Bloed en Bloedcellen

• Biology
• Secondary Education

Vandaag

1. Wat is bloed
2. Wat is bloedplasma
3. Wat zijn Erytrocyten
4. Wat zijn Leukocyten
5. Wat zijn Tromocyten 

Wat is bloed?

Bloed bestaat voor 45% uit bloedcellen, daarover later meer.

55% bestaat uit bloedplasma

Bloedplasma

Bloedplasma is een vloeistof waarin veel verschillende dingen zitten opgelost.

Globaal hebben we het over:

1. Beschermende stoffen

2. Afvalstoffen

3. voedingsstoffen

Beschermende stoffen

Dan hebben we het vóóral over antistoffen.

Antistoffen hebben dezelfde vorm als de spikes op een virus, en kunnen dus binden aan dezelfde "gezonde" cel, zonder ze daarmee ziek te maken. Dat betekend dat de échte ziekteverwekker dit niet kan. 
Antistoffen blijven achter ná infectie en gezien er maar één soort antistof per ziekteverwekker is, kun je dus met een test bekijken welke ziekteverwekker iemand heeft gehad.

Corona en antistoffen

Hier een klein voorbeeld hoe antistoffen werken bij bijvoorbeeld een Corona infectie.

De testen die je doet testen dus op deze stoffen.

Afvalstoffen

Bij elk proces in je lichaam ontstaan er afvalstoffen, restproducten die je niet meer kan gebruiken. 

Dit moet worden vervoerd om uiteindelijk uit het lichaam gehaald te worden.

Voorbeelden hiervan zijn:

CO2, Melkzuur en Ureum 

Regelende Stoffen

Met regelende stoffen bedoelen wij 

Enzymen en Hormonen.

Om een hormoon van Hormoonklier -> doelwitcel te brengen moet het dus vervoerd worden, dat gebeurt allemaal via het bloedplasma.

Voedingsstoffen

Voedingsstoffen zoals eiwitten, glucose, vetten en mineralen en vitaminen worden ook allemaal via het bloedplasma door het lichaam vervoert.

Plasma Eiwitten

Veel van deze stoffen lossen goed op in water, waardoor het makkelijk is om ze te vervoeren via het plasma.

Maar dingen zoals vetten doen dat niet.

Daarvoor zijn er plasma-eiwitten.

Globulinen

Globuline is een voorbeeld van een plasma-eiwit waar lipiden, oftewel vetten, aan gebonden kan worden.

Dit maakt de stof lipoproteïne, die wél kan oplossen in water.

Plasma Eiwitten

Andere voorbeelden van plasma eiwitten zijn Albuminen en Fibrinogeen.

Fibrinogeen speelt een rol bij de bloedstolling

Albumine speelt een rol bij de vochtregulatie van het bloed én bij het vervoer van verschillende hormonen.

www.sanquin.nl

Bloedcellen

We hebben drie type bloedcellen:

Rode bloedcellen

Witte bloedcellen

Bloedplaatjes

Elk van deze bloedcellen wordt gemaakt uit stamcellen

Stamcellen

Stamcellen worden gemaakt in het beenmerg.

Dat is een sponsachtig weefsel dat in de lange 

botten van de mens zit.

Er zijn twee typen beenmerg:

Rood beenmerg, bevat stamcellen en geel beenmerg, bevat vooral vetten.

Wij gaan ons focussen op het rode beenmerg

Stamcellen

Stamcellen zijn cellen zonder functie. Die moeten

zich nog differentiëren. 

Dat gebeurt onder invloed van hormonen, die

worden losgelaten op basis van behoefte. 

Bijvoorbeeld bij rode bloedcellen gebeurt dit onder

invloed van EPO. 

Rode Bloedcellen

Hoeveel types: 1

Latijn:                    Erytrocyten

Functie:                Vervoer zuurstof , m.b.v. Hb

Gemaakt:             Beenmerg

Kenmerken:        Geen celkern

Afbraak:                lever, milt en rood beenmerg, hemoglobine wordt herbruikt.

www.sanquin.nl

Witte Bloedcellen

Hoeveel types:  6

Latijn:                     Leukocyten

Functie:                Afweer

Gemaakt:             Beenmerg

Kenmerken:        wel celkern

www.sanquin.nl

Bloedplaatjes

Hoeveel types:  1

Latijn:                    Trombocyten

Functie:                Bloedstolling

Gemaakt:             uiteengevallen cel

Kenmerken:        geen "hele" cel.

www.sanquin.nl

Bloeding en Stolling

Als een vaatwand beschadigd wordt gebeuren er meerdere dingen.

Ten eerste treed er vasoconstrictie op, oftewel en bloedvat knijpt zich dicht om de bloeding te verminderen.

Daarna ontstaat de Stollingscascade

Bloeding en Stolling

De stollingscascade is een zeer ingewikkeld proces met enorm veel stollingsfactoren.
Wat moet jij weten:

De drie fases.

Primaire stolling

Bestaat uit vasoconstrictie en het kleverig maken van de bloedplaatjes. Waardoor ze aan elkaar en aan de rand van het bloedvat blijven plakken en hier een soort "korstje" vormen.

Secundaire stolling

Bestaat uit het activeren van de stollingsfactoren. Daar zijn er zo'n twaalf van, één daarvan in fibrinogeen. Een nog niet geactiveerd eiwit.

Wordt Fibrinogeen geactiveerd heet het fibrine en vormt het lange stevige draden die een soort net om de bloedplaatjes heen vormt en zorgt dat het niet uit elkaar valt.

Fibrinolyse

Het oplossen van de bloedplaatjes en de fibrine als het wondje voldoende is geheeld. Dan valt het korstje eraf.

Bloedgroepen

De erytrocyten hebben ook bepaalde antigenen op hun membraan zitten.

Die zorgen voor jouw bloedgroep.

Er zijn , in totaal, 8 verschillende bloedgroepen.

Bloedgroepen

Bloedgroep A 
Bloedgroep AB 

Bloedgroep B 

Bloedgroep 0 (geen antigenen aanwezig = nul. Ooit verkeerd gelezen als een O) 

elk van deze kunnen positief of negatief zijn voor de rhesusfactor.

Bloedgroepen

Deze bloedgroepen kunnen niet altijd mixen. Dat is belangrijk om te weten bij transfusies (het doneren van bloed). 

Een verkeerde mix zorgt voor klontering van het bloed.

www.sanquin.nl