9.2 De Sovjet- Unie, een communistische heilstaat?

Leerdoelen
  • Je kunt beschrijven waarom de Eerste Wereldoorlog de situatie in Rusland rijp maakte voor een revolutie.
  • Je kunt overeenkomsten en verschillen benoemen tussen het beleid van Lenin en Stalin.
  • Je kunt aan de hand van enkele voorbeelden uitleggen dat de Sovjet-Unie een totalitaire dictatuur was.
1 / 23
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

Cette leçon contient 23 diapositives, avec diapositives de texte et 3 vidéos.

time-iconLa durée de la leçon est: 100 min

Éléments de cette leçon

Leerdoelen
  • Je kunt beschrijven waarom de Eerste Wereldoorlog de situatie in Rusland rijp maakte voor een revolutie.
  • Je kunt overeenkomsten en verschillen benoemen tussen het beleid van Lenin en Stalin.
  • Je kunt aan de hand van enkele voorbeelden uitleggen dat de Sovjet-Unie een totalitaire dictatuur was.

Slide 1 - Diapositive

Kenmerkende Aspecten
  • De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.
  • Het in de praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/ nationaalsocialisme

Slide 2 - Diapositive

Februarirevolutie
  • Eeuwenlang regeerden tsaren over Rusland.
  • Aan het begin van WOI was Nicolaas II tsaar van Rusland, hij had de macht in handen met een kleine groep anderen.
  • Mensen die veranderingen wilden in het systeem werden in de gaten gehouden of werden opgesloten in strafkampen.
  • Tijdens WOI nam de kritiek op de tsaar en regering snel toe, Rusland leed voortdurend nederlagen op het slagveld.

Slide 3 - Diapositive

Februarirevolutie
  • Daarnaast werd er honger geleden in steden omdat de treinen werden ingezet voor militaire transporten ipv transporten voor de burgerbevolking.
  • In februari 1917 ontstonden grote stakingen en demonstraties tegen de tsaar en zijn regering.
  • Het leger weigerde in te grijpen tijdens deze onlusten. Deze Februarirevolutie leidde tot het aftreden van de tsaar.

Slide 4 - Diapositive

Februarirevolutie
  • Er werd een voorlopige regering gevormd, die hervormingen wilde doorvoeren.
  • Maar eerst moest de oorlog (tegen Duitsland) worden gewonnen, dus de hervormingen werden uitgesteld.
  • De oorlog bleef desastreus verlopen, ook inde steden veranderde er niets, de honger bleef.
  • De VR ontving steeds minder steun van de bevolking.

Slide 5 - Diapositive

Oktoberrevolutie
  • Tijdens de regeerperiode van de VR hadden de bolsjewieken, propaganda gevoerd tegen de VR. Tijdens de Februarirevolutie hadden ze geen rol van betekenis gespeeld.
  • Lenin was toen in Zwitserland (verbannen door de tsaar). In april 1917 keerde hij terug in Rusland.
  • De boodschap van Lenin: "Brood, grond en vrede".

Slide 6 - Diapositive

Oktoberrevolutie
  • Brood en vrede zijn te begrijpen, grond sloeg op de wens van boeren om eigen grond te hebben. 
  • Grond was immers in handen van grootgrondbezitters, boeren werkten als horigen op die grond.
  • In de sovjets nam de invloed van de bolsjewieken snel toe.
  • In oktober 1917 voelden de bolsjewieken zich sterk genoeg om een staatsgreep te plegen.

Slide 7 - Diapositive

Oktoberrevolutie
  • Direct na de Oktoberrevolutie werden tegenstanders van de bolsjewieken met grof geweld uitgeschakeld.
  • De VR had verkiezingen aangekondigd, deze gingen gewoon door.
  • Lenin verwachtte dat de bevolking massaal op de bolsjewieken zouden stemmen, dat viel erg tegen. Zo'n 25% van de stemmen gingen naar de bolsjewieken.

Slide 8 - Diapositive

Oktoberrevolutie
  •  Lenin stuurde de gekozen volksvertegenwoordigers direct naar huis.
  • De macht kwam volledig bij de sovjet te liggen, in deze sovjet (raad)  hadden de bolsjewieken veel invloed.
  • Intimidatie en bedreigingen zorgden ervoor dat politieke tegenstanders hun mening voor zich hielden.

