9.2 HH De Sovjet- Unie, een communistische heilstaat?

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Waarom maakte de Eerste Wereldoorlog de situatie in Rusland rijp voor een revolutie?

Tijdens WOI nam de kritiek op de tsaar en regering snel toe, Rusland leed voortdurend nederlagen op het slagveld.

Februarirevolutie

• Daarnaast werd er honger geleden in steden omdat de treinen werden ingezet voor militaire transporten ipv transporten voor de burgerbevolking.
• In februari 1917 ontstonden grote stakingen en demonstraties tegen de tsaar en zijn regering.
• Het leger weigerde in te grijpen tijdens deze onlusten. Deze Februarirevolutie leidde tot het aftreden van de tsaar.
  

Oktoberrevolutie

• Direct na de Oktoberrevolutie werden tegenstanders van de bolsjewieken met grof geweld uitgeschakeld.
• De VR had verkiezingen aangekondigd, deze gingen gewoon door.
• Lenin verwachtte dat de bevolking massaal op de bolsjewieken zouden stemmen, dat viel erg tegen. Zo'n 25% van de stemmen gingen naar de bolsjewieken.
  

Noem overeenkomsten en verschillen tussen het beleid van Lenin en Stalin.

-De top van de Com. Partij besliste over de politiek van Rusland, plaatselijke communisten volgden dit beleid blindelings. Niet volgen zorgde voor strenge straffen.

- De geheime politie (tsjekka) kreeg bevoegdheden om tegenstanders op te sporen en te straffen.

- Intimidatie en bedreigingen zorgden ervoor dat politieke tegenstanders hun mening voor zich hielden.

Geef voorbeelden dat de Sovjet-Unie een totalitaire dictatuur was.

Wat waren toen de moderne propaganda- en communicatiemiddelen?

en welke vormen van massaorganisatie
ken je?

Dictatuur van de communistische partij

•  Door de terreur van de tsjekka durfden mensen zich niet meer te uiten.
• Het uitblijven van kritiek op de partij zorgden samen met propaganda voor indoctrinatie van de Russische bevolking.
• Langzaam groeide de Partij uit tot een massaorganisatie.
• De Sovjet- Unie (zo heette Rusland sinds 1922) werd een éénpartijstaat en een totalitaire dictatuur.

Burgeroorlog en de NEP

•  In de winter van 1918 sloten de communisten vrede met Duitsland. Dit was noodzakelijk omdat de tegenstanders van de communisten zich hadden verenigd.
• Er brak een burgeroorlog uit en de bolsjewieken hadden hun strijders nodig in deze burgeroorlog.
• Een ander probleem was de ingestorte Russische economie
• Boeren moesten gaan produceren wat de Partij hen opdroeg

Burgeroorlog en de NEP

•  De communistische staat was belangrijker dan de individuele wensen van de boeren en arbeiders.
• Boeren mochten nog slechts een klein deel van de oogst zelf houden, de rest produceerden ze voor de overheid.
• Maar veel boeren weigerden dit, ze bewerkten hun grond niet meer.
• Gevolg: hongersnood en toenemend verzet tegen de Partij.

Burgeroorlog en de NEP

•  Lenin voerde weer enkele kapitalistische elementen in om de onrust de kop in te drukken.
• Er kwam weer geld in omloop, boeren en andere ondernemers betaalden slechts 10% van de belasting in natura (goederen).
• Tijdens de periode van de NEP mochten ze de rest van hun goederen op de vrije markt verkopen.

De planeconomie

•  In 1924 sterft Lenin en wordt hij opgevolgd door Stalin.
• Stalin stopt met de NEP en verandert de economische koers in een planeconomie.
• Voortaan zou de Partij bepalen wat er werd geproduceerd, door wie en in welke hoeveelheden.
• Met deze planeconomie wilde Stalin van de SU een moderne industriële samenleving maken.

De planeconomie

•  Voor deze industrialisatie waren miljoenen arbeiders nodig, dit kon alleen door de landbouw effectiever te maken.
• Om dit voor elkaar te krijgen werd collectivisatie ingevoerd, kleine landbouwbedrijven moesten verplicht opgaan in grote boerenbedrijven.
• Daar kon worden gemechaniseerd en effectiever worden samengewerkt. Athans dit was de theorie.....

De planeconomie

•  Voor boeren maakte het weinig uit of ze hard werkten of niet, spanden ze niet al te hard in.
• Logisch dat de voedselvoorziening in problemen kwam.
• Zelfs zo ernstig dat er een hongersnood uitbrak waardoor miljoenen mensen stierven.

Terreur

•  De enorme problemen door de collectivisatie versterkten het wantrouwen van Stalin. Volgens hem werden de problemen veroorzaakt door de "vijanden van de revolutie".
• Hij besloot met terreur het verzet te breken, miljoenen boeren werden gedeporteerd naar dunbevolkte gebieden, een ander gedeelte kwam in concentratiekampen terecht (Goelag- archipel)

Terreur

•  De Terreur bereikte een hoogtepunt in de jaren 1937-1938.
• Oude bolsjewieken, die in Stalins politiek, weinig van hun idealen terugvonden werden opgepakt en gestraft.
• Ook het Rode Leger werd "gezuiverd", immers het leger was de enige macht die Stalin kon afzetten/ dwarsbomen.
• Stalin liet de legertop uitmoorden en vervangen.
• Stalin had van de SU een totalitaire dictatuur gemaakt.