Week 4: Luisteren hoofd en bijzaken

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands week 4: Luisteren

Vorige les

• Tekstsoorten 
• Lees & luisterstrategieën 
• Onderwerp & hoofdgedachte

Tekstsoorten

Er zijn verschillende tekstsoorten.

• Informatieve teksten
• Betogende teksten
• Instructieve teksten

Lees & luisterstrategieën

Je kunt een tekst op verschillende manieren lezen of een fragment op verschillende manieren luisteren. Dat ligt aan het doel waarmee je leest. Er zijn verschillende strategieën:

• Verkennend
• Globaal 
• Gericht
• Intensief 

Onderwerp en hoofdgedachte

Elke tekst heeft een onderwerp en een hoofdgedachte. Het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst geven beide antwoord op de vraag: 'waar gaat de tekst over?'. Er is wel een belangrijk verschil.

Het onderwerp is waar de tekst over gaat, bijvoorbeeld 'Corona'. Als er wordt gevraagd naar het onderwerp van een tekst, dan is het belangrijk dat je antwoord geeft in één of enkele woorden. Het onderwerp van een tekst mag nooit een hele zin zijn.

De hoofdgedachte is het belangrijkste wat er over het onderwerp wordt gezegd. Dus de kern van de tekst in één zin. Bij de hoofdgedachte is het juist WEL de bedoeling dat je antwoord geeft in één volledige zin.

Hoofd & bijzaken

Hoofd & bijzaken

Elke gesproken tekst gaat ergens over. Dat noem je het onderwerp van de tekst. Ook heeft elke tekst een hoofddoel: informeren, overtuigen, instrueren of amuseren.

Niet alle informatie is even belangrijk om dat doel te bereiken.

Sommige informatie kun je weglaten zonder dat het doel direct in gevaar komt. Denk aan voorbeelden en extra uitleg. 

Informatie die echt belangrijk voor het tekstdoel is, noem je hoofdzaken. Zonder deze informatie kun je de tekst niet begrijpen. Minder belangrijke informatie noem je bijzaken.

Hoofd & bijzaken

- Hoofdzaken

Je vindt hoofdzaken meestal aan het begin of aan het eind van een tekst. Denk aan feiten of eigenschappen van het onderwerp. Als je de hoofdzaken in één zin samenvat, heb je de hoofdgedachte van de tekst.

- Bijzaken

Voorbeelden en extra uitleg zijn bijzaken. Ze maken de tekst helderder of leuker. Bijzaken kun je weglaten.

Wat is de tekstsoort?

1. Een reclame van het Voedingscentrum over voedsel
2. Een fragment uit een nieuwsprogramma
3. Een voorlichtingsfilmpje van het Voedingscentrum

Het filmpje begint met een inleiding. Hierin wordt uitgelegd dat voedsel de bedrijven weliswaar veilig verlaat, maar dat jaarlijks toch veel mensen een voedselinfectie oplopen. Daarna volgt het eerste deel van de kern van het filmpje. Wat is het onderwerp van dit deel?

1. Ziekteverwekkers
2. Micro- organismen
3. Voedselinfecties

Wat is het onderwerp van het tweede deel van de kern van het filmpje?

1. Veilig voedsel bereiden
2. Voorkomen van voedselinfecties
3. Bederfelijk voedsel bewaren

Welke zin geeft de hoofdgedachte het beste weer?

1. Door schadelijke micro- organismen geen kans te geven , voorkom je voedselinfecties
2. Vanaf het moment dat je voedsel koopt, ben je er zelf verantwoordelijk voor
3. Je gaat alleen veilig met voedsel om als je de vijf tips uit het filmpje volgt

Bijzaak / Hoofdzaak / Hoofdzaak / Bijzaak / Bijzaak / Hoofdzaak / Bijzaak

Wat is de functie van het openingsbeeld?

1. De aandacht van de kijker trekken en het onderwerp introduceren
2. Het onderwerp introduceren en het filmpje samenvatten
3. Het filmpje samenvatten en de aandacht van de kijker trekken

De meeste teksten kennen een inleiding, kern en slot. Wat is het slot van dit filmpje?

1. De vijf tips over veilig omgaan met eten
2. Kijk op www.voedingscentrum.nl/eetveilig
3. Met 5x veilig eten geef je ziekteverwekkers geen kans. Zo voorkom je dat je ziek wordt. Meer weten? Kijk op www.voedingscentrum/nl/eetveilig
4. Het filmpje heeft geen slot

Taalblokken

• Ga naar  www.startmalmbergmbo.nl
• Klik op Leerroutes en daarna op Extra (2F)
• Scrol naar LUISTEREN
• Klik op les 5 (opdracht 10 t/m 20)
• Maak daarna ook les 10 (opdracht 1 t/m 15)

Klaar? Laat mij dit dan weten!

Klaar?

Maken:
- Bouwsteentoetsen
- Bouwsteentoets 2 2F

- Bouwsteentoetsen A