Slide 9 - Diapositive

Dictatuur van de communistische partij
  •  Na de oktoberrevolutie trokken de communisten de macht naar zich toe.
  • De top van de Com. Partij besliste over de politiek van Rusland, plaatselijke communisten volgden dit beleid blindelings. Niet volgen zorgde voor strenge straffen.
  • De geheime politie (tsjekka) kreeg bevoegdheden om tegenstanders op te sporen en te straffen.

Slide 10 - Diapositive

Dictatuur van de communistische partij
  •  Door de terreur van de tsjekka durfden mensen zich niet meer te uiten.
  • Het uitblijven van kritiek op de partij zorgden samen met propaganda voor indoctrinatie van de Russische bevolking.
  • Langzaam groeide de Partij uit tot een massaorganisatie.
  • De Sovjet- Unie (zo heette Rusland sinds 1922) werd een éénpartijstaat en een totalitaire dictatuur.

Slide 11 - Diapositive

Burgeroorlog en de NEP
  •  In de winter van 1918 sloten de communisten vrede met Duitsland. Dit was noodzakelijk omdat de tegenstanders van de communisten zich hadden verenigd.
  • Er brak een burgeroorlog uit en de bolsjewieken hadden hun strijders nodig in deze burgeroorlog.
  • Een ander probleem was de ingestorte Russische economie
  • Boeren moesten gaan produceren wat de Partij hen opdroeg

Slide 12 - Diapositive

Burgeroorlog en de NEP
  •  De communistische staat was belangrijker dan de individuele wensen van de boeren en arbeiders.
  • Boeren mochten nog slechts een klein deel van de oogst zelf houden, de rest produceerden ze voor de overheid.
  • Maar veel boeren weigerden dit, ze bewerkten hun grond niet meer.
  • Gevolg: hongersnood en toenemend verzet tegen de Partij.

Slide 13 - Diapositive

Burgeroorlog en de NEP
  •  Lenin voerde weer enkele kapitalistische elementen in om de onrust de kop in te drukken.
  • Er kwam weer geld in omloop, boeren en andere ondernemers betaalden slechts 10% van de belasting in natura (goederen).
  • Tijdens de periode van de NEP mochten ze de rest van hun goederen op de vrije markt verkopen.

Slide 14 - Diapositive

De planeconomie
  •  In 1924 sterft Lenin en wordt hij opgevolgd door Stalin.
  • Stalin stopt met de NEP en verandert de economische koers in een planeconomie.
  • Voortaan zou de Partij bepalen wat er werd geproduceerd, door wie en in welke hoeveelheden.
  • Met deze planeconomie wilde Stalin van de SU een moderne industriële samenleving maken.

Slide 15 - Diapositive

Slide 16 - Diapositive

De planeconomie
  •  Voor deze industrialisatie waren miljoenen arbeiders nodig, dit kon alleen door de landbouw effectiever te maken.
  • Om dit voor elkaar te krijgen werd collectivisatie ingevoerd, kleine landbouwbedrijven moesten verplicht opgaan in grote boerenbedrijven.
  • Daar kon worden gemechaniseerd en effectiever worden samengewerkt. Athans dit was de theorie.....

Slide 17 - Diapositive

De planeconomie
  •  Voor boeren maakte het weinig uit of ze hard werkten of niet, spanden ze niet al te hard in.
  • Logisch dat de voedselvoorziening in problemen kwam.
  • Zelfs zo ernstig dat er een hongersnood uitbrak waardoor miljoenen mensen stierven.

Slide 18 - Diapositive

Slide 19 - Vidéo

Terreur
  •  De enorme problemen door de collectivisatie versterkten het wantrouwen van Stalin. Volgens hem werden de problemen veroorzaakt door de "vijanden van de revolutie".
  • Hij besloot met terreur het verzet te breken, miljoenen boeren werden gedeporteerd naar dunbevolkte gebieden, een ander gedeelte kwam in concentratiekampen terecht (Goelag- archipel)

Slide 20 - Diapositive

Slide 21 - Vidéo

Terreur
  •  De Terreur bereikte een hoogtepunt in de jaren 1937-1938.
  • Oude bolsjewieken, die in Stalins politiek, weinig van hun idealen terugvonden werden opgepakt en gestraft.
  • Ook het Rode Leger werd "gezuiverd", immers het leger was de enige macht die Stalin kon afzetten/ dwarsbomen.
  • Stalin liet de legertop uitmoorden en vervangen.
  • Stalin had van de SU een totalitaire dictatuur gemaakt.

Slide 22 - Diapositive

Slide 23 - Vidéo