2.11 De Romeinen, bedolven door de vulkaan

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo, mavo
• Leerjaar 1

De vesuvius en Pompeii

Leerdoel 4.2 

-  Je kunt in je eigen woorden vertellen wat er  is gebeurd tijdens de ramp van Pompeii in 79 n. Chr.

- Je kunt uitleggen met welke 3 natuurverschijnselen Pompeï te maken kreeg.

Weet je nog?

De opbouw van de aarde????

Waarom aardplaten bewegen

De binnenkant van de aarde is vloeibaar. 

Vol met gloeiend heet gesmolten gesteente.

De grond waarop jij en ik staan is eigenlijk een dunne schil aarde. 

Zo'n dunne schil aarde noemen we een aardplaat. 

Waarom aardplaten bewegen (2)

De aarde heeft meerdere aardplaten. 

Die dobberen op de magma. 

Soms botsen de aardplaten tegen elkaar aan. 

Dan is er een aardbeving. 

Of komt er een diepe scheur in de aardplaat zodat er magma naar buiten kan komen. Dat noem je een vulkaan. 

Vulkanen staan op plekken waar aardplaten botsen. 

Kraterpijp

Breuk

Breuk

Krater

As

Lavastroom

Het verschil

Magma

Onder de grond heeft het vloeibare gesteente magma.

Lava

Is het magma boven de grond dan noem je het lava.

Vulkanisch gesteente

Als lava afgekoeld is, dan noem je het vulkanisch gesteente.

Drie bekende vulkanen

Kijk goed naar de afbeelding. Pas op, de taal is Italiaans. 

Kan jij de volgende vulkanen vinden?

• Vesuvius
  
• Stromboli
  
• Etna
  

Een eiland

Het eiland Vulcano is de reden dat we een vulkaan een vulkaan noemen. 

(Rode vulkanen op het plaatje zijn bovengronds, blauwe onder de zeespiegel)

In welk jaartal begon de grond voor het eerst te trillen bij Pompei

1. 60
2. 69
3. 70
4. 79

Wat komt er uit een vulkaan?

1. Water
2. Giftige stoffen
3. Niks
4. Wolken

Een vulkaanuitbarsting

Een vulkaanuitbarsting is natuurlijk erg gevaarlijk voor plant, mens en dier.  Toch is een uitbarsting ook positief. 

Lava is namelijk erg vruchtbaar! 

Je kunt erg goed boer zijn rondom een vulkaan. 

Zou jij naast of op een vulkaan durven wonen? 

Vruchtbaar

Waarom wonen mensen bij een vulkaan?

De eerste reden is dat de nieuwe laag die wordt gevormd door de as en lava heel goed is voor planten. De vulkanische grond is erg voedingrijk, er zitten namelijk stoffen in de as en de gestolde lava waar planten heel hard van gaan groeien. Boeren maken hier handig gebruik van en verbouwen graag hun groenten en granen op deze vruchtbare grond. Gebieden met vulkanische grond geven een hoge opbrengst van gewassen. Daarom nemen de mensen die er wonen het gevaar van de vulkaan dan voor lief.

Delfstoffen

Een andere reden waarom er veel mensen rondom vulkanen wonen is omdat de grond rondom een vulkaan erg rijk is aan delfstoffen. Dit zijn alle gesteenten en mineralen waar de mens iets aan heeft. De meest voorkomende soort delfstoffen bij vulkanische gebieden is erts. Grote bedrijven die deze stoffen uit de grond willen halen, willen dus graag in de buurt van een vulkaan zijn. Om die stoffen uit de grond te kunnen halen heb je weer mensen nodig. Deze mensen wonen vaak in de buurt.

Toerisme

Veel mensen vinden het leuk om een vulkaan te bezoeken. Sommige mensen klimmen zelfs een vulkaan op. Deze mensen komen vaak van ver om de vulkaan te bekijken. Het zijn toeristen. De mensen die bij zo'n vulkaan wonen verdienen geld aan toeristen. Ze werken dan in het hotel, leiden mensen rond bij de vulkaan of werken in een restaurant waar toeristen komen eten. Toerisme zorgt dus voor veel werk. Dus mensen blijven daar wonen voor hun werk om geld te verdienen.

Controlevragen