H7 jong en oud les 5/6

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Omslagstelsel

* Nu premie afdragen voor de ouderen van nu.

*AOW

Kapitaaldekkingsstelsel

*Nu premie afdragen voor jezelf.

*Pensioenfonds

Omslagstelsel

• Solidariteit tussen generaties komt vooral tot uiting in de AOW (algemene ouderdomswet). 
  

• Dit wordt gefinancierd door het omslagstelsel. D.w.z. de huidige uitkeringen worden gefinancierd door de huidige premiebetalers.
  
• Vanwege de vergrijzing is besloten de AOW-leeftijd te verhogen.

Kapitaaldekkingsstelsel (pensioen)

• bijvoorbeeld bedrijfsspensioen. Afhankelijk van aantal deelgenomen jaren.
  

Waardevast of welvaartsvast

Een uitkering is waardevast of welvaartsvast. 

Waardevast --> Uitkeringen die aangepast worden aan de inflatie

Welvaartsvast --> Uitkeringen die de loonontwikkeling volgen 

Beroepsbevolking

• mensen die kunnen & willen werken = beroepsbevolking
• 1. iedereen die nu al werkt; 
• 2. werklozen horen ook bij beroepsbevolking

Potentiële beroepsbevolking (= beroepsgeschikte bevolking):
Iedereen tussen de 15 en 65 jaar.

Beroepsbevolking:
Iedereen die wil en kan werken; dus werklozen en werknemers = aanbod van arbeid

Van de potentiële beroepsbevolking haal je iedereen af die niet kan (bijv. arbeidsongeschikten) of wil (bijvoorbeeld studenten) werken af en dan hou je (gewone) beroepsbevolking over.

Participatiegraad

Herken --> Deel : geheel x 100%

 participatiegraad = beroepsbevolking : potentiële beroepsbevolking x 100%

Sparen:

- laag risico

- laag rendement

Beleggen

(aandelen, obligaties):

- hoger risico

- (kans op) hoog rendement, maar ook 

op verlies

Pensioen is gebaseerd om het omslagstelsel

1. Juist
2. Onjuist

Zou deze vergrijzing voornamelijk een probleem zijn voor de betaalbaarheid van pensioenen (kapitaaldekkingsstelsel) of voor de AOW (omslagstelsel)?

1. Pensioenen (kapitaaldekkingsstelsel)
2. AOW (omslagstelsel)

Bezuinigen op de AOW-uitkeringen kan door middel van:

1. Overstap van omslagstelsel naar kapitaaldekkingsstelsel in combinatie met een waardevaste uitkering.
2. Overstap van omslagstelsel naar kapitaaldekkingsstelsel in combinatie met een welvaartsvaste uitkering.
3. Overstap van kapitaaldekkingsstelsel naar omslagstelsel in combinatie met een waardevaste uitkering.
4. Overstap van kapitaaldekkingsstelsel naar omslagstelsel in combinatie met een welvaartsvaste uitkering.

Bij het omslagstelsel ...

1. betaalt iedereen voor zichzelf
2. zijn uitkeringen waardevast
3. zijn uitkeringen welvaartsvast
4. is er sprake van verplichte solidariteit

Een toename van de levensverwachting heeft bij een kapitaaldekkingsstelsel geen invloed op de hoogte van de pensioen­premie.

1. Juist
2. Onjuist
3. Juist & Onjuist

Bij welke van de drie pijlers is er géén sprake van ruilen over de tijd?

1. 1
2. 2
3. 3

De lonen stijgen met 1,5%, de inflatie is 1,4% en de AOW stijgt met 1,45%.
De AOW is:

1. waardevast EN welvaartsvast
2. waardevast MAAR NIET welvaartsvast
3. niet waardevast EN niet welvaartsvast
4. niet waardevast WEL welvaartsvast

Waardevaste pensioenen stijgen mee met?

1. De rente
2. De inflatie
3. De nominale lonen
4. De Cao-lonen

Een aandeel is een

1. Eigendomsbewijs
2. Schuldbewijs
3. Eigen vermogen
4. Vreemd Vermogen

Wanneer je een obligatie koopt, dan koop je een ...

1. Stukje bedrijf
2. Stukje dividend
3. Stukje overheid
4. Stukje lening

Wat is een kenmerkend verschil tussen een aandeel en een obligatie?

1. Aandeel is een eigendomsbewijs, obligatie is een schuldbewijs
2. Aandeel krijg je rente, obligatie krijg je dividend
3. Aandelen kun je zo kopen, voor een obligatie moet je naar de notaris
4. Aandelen koop je op de effectenbeurs en obligaties op de rommelmarkt

Wat is de beroepsbevolking?

1. Iedereen die werkt of werkloos is
2. Iedereen die werkt
3. Iedereen van 15 jaar tot de pensioenleeftijd die werkt
4. Iedereen van 15 jaar tot de pensioenleeftijd die werkt of werkloos is

De participatiegraad bereken je door..

1. beroepsbevolking/ alle nederlanders x 100%
2. beroepsgeschikt/ beroepsbevolking x 100%
3. beroepsbevolking/ potentiele beroepsbevolking x 100%
4. werkenden/ beroepsbevolking x 100%

In een land vinden in 2021 de volgende veranderingen plaats. Wat is het gevolg van deze ontwikkelingen voor de participatiegraad?

1. De participatiegraad stijgt
2. De participatiegraad daalt.
3. De participatiegraad blijft even groot.

De potentiële beroepsbevolking stijgt meer dan de beroepsbevolking, dus de participatiegraad zal dalen, namelijk met 1,07%. Dit is uit te rekenen met de indexcijfers: (102/103,1) x 100 = 98,93 -> daling van 1,07%

Vraag afkomstig uit LWEO Werk en Werkloosheid, 1e druk, vraag 1.16

Wat is juist?

De participatiegraad stijgt als...

1. de AOW-gerechtigde leeftijd wordt verlaagd naar 60 jaar.
2. fulltimers in deeltijd gaan werken.
3. de vergrijzing van de bevolking afneemt.
4. het aantal werklozen daalt.

In een land gaat de pensioensleeftijd omhoog. De participatiegraad:

1. stijgt
2. daalt
3. blijft gelijk

Van een land is het volgende gegeven: Wat bedraagt de participatiegraad?

1. 67%
2. 75%
3. 50%.
4. 60%

(6.000.000 / 8.000.000) x 100% = 75%

Vraag afkomstig uit LWEO Werk en Werkloosheid, 1e druk, vraag 1.14