvindt

Na deze les...

1 noem je de organen van borst-, buik en bekkenholte

2 leg je uit welke oorzaak een aandoening kan hebben

3 leg je uit hoe groei en ontwikkeling plaatsvinden

1 Welke stoffen bij de verbranding nodig zijn en ontstaan

2 Noem je de onderdelen van de luchtwegen en kenmerken ervan

3 Leg je uit hoe de gaswisseling plaatsvindt

zelf maken

H4 Het ademhalingsstelsel

• Opdracht 1 t/m 15