Hoofd- sub- en tegencultuur

• Cultuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

Cultuur: een ruim begrip

Herhaling:

• cultuurcomponenten (taal, recht, kunst, rituelen, waarden, normen,...)
• waarden: abstracte richtlijnen die uitdrukken in een samenleving wat goed is)
• normen: concrete gedragsregels (formeel en informeel)
• een voorbeeld: de waarde "veiligheid" kan als norm hebben: een helm aandoen bij het fietsen, stoppen voor een rood licht. De waarde "respect" kan als norm hebben: rechtstaan in de bus voor een oudere, iemand aankijken als tegen die persoon kijkt,...

Hoofdcultuur = dominante cultuur

• gedeeld door de meeste leden van de samenleving
• als het ware de "grootste gemene deler"
• bij ons: "de middenklasse" (tussen de arbeidersklasse en de hogere klasse) 

Subculturen

• (kleinere) groep waarbinnen waarden en normen wijken af van de dominante cultuur, maar wel aanvaard worden.
  
• je behoort vaak tot verschillende subculturen

Jongerenculturen

• jongerencultuur = vorm van een subcultuur
• ontstaan in de jaren 50 door:

• jongerencultuur creëert een collectieve identiteit: zo kunnen ze zich onderscheiden van de volwassenen
• peergroup= leeftijdsgenoten met gemeenschappelijke interesses.
• uiterlijk van elkaar te onderscheiden

1. toenemende welvaart

2. cultuur wordt gecommercialiseerd

3. democratisering van het onderwijs

4. toename van de vrije tijd

Tegenculturen

• verwerpen de hoofdcultuur
• zetten zich af tegen de heersende waarden en normen van de dominante cultuur
• sommige zijn gewelddadig en plaatsen zich buiten de wet. 

Overheersende cultuur.

Een cultuur die zich verzet tegen de overheersende culturen

Een cultuur die afwijkt van de overheersende cultuur

Dominante cultuur

Tegencultuur

Subcultuur

De Dolle Mina's zijn

1. tegencultuur
2. subcultuur
3. dominante cultuur

frietjes met mayo

1. tegencultuur
2. subcultuur
3. dominante cultuur

K.A.A. Gentsupporters

1. tegencultuur
2. subcultuur
3. dominante cultuur

Sinterklaas

1. tegencultuur
2. subcultuur
3. dominante cultuur

krakers

1. tegencultuur
2. subcultuur
3. dominante cultuur

Kerstmis

1. tegencultuur
2. subcultuur
3. dominante cultuur

Functies van sub-en tegenculturen

• sociale identiteit: het gevoel ergens bij te horen
  
  
• individuele identiteit: expressievormen zoals kledij, haarsnit, muzikale voorkeur,... 

Cultuur is dynamisch