4.2 - Vorming geslachtscellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 4 - Voortplanting en seksualiteit

Hoofdstuk 4 - Voortplanting en seksualiteit

4.1 - Van eicel tot baby (*)

4.2 - Vorming geslachtscellen (***)

4.3 - Hormonen regelen de start van de puberteit (****)

4.4 - Hulp bij voortplanting (*)

4.5 - Voorkomen van SOA's (**)

4.2 - Vorming geslachtscellen

bladzijde 128 - 133

BiNaS 70B, 76B, 86A, B, D

Doelen van deze les

Je weet wat een karyogram is

Je kan het verschil tussen diploïde en haploïde cellen uitleggen

Je weet wat de meiose is

Je kan het verschil tussen mitose en meiose uitleggen

Je weet wat recombinatie inhoudt

Je kan uitleggen hoe zaadcellen worden gevormd

Je kan uitleggen hoe eicellen worden gevormd

Je kan uitleggen hoe een tweeling ontstaat

Chromosomen

Lichaamscel mens: 23 chromosomenparen - diploïd -> 1 chromosoom van beide ouders

Beide bevatten erfelijke informatie over 1 eigenschap

Vb: 1 allel voor blauwe ogen, 1 voor bruine ogen

Karyogram (afbeelding)

Geslachtscel mens: 23 chromosomen - haploïd

Alle erfelijke informatie, maar slechts 1 keer

Mitose & meiose

Mitose - normale celdeling (Hoofdstuk 2)

Meiose - reductiedeling, nodig om geslachtscellen te maken

Speciale diploïde cellen in eierstokken/zaadballen

van 46 chromosomen naar 23 chromosomen

Meiose

Recombinatie

Verdeling eigenschappen willekeurig:

Vader: allel voor blauwe ogen en allel voor bruine ogen

Moeder: allel voor groene ogen en allel voor grijze ogen

Mogelijke combinaties: 

Blauw+ Groen, Blauw+Grijs, Bruin+Groen, Bruin+Grijs

Vorming zaadcellen

Begint in puberteit in de zaadballen

Zaadballen bestaan uit dunne zaadbuisjes, met er tussen cellen die hormonen produceren

In de wand: 'voorlopercellen' -> raken nooit op, deze delen elk tot 4 zaadcellen

Opslag zaadcellen in de bijballen

Vorming eicellen

'Voorlopercel' wordt 1 eicel (anders dan bij de man)

Voorlopercellen VOOR geboorte meisje ontstaan

Deel begint met ontwikkeling  -> stopt halverwege Meiose I

Voorlopercellen omgeven door cellen eierstok -> follikelcellen

Follikelcel + voorlopercel = follikel

Elke maand 1 follikel door met meiose -> vormt de eicel

Mitose + Meiose

Links: vrouw

Rechts: man

Eeneiige tweeling

- Eén eicel rijpt

- Na bevruchting ontstaan twee losse groepjes cellen. Ontstaan dus uit zelfde zygote -> zelfde DNA

Groepje cellen niet volledig gescheiden -> Siamese tweeling

Twee-eiige tweeling

- Twee eicellen rijpen tegelijkertijd

- Beide eicellen worden bevrucht 

Vragen

Meiose is de....

1. deling van gewone cellen
2. deling van huidcellen
3. deling van geslachtscellen
4. mitose

Meiose is...

1. Een normale celdeling
2. Celdeling waarbij DNA gaat van 23 paar naar 46 losse
3. Geslachtsceldeling of reductiedeling
4. Celdeling waarbij DNA gaat van 46 paar naar 46 losse

Wat is het resultaat als een mannelijke geslachtscel (voorlopercel) de meiose heeft doorlopen?

1. 2 diploïde geslachtscellen
2. 1 haploïde geslachtscel
3. 4 diploïde geslachtscellen
4. 4 haploïde geslachtscellen

Wat is het resultaat als een vrouwelijke geslachtscel (voorlopercel) de meiose heeft doorlopen?

1. 2 diploïde geslachtscellen
2. 1 haploïde geslachtscel
3. 4 diploïde geslachtscellen
4. 4 haploïde geslachtscellen

Aan het werk

Maak de opdrachten van 4.2

Maak een samenvatting

Maak een mindmap

STEL VRAGEN!